Een van de belangrijkste begrippen van de klimaatwetenschap is een hot item geworden. Onderzoekers proberen er al jaren achter te komen hoe groot de zogeheten klimaatsensitiviteit van de aarde precies is.
De klimaatsensitiviteit is een manier om de gevoeligheid van de atmosfeer voor het toenemende CO2-gehalte te beschrijven. Hoe groter de sensitiviteit, hoe meer de temperatuur stijgt per extra eenheid CO2 in de atmosfeer.
Nu heeft een team van 25 wetenschappers van over de hele wereld een onderzoek gepubliceerd, waarin ze de conclusie trekken dat die gevoeligheid geringer is dan tot nu toe aangenomen.
Maximale temperatuurstijging is kleiner
Als de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer toeneemt, stijgt de temperatuur doordat het gas als een deken over de aarde ligt en voorkomt dat warmte naar de ruimte ontsnapt. Dat is kort door de bocht het broeikaseffect, maar in de praktijk ligt het natuurlijk ingewikkelder.
Het Noordpoolgebied reflecteert zonlicht. Wolken kunnen warmte zowel vasthouden als tegenhouden, net als stof in de atmosfeer. Bossen binden CO2 als ze groeien, maar ze sterven ook af als de temperatuur stijgt. De zeeën binden CO2, maar daar is een grens aan.
Een groot aantal factoren speelt een rol als je wilt vaststellen hoe groot de temperatuurstijging is bij een bepaald gehalte CO2.
Tot nu toe werd gedacht dat de wereldwijde temperatuur zou stijgen met 1,5 tot 4,5 °C als het CO2-gehalte verdubbelt ten opzichte van vóór de industrialisatie van de 19e eeuw.
Het nieuwe onderzoek maakt de onzekerheid kleiner: volgens de onderzoekers leidt een verdubbeling van het CO2-gehalte tot een temperatuurstijging van tussen de 2,6 en 3,9 °C .
Goed nieuws en slecht nieuws
In de 19e eeuw was het CO2-gehalte in de atmosfeer circa 280 ppm, dat wil zeggen 280 delen CO2 op 1 miljoen delen lucht. In juni 2020 bedroeg het 416 ppm, en volgens meerdere prognoses kunnen we de 560 ppm halen – een verdubbeling – als we niet snel en ingrijpend handelen.
Deze cijfers zijn goed nieuws en slecht nieuws tegelijk.
Het goede nieuws is dat het allerergste scenario minder erg is dan gevreesd. Zelfs als we een CO2-verdubbeling niet weten te voorkomen, zal de temperatuurstijging waarschijnlijk niet boven de 3,9 °C komen.
Het slechte nieuws is dat ook een temperatuurstijging van 3,9 °C al rampzalig is, en dat het er bovendien somber uitziet voor de doelstellingen van het Akkoord van Parijs, waarin is afgesproken om de temperatuur niet verder dan 2 °C boven het 19e-eeuwse niveau te laten uitkomen.