Planeetwetenschapper Kelsi Singer en haar team van het Southwest Research Institute wisten niet wat ze zagen toen ze de eerste close-up beelden van Pluto bestudeerden, die NASA’s ruimtesonde New Horizons maakte.
Want er lag een bijzondere ontdekking in het verschiet: er zijn ijsvulkanen op Pluto.
Waar vulkanen op aarde heet magma uit het binnenste van de aarde spuwen in de vorm van lava, stuwen deze ijsvulkanen, ook wel cryovulkanen genoemd, ‘ijslava’ omhoog, die vooral op slush lijkt.
Een foto van Pluto die de New Horizons in 2015 maakte. De blauwe plekken zijn mogelijk ijsvulkanen, zo denken onderzoekers van het Southwest Research Institute.
Volgens het team bestaat de ijslava vooral uit water met ‘antivries’, zoals ammoniak of methanol.
’Je kunt je nog steeds moeilijk voorstellen dat het vloeibaar is, omdat het gewoon te koud is,’ zegt Kelsi Singer tegen de krant The Guardian.
’De gemiddelde temperatuur op Pluto is ongeveer 40 Kelvin (-233 °C, red.), dus het is waarschijnlijk een soort slush-achtig spul, of mogelijk is het zelfs vast, zoals een gletsjer die vast is maar toch kan stromen.’
IJsvulkanen zijn onlangs uitgebarsten
Singer en haar team hebben de beelden bestudeerd die de New Horizons maakte van Pluto toen hij erlangs scheerde, en ze bekeken vooral een gebied ten zuidwesten van de grote stikstofgletsjer Sputnik Planitia.
Hier zijn twee bergen, Wright Mons en Piccard Mons, waarvan al langer vermoed wordt dat het vulkanen zijn.
In het gebied bevindt zich zelfs een groot aantal ijsvulkanen. Sommige zijn wel 7000 meter hoog en 10 tot 150 kilometer breed.
De wetenschappers van het Southwest Research Institute denken dat de vulkanen ontstonden toen vloeibaar materiaal vanuit de bodem omhoog kwam en een koepel vormde waaruit de ijslava naar buiten stroomde.
Wright Mons met kleuren die op een ijsvulkaan wijzen. De foto is in 2015 gemaakt door de sonde New Horizons.
Anders dan elders op Pluto zijn er hier weinig kraters, wat erop wijst dat het oppervlak vrij recent gevormd is.
Volgens de onderzoekers is het gebied niet meer dan één tot twee miljard jaar oud en kunnen sommige delen zelfs pas 200 miljoen jaar geleden ontstaan zijn.
Omdat het op Pluto zo koud is, zou de ijslava helemaal niet moeten kunnen bewegen. De rotsige kern van Pluto is dus mogelijk warmer dan gedacht.
Singer en haar team willen nu weten wat de uitbarsting van deze vulkanen heeft veroorzaakt.
’De cryovolkanische activiteit in dit gebied moet vrij recent zijn in Pluto’s geschiedenis en kan erop wijzen dat het binnenste van de dwergplaneet restwarmte heeft of warmer is dan eerder gedacht. Anders is cryovolkanische activiteit lastig te verklaren,’ zegt Kelsi Singer tegen Sci-News.com.