Als je kokosnoten, kiwi’s en ander exotisch voedsel koopt, draag je bij aan de CO2-voetafdruk van de aarde – meer dan je hiervoor werd verteld.
Uit een Australisch onderzoek blijkt dat eenvijfde van de uitstoot van CO2 in de gehele voedselketen (die 30 procent uitmaakt van de totale uitstoot) van het transport van geïmporteerd voedsel komt.
Dat betekent dat zes procent van de wereldwijde CO2-uitstoot door voedseltransport komt, en dat is bijvoorbeeld 15 keer zoveel als de totale uitstoot van Groot-Brittannië.
Zeven keer hoger dan verwacht
De onderzoekers van de universiteit van Sydney geven in hun onderzoek aan dat de klimaatimpact van transport van exotisch voedsel tot wel 7,5 keer hoger is dan uit eerdere onderzoeken is gebleken.
De onderzoekers vonden dat resultaat door te berekenen wat de klimaatimpact is van transport van eten en drinken per trein, vliegtuig, schip en vrachtwagen tussen 74 landen.
Daarna hebben ze verder onderzocht wat de afstanden waren tussen de voedselproducerende landen en de landen waar het voedsel uiteindelijk op het bord belandt.
In absolute getallen is de jaarlijkse CO2-uitstoot van voedseltransport drie gigaton, waarvan ongeveer de helft van vrachtwagentransport komt.
Het is geen verrassing dat de voedselimport van welvarende landen een grote negatieve klimaatimpact blijkt te hebben.
Zo komt 46 procent van de CO2-uitstoot van voedseltransport uit de VS, Duitsland, Frankrijk en Japan, hoewel in die landen tezamen slechts 12,5 procent van de wereldbevolking woont.
Lokale gewassen zijn de oplossing
Onderzoek naar voedsel ging de laatste jaren vooral om klimaatwinst door een meer plantaardig voedselpatroon.
Maar in relatie tot dit onderzoek wordt ook geadviseerd om je winkelwagentje niet te vullen met voedsel uit verre landen – zelfs als je alleen groenten en fruit uit de schappen plukt.
De totale CO2-uitstoot van voedseltransport komt namelijk voor eenderde deel van het transport van groenten en fruit, want die moeten meestal gekoeld worden vervoerd, bijvoorbeeld in koelwagens.
De onderzoekers adviseren daarom een dieet dat uitsluitend uit lokaal voedsel bestaat, dat wil zeggen eten en drinken dat binnen een straal van 160 kilometer van je huis is geproduceerd.
CO2-arm transport wordt ontwikkeld
Vrachtwagens
De grootste vervuilers in het voedseltransport zijn vrachtwagens, en daarom wordt hard gewerkt aan accu’s als alternatief voor de huidige dieselmotoren.
Het probleem met elektrische vrachtwagens is echter het enorme gewicht: lege accu’s wegen ongeveer evenveel als volledig opgeladen accu’s. Dat probleem beïnvloedt de uiteindelijke prijs van de vrachtwagens.
Zo heeft Tesla de Semi ontwikkeld, die een bereik heeft van iets meer dan 500 kilometer en ongeveer 1,3 miljoen euro kost.
Ter vergelijking: vervoerders kunnen voor ongeveer de helft van dat geld een traditionele vrachtwagen kopen, die op een volle tank twee keer zo ver kan rijden – en tanken gaat aanzienlijk sneller dan opladen.
Vliegtuigen
Elektrische vliegtuigen voor voedseltransport hebben ook last van dat hoge gewicht.
Desalniettemin zijn de ontwikkelingen voor klimaatvriendelijke vliegtuigen veelbelovend.
Zo heeft de maatschappij American Airlines 100 CO2-neutrale vliegtuigen met 19 stoelen van het Zweedse bedrijf Heart Aerospace gekocht. De vliegtuigen moeten in 2026 voor korte vluchten binnen de VS worden ingezet.
De vliegtuigfabrikant Wright Electric verwacht binnen vier jaar elektrische lijnvluchten voor 100 passagiers te verkopen – en in 2030 aan EasyJet een passagiersvliegtuig te kunnen leveren met 186 stoelen en een bereik van 1300 kilometer.
Schepen
In de scheepvaart wordt ook volop geëxperimenteerd om af te komen van fossiele brandstoffen.
Recentelijk is de hoop gevestigd op grote tankschepen met zeilen, een technologie waar we al 5000 jaar ervaring mee hebben.
Het transportbedrijf Michelin – vooral bekend van banden – heeft daarom geïnvesteerd in zeilen voor gigantische schepen om CO2-uitstoot op zee te voorkomen.
Het Deense transportbedrijf Maersk heeft de laatste jaren aangekondigd in 2023 zijn eerste CO2-neutrale schip klaar te hebben.
Zo veel kan lokaal voedsel besparen
Zelfs als iedereen op aarde lokaal geproduceerd voedsel eet, zal er nog steeds een enorme klimaatimpact zijn door transport.
Volgens de Australische onderzoekers kan lokale inkoop zo’n 0,38 gigaton uitstoot besparen, wat evenveel is als de jaarlijkse CO2-uitstoot van heel Groot-Brittannië.
Maar dat scenario is onrealistisch, want in veel landen zijn de inwoners afhankelijk van voedselimport.
De Australische onderzoekers zijn echter duidelijk: vooral consumenten in rijke landen moeten voedsel buiten de lokale seizoensteelt vermijden, want dat moet altijd van ver komen.