LIGO/Caltech

Wetenschappers zien zwarte gaten botsen

Voor het eerst zagen onderzoekers licht van twee zwarte gaten die samensmelten.

Zwarte gaten zijn onzichtbaar doordat er geen licht ontsnapt aan de enorme zwaartekracht ervan. We kunnen ze alleen ontdekken door te observeren hoe ze hun omgeving beïnvloeden.

Toch is er onlangs een lichtflits opgevangen van twee zwarte gaten op het moment dat ze samensmolten tot één groot gat. De botsing vond 12,8 miljard lichtjaar van ons vandaan plaats, in de buurt van een zogeheten superzwaar zwart gat, waar een schijf van stof omheen draait.

Zwaartekrachtgolven kondigen lichtflits aan

Het voorval werd als eerste opgepikt door de detectoren LIGO en Virgo. Die meten zwaartekrachtgolven die zich voortplanten door het heelal wanneer er zo’n extreme botsing optreedt.

Twee botsende zwarte gaten (inzet) wekken zwaartekrachtgolven op. Die kunnen alleen gemeten worden door de zeer gevoelige detectoren Virgo in Italië (afgebeeld) en LIGO in de VS.

© Virgo & C.Carreau/ESA

LIGO en Virgo alarmeerden observatoria over de hele wereld, waaronder de telescoop Zwicky Transient Facility in de VS. Daar vingen wetenschappers een lichtflits op die geheel klopte met de richting en het tijdstip van de botsing.

De onderzoekers denken dat de flits ontstond toen het nieuwe zwarte gat door de samensmelting in een andere baan om het superzware gat kwam.

Twee zwarte gaten botsen in de compacte schijf van stof die om een nog groter zwart gat draait.

© R. Hurt (IPAC)/Caltech

Op zijn nieuwe koers raasde het zwarte gat, met een massa van 100 keer die van de zon, dwars door de schijf van stof, en daarbij ontstond de lichtflits. De onderzoekers verwachten begin 2022 opnieuw zo’n flits te zien.