Het oudste zwarte gat in het heelal is te groot
13 miljard lichtjaar ver is een superzwaar zwart gat gevonden, dat niet te verklaren valt: het is te groot om te zijn gevormd op de trage manier die de klassieke theorie beschrijft. De wetenschappers moeten een nieuwe theorie bedenken die wel kan uitleggen hoe het gat zo snel zo groot is geworden.

13 miljard lichtjaar ver is een superzwaar zwart gat gevonden dat veel groter is dan het volgens de klassieke theorie van de astronomen zou kunnen zijn.
Het superzware zwarte gat J1342+0928 is het oudste en verste object dat astronomen ooit hebben gezien.
Het gat is omringd door een draaischijf van gas, en het is onverzadigbaar – het blijft maar wervelende gaswolken aanzuigen tot achter zijn waarnemingshorizon, waar zelfs het licht niet aan weet te ontsnappen.
Het gat is het hart van een zogeheten quasar: het centrum van de meest actieve en lichtsterke sterrenstelsels die er zijn.
De meeste quasars waren zo’n 4 miljard jaar na de oerknal op hun hoogtepunt, toen hun zwarte gaten de tijd hadden gehad om uit te groeien tot monstergaten.
Maar J1342+0928 was er al 690 miljoen jaar na de oerknal, en toch bevat de vroege quasar een monstergat van 800 miljoen zonnemassa’s.
De ontdekking van J1342+0928 in 2017 geeft stof tot nadenken; volgens de klassieke ontstaanstheorie van de eerste superzware zwarte gaten van het heelal had het gat in zo’n korte tijd niet zo groot kunnen worden.
Roterend gas zendt straling uit
Quasarlicht ontstaat doordat gaswolken zo hard rond het zwarte gat draaien dat meer dan een derde van de massa van het gas wordt omgezet in licht.
Tegelijkertijd creëert de roterende gasschijf extreem krachtige magnetische velden, die twee straalstromen van elektrisch geladen deeltjes door het stelsel eromheen sturen met 99 procent van de lichtsnelheid.
Samen stralen de schijf en straalstromen meer licht uit dan tientallen gewone sterrenstelsels bij elkaar.
Het licht is zo krachtig dat telescopen het kunnen opvangen, hoewel de lichtgolven miljarden jaren onderweg naar de aarde zijn geweest. Als een straalstroom naar de aarde wijst, is de quasar te zien als een schijnwerper.