NASA
juno, stof, mars, ruimtestof

Ruimtestof zaait twijfel over status van Mars als planeet

Een camera op de ruimtesonde Juno nam stof van Mars waar in de ruimte. Dat kan eigenlijk niet bij een echte planeet. De ontdekking kan gevolgen hebben voor onze definitie van planeten.

Toen de NASA-sonde Juno in 2011 op weg ging naar de grootste planeet van het zonnestelsel, Jupiter, had hij een speciale camera bij zich, die een unieke ontdekking deed.

De camera was eigenlijk bedoeld om planetoïden in de ruimte op te sporen. Maar hij vond stof in de ruimte tussen Jupiter en de aarde, dat afkomstig is van onze buurplaneet Mars.

Dat kan eigenlijk niet. Het gravitatieveld van de planeet moet in staat zijn dit stof vast te houden.

juno, stof, mars, ruimtestof

De ruimtesonde Juno vertrok in augustus 2011 naar Jupiter.

© NASA

Is Mars wel een planeet?

Volgens hoogleraar John Leif Jørgensen van de Technische Universiteit Denemarken, een van de onderzoekers die de ontdekking deden, betekent dit dat je erover kunt twisten of Mars wel een planeet is.

In elk geval moeten de criteria voor wat een planeet is, worden bijgesteld.

Een paar jaar geleden raakte Pluto zijn status van planeet al kwijt, omdat hij zijn baan niet van stof kon ontdoen.

Dat kan Mars ook niet, blijkt uit de nieuwe ontdekking. Dus wellicht moeten we opnieuw discussiëren over de definitie van een planeet.

ruimtestof, zodiakaal licht, lichtverschijnsel, zodiacal lights

Het ruimtestof van Mars is de bron van ‘zodiakaal licht’: zonlicht wordt weerkaatst in het stof, waardoor het lijkt of de zon opkomt.

Lichtverschijnsel op aarde verklaard

Het stof kan niet alleen Mars degraderen als planeet, maar verklaart ook een mysterieus lichtverschijnsel op aarde.

Het verschijnsel zodiakaal licht kan het hele jaar door in de tropen worden waargenomen, maar is in het voorjaar ook op het noordelijk halfrond te zien – vroeg op de avond in westelijke richting.

Het was al langer bekend dat het wordt veroorzaakt door stof in de ruimte dat door de zon wordt aangelicht, maar nu blijkt uit berekeningen dat stof van Mars de verklaring is.

Stof sloeg splinters van sonde af

De camera aan boord van Juno registreerde het stof toen dit tegen de sonde botste en er stukjes af sloeg.

sterrencamera, stof, ruimtestof, juno
© NASA

Speuren naar planetoïden

De camera kan sterren op de achtergrond onderscheiden van bewegende planetoïden. Hij zag echter geen planetoïden onderweg naar Jupiter – maar wel iets onverklaarbaars.

sterrencamera, stof, ruimtestof, juno
© NASA

Met hoge snelheid geraakt

De camera detecteerde voorbijzwevende korreltjes. Het ruimtestof botste met zo’n hoge snelheid op de ruimtesonde dat het splinters van het oppervlak sloeg.

juno, stof, mars, ruimtestof
© NASA

Onderzoekers rekenden terug

Er werden duizenden splinters geregistreerd. Op basis van de hoeveelheid berekenden de onderzoekers dat zich een hele stofwolk van Mars tussen de aarde en Jupiter bevindt.