Is veeteelt echt een klimaatprobleem?
De melk- en rundvleesproductie worden keer op keer genoemd als klimaatprobleem. Maar zijn de scheten en boeren van koeien echt te vergelijken met andere bronnen van broeikasgasuitstoot?
Koeien produceren methaan in de eerste van hun vier magen, de pens. Dit gas komt in de atmosfeer terecht via de adem, boeren (90 à 95 procent) en scheten van de koe en stijgt op uit koeienvlaaien.
Het menselijk lichaam stoot ook methaan uit. Maar waar een koe zo’n 100 kilo per jaar uitstoot, is dat bij een mens maar 100 gram.
Methaan, CH4is een krachtig, maar kortlevend broeikasgas, dat over een periode van 20 jaar 87 keer sterker is dan CO2. Gelukkig is de concentratie methaan in de atmosfeer honderden malen lager dan die van CO2.
1,5 miljard koeien boeren methaan uit
De hoeveelheid methaan is met wel 160 procent toegenomen, sinds door de mens veroorzaakte bronnen flink gingen bijdragen aan de broeikasgassen in de atmosfeer. Ter vergelijking: de hoeveelheid CO2 is met circa 50 procent toegenomen.
Micro-organismen vormen methaan
1. Koe blijft maar kauwen
Koeien zijn herkauwers en verteren hun voer door het te kauwen, weer op te braken en te vermengen met speeksel. De tong vormt dan zogeheten spijsbrokken, die in de keel worden geduwd.
2. Micro-organismen breken af
Gras, maïs en ruwvoer hebben sterke celwanden van cellulose. Bacteriën en schimmels in de eerste twee koeienmagen zetten de cellulose om in onder meer boterzuur, dat de koe voedt.
3. Gas komt vrij
Bij de afbraak ontstaat methaan, dat primair wordt uitgeademd in de atmosfeer. In 20 jaar tijd veroorzaakt methaan 87 keer meer opwarming per molecuul dan CO2.
Zo’n 40 procent van het nieuwe methaan in de atmosfeer komt van natuurlijke bronnen, zoals drasland. De rest komt van door de mens veroorzaakte bronnen, met op nummer 1 de 1,5 miljard veedieren, gevolgd door stortplaatsen en fossiele brandstoffen.
De opwarming van de aarde wordt berekend als extra watt energie per m2 aardoppervlak. In 2023 is het cijfer voor methaan 0,6 W/m2 en dat van CO2 drie keer zo hoog.