De permafrost in het Noordpoolgebied is aan het ontdooien, en dat gaat sneller dan gedacht. Permafrost houdt grote hoeveelheden broeikasgas vast, vooral methaan, dat in de atmosfeer kan ontsnappen als de bevroren grond ontdooit.
Nieuw onderzoek van een internationaal team concludeert dat we al weten wat de gevolgen kunnen zijn als we naar de geschiedenis van de aarde kijken.
In de 28.000 jaar sinds het hoogtepunt van de laatste ijstijd is de permafrost namelijk drie keer ontdooid, en telkens explodeerde de uitstoot van koolstof. De permafrost stootte ontdooid 10 keer zo veel koolstof uit als bevroren.
Ontdooiing kan tot vicieuze cirkel leiden
De onderzoekers analyseerden het koolstofgehalte van boormonsters diep uit de Arctische bodem en vormden zich zo een beeld van de snelle koolstofuitstoot in het verleden.
De ontdooiing ging 28.000, 14.000 en 12.000 jaar geleden snel. In deze periode steeg de temperatuur op het noordelijk halfrond met 3,5 °C en de zeespiegel met maar liefst 134 meter.
De wetenschappers maken zich zorgen over de ernstige gevolgen van eerdere dooi. Volgens hen kan het verdwijnen van de permafrost een van de gevreesde omslagpunten dichterbij brengen, waarbij de temperatuur zo veel stijgt dat er een vicieuze cirkel op gang komt: de methaanuitstoot uit de permafrost leidt tot een temperatuurstijging, die weer leidt tot meer methaanuitstoot, enzovoort.
Permafrost bevat al het broeikasgas uit de atmosfeer – keer twee
De permafrost bevindt zich in de Arctische gebieden, waar de gemiddelde temperatuur zo laag ligt dat de bodem nooit ontdooit.
In de bevroren grondlaag zit enorm veel organisch materiaal van dode planten en dieren, dat al duizenden jaren in de ‘diepvries’ ligt. In je vrieskist thuis begint het voedsel te rotten als de stroom uitvalt en de temperatuur stijgt, en zo gaat het in de permafrost ook. Bij verrotting komen broeikasgassen vrij.
In totaal bevat de permafrost naar schatting 1300 petagram (1300 biljoen kilo) koolstof: twee keer zo veel als er nu CO2 in de atmosfeer zit.
Permafrost gered met meer dieren en minder CO2
Onderzoekers uit Oxford wijzen erop dat we een ramp kunnen afwenden door grazers uit te zetten in het Noordpoolgebied, zodat deze de bodem kunnen bemesten en de oorspronkelijke grassteppen in het gebied kunnen herstellen. Die houden de vorst beter vast.
Maar ze zeggen ook dat er maar één echte oplossing is: de wereldwijde CO2-uitstoot terugbrengen.