Op dit moment bespreken de VN-lidstaten in het Egyptische Sharm-el-Sheikh op de klimaattop COP27 wat er moet gebeuren om de wereldwijde temperatuurstijging te beteugelen.
En er is genoeg gespreksstof. Volgens de VN verloopt het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen te traag, en voor het begin van de conferentie bleek uit diverse rapporten dat we nog ver verwijderd zijn van het doel om de wereldwijde temperatuurstijging tegen 2100 onder de 1,5 °C te houden, zoals afgesproken in het Akkoord van Parijs.
Ondertussen kijken we terug op een aantal jaren van extreem weer. Ook in Europa, dat in 2022 de heetste zomer kende sinds het begin van de metingen in 1880.
VN-baas: ‘We stevenen af op een klimaathel.’
Secretaris-generaal António Guterres van de VN had een duidelijke boodschap tijdens zijn openingstoespraak op de COP27-klimaatconferentie.
‘We stevenen af op een klimaathel en onze voet rust nog op het gaspedaal,’ zei de VN-baas.
Tijdens de bijna twee weken durende bijeenkomst bespreken de 193 VN-lidstaten hoe ze de klimaatcrisis gaan aanpakken.
Een van de onderwerpen die voor het eerst op de agenda staan is de vraag of rijke landen de armere staten moeten compenseren voor de klimaatverandering – de zogeheten klimaatcompensatie.
Nu blijkt uit een nieuw rapport van de klimaatwetenschappers van de Wereld Meteorologische Organisatie WMO en de Europese Copernicus Climate Change Service dat de temperaturen in Europa de afgelopen 30 jaar twee keer zo veel zijn gestegen als het mondiale gemiddelde.
‘Europa toont de realiteit van een wereld die opwarmt en drukt ons met de neus op de feiten: zelfs goed voorbereide gemeenschappen zijn niet veilig voor de invloed van extreem weer,’ schrijft WMO-secretaris-generaal Petteri Taalas in een persbericht.
Half miljoen mensen getroffen
Volgens het rapport zijn de temperaturen in Europa tussen 1991 en 2021 flink gestegen, met een gemiddelde toename van circa 0,5°C per decennium.
Ter vergelijking: de gemiddelde wereldwijde temperatuurstijging bedraagt 0,2°C per decennium volgens het VN-klimaatpanel.
In juli 2022 kondigde de Britse meteorologische dienst code rood af in verband met extreme temperaturen tot 40 °C. De Hammersmith Bridge in Londen werd in folie ingepakt om smelten te voorkomen, en landingsbanen van vliegvelden werden gesloten vanwege smeltend asfalt.
De gevolgen zijn ernstig, al beschikt Europa over meer middelen dan veel andere regio’s als het gaat om systemen voor vroegtijdige waarschuwing om inwoners voor te bereiden op bijvoorbeeld overstromingen.
De onderzoekers stellen dat alleen al in 2021 meer dan een half miljoen mensen in Europa zijn getroffen door extreem weer en dat er honderden doden zijn gevallen. In zo’n 84 procent van de gevallen ging het om overstromingen en stormen.
Europa speelt een sleutelrol
Het rapport biedt echter niet louter slecht nieuws. Een aantal Europese landen heeft de uitstoot van broeikasgassen weten te verminderen – vooral binnen de EU, waar de uitstoot tussen 1990 en 2020 met 31 procent is gedaald, met een doelstelling van minstens 55 procent in 2030.
Wereldwijde temperatuurstijging van 3 °C: Extreme droogte is eerder regel dan uitzondering
Lees ook:
Bovendien wordt circa 75 procent van de bevolking beschermd door systemen voor vroegtijdige waarschuwing. Maar volgens de onderzoekers zijn de uitdagingen extreem.
‘We moeten het tempo van reductie van broeikasgassen volhouden, en er moet nog een schepje bovenop. Europa kan een sleutelrol spelen als het gaat om het bereiken van een CO2-neutrale maatschappij halverwege deze eeuw, zoals het Akkoord van Parijs voorschrijft,’ aldus Petteri Taalas.