Opwarming van de aarde en de gevolgen voor het klimaat
Het ijs smelt, het water stijgt en het weer wordt extremer.
De gevolgen van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering zijn duidelijk waarneembaar. Maar de opwarming van de aarde heeft op allerlei manieren invloed – ook op ons dagelijks leven.
Hier volgen een aantal van de meest verrassende gevolgen.
Hogere temperatuur maakt je wijn duur en slecht
Wijnboeren in frisse streken, zoals Nieuw-Zeeland, hebben mogelijk baat bij de klimaatverandering. Maar de meeste wijnproducerende landen komen in zwaar weer. In Frankrijk, Argentinië, Chili en Zuid-Afrika daalt de productie doordat de druiven de hogere temperaturen niet aankunnen.
Vanwege het lagere aanbod wordt de wijn duurder, maar dat is niet het enige probleem. Een onderzoek toont aan dat de kwaliteit van de wijn ook achteruitgaat. Slechte en dure wijn is zo'n groot probleem dat de landen het opgenomen hebben in het verdrag van Parijs, dat tijdens COP21 werd afgesloten.
#2 Siberië wordt een enorme gastrampoline
In de grond onder de Siberische permafrost zitten talloze methaanproducerende bacteriën. De ijslaag houdt die gassen in de bodem, maar naarmate het ijs dunner wordt, komt er steeds meer gas naar boven.
Een deel daarvan komt terecht in stukken vochtige grond vlak onder het oppervlak. Daardoor ontstaat een zachte – en extreem brandgevaarlijke – bodemlaag die aan een trampoline doet denken.
#3 Opwarming van de aarde verhuist Noordpool naar Europa
De geografische noord- en zuidpool vormen de as waar de aarde om draait. Maar die as is in beweging, en de opwarming van de aarde geeft hem een extra zetje.
Als het poolijs smelt, stroom het smeltwater in zee, waardoor de gewichtsverdeling op aarde verandert. Hierdoor is sinds 2000 de geografische noordpool met 10 centimeter per jaar in de richting van Europa opgeschoven. Als dat zo doorgaat, komt de noordpool op een dag in Parijs uit.
#4 IJs smelt en vulkaanuitbarstingen nemen toe
Een groot deel van de vulkanen is bedekt met ijs en sneeuw. Als dat bevroren water smelt, komen er meer hevige uitbarstingen.
Dat komt doordat het water tussen het gesteente door sijpelt en explodeert als het in aanraking komt met het ondergrondse magma, maar ook doordat de druk op de magmakanalen in de bodem afneemt vanwege de verminderde druk van het ijs. Zo ontstaan er luchtbellen in die kanalen, wat vulkaanuitbarstingen tot gevolg heeft.
#5 Opwarming van de aarde zorgt voor (meer) ijsgrizzly’s
Een ijsgrizzly is het resultaat van een paring tussen een ijsbeer en een grizzlybeer.
Door de hogere temperaturen in het poolgebied zoeken de grizzlyberen het hogerop, terwijl de ijsberen naar het zuiden trekken. Daardoor komen de twee soorten elkaar tegen en paren ze met elkaar. De eerste ijsgrizzly’s zijn al waargenomen.
#6 Je wordt vaker ziek
Door de warmte rukken dieren die een besmetting kunnen overbrengen, zoals de malariamug, op naar het noorden. Bovendien leidt de opwarming ertoe dat ons drinkwater smeriger wordt, ons immuunsysteem zwakker en het allergieseizoen langer.
Inwoners van warme gebieden hebben bovendien meer moeite om suiker uit hun bloed te filteren. Dat betekent dat meer mensen diabetes krijgen.
Een onderzoek toont aan dat er voor elke graad temperatuurstijging 100.000 Amerikanen met diabetes type 2 per jaar bij komen.
#7 Turbulentie verpest vliegreizen
Turbulentie is niet gevaarlijk en vliegtuigen storten er niet door neer. Maar het is geen pretje om door elkaar geschud te worden.
Daarom is het erg vervelend dat de klimaarveranderingen de luchtstromen verstoren. Dat betekent meer turbulentie tijdens toekomstige vliegreizen.
#8 Peking wordt gehuld in smog
De Chinese hoofdstad heeft te kampen met luchtvervuiling. En er zijn aanwijzingen dat dat niet komt door de plaatselijke uitstoot.
Door de opwarming van de aarde veranderen de luchtstromen, en daar ondervindt het noordoosten van China de gevolgen van. Het waait er minder, en de smog in miljoenensteden als Peking komt dus moeilijker weg. Jaarlijks overlijden er duizenden Chinezen aan de gevolgen van smog.
#9 Opwarming van de aarde doodt koraalriffen
Niet alle CO2 die we uitstoten, belandt in de atmosfeer. De zee neemt een groot deel van het broeikasgas op, waardoor de temperatuur langzamer stijgt. Maar het blijft niet zonder gevolgen voor de zee zelf.
Als kooldioxide zich met water mengt wordt een chemische verbinding gevormd, waarbij er koolzuur ontstaat (de prik in frisdrank). Dat koolzuur is heel slecht voor de koraalriffen, want die kunnen niet tegen de lage pH-waarde.
Het koraal wordt bleek doordat het te weinig voedsel krijgt, en uiteindelijk sterft het af. Dat zien we op dit moment maar al te duidelijk gebeuren in het Great Barrier Reef.
#10 Vrouwtjesreptielen krijgen de wereld voor zichzelf
Bij mensen wordt het geslacht bepaald door de samenstelling van de chromosomen, maar bij veel reptielen werkt het anders. Bij deze dieren wordt het geslacht bepaald door de temperatuur van het nest wanneer de eieren op het punt van uitkomen staan.
Zo levert een warm nest vrouwtjesschildpadden op en een koeler nest mannetjes. Bij krokodillen komen er in warme en koude nesten vrouwtjes ter wereld, terwijl een nest met een gematigde temperatuur mannetjes oplevert.
Door de opwarming van de aarde worden de nesten warmer – vooral die van zeeschildpadden in het zand – waardoor er meer vrouwtjes komen. Na verloop van tijd worden er zo weinig mannetjes geboren dat uitsterving dreigt.