‘We zijn het punt waarop we de opwarming van de aarde kunnen stoppen al gepasseerd.’ Dat is de ontluisterende conclusie van een onderzoek dat is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
Volgens de wetenschappers laten klimaatmodellen zien dat de uitstoot van broeikasgassen door de mens een zichzelf versterkende kringloop op gang heeft gebracht waardoor de opwarming zal blijven toenemen, ook al brengen we de CO2-uitstoot morgen terug tot nul.
De onderzoekers voorspellen dat de wereldwijde temperatuur met 3 °C zal toenemen en dat de zeespiegel tot het jaar 2500 met 2,5 meter zal stijgen. Om dat te voorkomen hadden we de uitstoot van broeikasgassen al in de jaren 1960 en 1970 moeten stoppen. We zijn dus tientallen jaren te laat.
Toch is er nog hoop. Het volstaat echter niet om te stoppen met het uitstoten van CO2; we moeten ook actief CO2 uit de atmosfeer gaan halen.
Om precies te zijn moeten we volgens de onderzoekers beginnen met het jaarlijks afvangen van 33 gigaton CO2. Dat is een enorme hoeveelheid, maar het Amerikaanse non-profitbedrijf Project Vesta is gestart met een proefproject op een Caribisch strand dat ons een heel eind op weg kan helpen.
Golven maken CO2-killer van mineraal
Het idee is wetenschappelijk onderbouwd, maar nog niet in de praktijk getest.
Het concept is elegant: de Amerikanen willen een goedkoop, groen mineraal, olivijn, wereldwijd op stranden verspreiden. Als de golven eroverheen spoelen, wordt het mineraal langzaam vermalen tot een soort grind dat CO2 aan het water en de lucht onttrekt en het in de vorm van bicarbonaat aan zee afstaat.
Bicarbonaat wordt calciumcarbonaat, waarvan koralen en andere zeedieren hun skelet maken. Als deze dieren sterven, ontstaat er kalksteen, dat het CO2 miljoenen jaren bindt.
Het vulkanische mineraal olivijn komt in grote hoeveelheden in de bovenste aardlaag voor en reageert makkelijk met CO2 als het door de golven fijngemalen wordt. Een ton olivijn kan 1,25 ton CO2 uit de zee opnemen.
Zo versnel je een kringloop die al plaatsvindt in de natuur, maar die zeer langzaam verloopt, bijvoorbeeld als regen gesteente verweert. De techniek van Project Vesta schroeft het tempo op door het mineraal naar zee te brengen.
Omdat olivijn in grote hoeveelheden voorkomt en er vrijwel geen vraag naar is, denken de onderzoekers van Project Vesta het mineraal op stranden te kunnen verspreiden voor nog geen 9 euro per ton.
2% van de stranden kan 100% van het CO2 verwijderen
Een bijkomend voordeel van de methode is dat de verzuring van de zee wordt tegengegaan.
De zee wordt steeds zuurder doordat het water een bepaalde hoeveelheid CO2 uit de atmosfeer absorbeert. Maar daar zit een grens aan, en bovendien vormt kooldioxide koolzuur als het in water oplost. Dat is een bedreiging voor de biodiversiteit in zee.
Omdat het calciumcarbonaat van de olivijnstranden basisch is, kunnen de groene stranden van Project Vesta de balans in stand helpen houden.
Waarom strooi je het mineraal niet gewoon op het land, vraag je je misschien af. Ten eerste zou je dan grond onttrekken aan de landbouw, en ten tweede werken de golven als een soort molen die het afbraakproces op gang houdt.
Volgens Project Vesta haalt de techniek 20 keer zo veel CO2 uit de lucht en het water als er vrijkomt bij het winnen van olivijn, en als slechts 2% van de stranden ‘groen’ gemaakt wordt, kan 100% van de jaarlijkse uitstoot van de mens worden ingevangen.
De komende jaren zal blijken of het project in de praktijk haalbaar is als de eerste realistische proeven zijn begonnen in het Caribisch gebied.