NASA
Zonnevlam zonnestorm

In de film: Kan een zonnestorm al het leven op aarde doden?

In de film ‘Knowing’ dreigt een zonnestorm al het leven op aarde uit te roeien. Maar wat is een zonnestorm, en is het verschijnsel echt zo gevaarlijk?

Hollywood overdrijft – zonnestormen bedreigen het voortbestaan van de mens niet. Ze bevatten niet genoeg energie om door de atmosfeer te breken en alles te verbranden, zoals in de film Knowing.

Toch kunnen ze voor veel problemen zorgen. Zonnestormen zenden veel straling en elektrisch geladen deeltjes uit die grote schade kunnen toebrengen aan satellieten en stroomvoorzieningen.

Een zonnestorm kan de communicatiesignalen van en naar satellieten vertragen, waardoor bijvoorbeeld GPS niet optimaal werkt. Satellieten kunnen zelfs zo oververhit raken door protonen en elektronen dat ze vlam vatten.

En wanneer een storm de aarde treft, kan hij het beschermende magnetische veld van de planeet zozeer samenpersen dat de sterke magnetische krachten de stroomvoorziening kunnen aantasten en kortsluiting kunnen veroorzaken.

Explosies en flitsen zijn dodelijk

Alleen astronomische uitbarstingen van energie, nog veel krachtiger dan zonnevlammen, kunnen het leven op aarde bedreigen.

Zo kan een exploderende ster, een supernova, of een zogeheten gammaflits dodelijk zijn voor de mens als ze zich dichtbij voordoen. Dat concludeerde een onderzoeksteam van de universiteit van Oxford en het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics in 2017.

Zonnevlammen terroriseren technologie

Zonnestormen zijn niet dodelijk, maar verstoren wel veel van de technologie waarop onze samenleving is gebaseerd.

zonnestorm stap 1 satellieten
© Shutterstock & Lotte Fredslund

1. Knockout voor satellieten

Het bombardement van geladen deeltjes van de zon kan satellieten onklaar maken en vooral in poolgebieden black-outs van onder meer radiocommunicatie veroorzaken.

zonnestorm stap 2 vliegtuig
© Shutterstock & Lotte Fredslund

2. Bestraling van vliegtuigpassagiers

De hoeveelheid straling die luchtreizigers voor de kiezen krijgen, vertienvoudigt tijdens een zonnestorm. De totale dosis is echter zelden groter dan het effect van bijvoorbeeld een röntgenfoto.

zonnestorm stap 3 stroom en IT
© Shutterstock & Lotte Fredslund

3. Storing van stroom en IT

Magnetische storingen die worden veroorzaakt door elektrisch geladen deeltjes van de zon kunnen stroompieken in kabels teweegbrengen en de elektriciteitsvoorziening lamleggen. Een zonnestorm kan ook computerstoringen veroorzaken.

Een supernova op 0,13 lichtjaar afstand kan het leven op aarde doden, terwijl een gammaflits, die bestaat uit straling van een stervende reuzenster of twee botsende neutronensterren, ons tot op een afstand van 45 lichtjaar kan wegvagen omdat de flitsen zo veel energie bevatten.

Gelukkig is de dichtstbijzijnde potentiële supernova 150 lichtjaar van ons verwijderd, terwijl gammaflitsen nog niet zijn waargenomen in de Melkweg.