Planetoïden

Zijn planetoïden, kometen en meteoroïden hetzelfde?

Planetoïden, kometen en meteoroïden worden vaak met elkaar verward. Hier leer je wat het verschil tussen de drie is.

Planetoïden

Planetoïden of asteroïden zijn grote brokken gesteente met metalen. Alleen al in ons zonnestelsel zijn er miljoenen planetoïden, en hun grootte varieert enorm. De kleinste planetoïden hebben een diameter van een meter, terwijl de grootste honderden kilometers kunnen meten. Wetenschappers dachten vroeger dat planetoïden brokstukken van verbrijzelde planeten waren. Tegenwoordig zijn ze het er wel over eens dat planetoïden ontstaan zijn tijdens de vorming van het zonnestelsel en dat de zwaartekracht van Jupiter heeft verhinderd dat ze zich samenpakken tot een planeet.

Meteoroïden

Meteoroïden zijn brokstukken die afbreken wanneer planetoïden of kometen botsen. Ze hebben een diameter van 20 micrometer tot meer dan een meter. Meteoroïden verbranden vaak als ze in de dampkring belanden. Dan heten ze meteoren. En de meteoren die niet verbranden en op aarde landen, noemen we meteorieten.

Kometen

Kometen bestaan – in tegenstelling tot planetoïden – voornamelijk uit ijs, CO2 en andere bevroren gassen. Meestal zie je ze niet omdat ze zo klein zijn, maar als kometen het binnenste zonnestelsel naderen, kunnen het ijs en de gassen een karakteristieke staart vormen, een zogeheten komeetstaart. De staart ontstaat wanneer de zon de komeet verwarmt. Water en gassen die daardoor vrijkomen, creëren het effect van een staart achter de komeet.

Feiten over planetoïden

Planetoïden kunnen we verdelen in drie categorieën aan de hand van hun locatie in het zonnestelsel. Hier leest je meer over de typen.

Planetoïdengordel

De meeste planetoïden in het zonnestelsel zijn te vinden in de Planetoïdengordel tussen Jupiter en Mars. Volgens wetenschappers heeft de zwaartekracht van Jupiter voorkomen dat de vele planetoïden een planeet vormen. De gordel zou meer dan 98% van alle planetoïden van ons zonnestelsel bevatten. Hier vind je ook de planetoïden Vesta, Pallas en Hygeia, de grootste en bekendste planetoïden.

Aardscheerders

Aardscheerders zijn planetoïden met een baan dicht bij de aarde. Tot dusver zijn er meer dan 22.000 aardscheerders ontdekt. Wetenschappers denken dat 1955 van deze planetoïden gevaarlijk zijn en een risico kunnen vormen voor het leven op aarde. Aardscheerders worden als gevaarlijk geclassificeerd als ze een diameter van meer dan 150 meter hebben en de baan van de aarde kruisen. Dit type planetoïde kan ook in aanmerking komen voor mijnbouw vanwege de overvloed aan mineralen en korte afstand tot de aarde.

Trojaanse planetoïden

Trojaanse planetoïden volgen de banen van de planeten. De meeste Trojaanse planetoïden volgen Jupiter, maar er zijn ook Trojaanse planetoïden die de baan van de aarde en Mars volgen. Er is echter geen botsingsgevaar, omdat ze speciale punten volgen, de zogeheten Lagrange-punten.

Zijn planetoïden gevaarlijk?

Planetoïden treffen soms planeten en de gevolgen kunnen catastrofaal zijn. Circa 65 miljoen jaar geleden viel er een planetoïde met een diameter tussen de 11 en 81 kilometer op aarde. Deze planetoïde stortte neer op het schiereiland Yucatán in Mexico en de inslag was zo hevig dat de dinosauriërs erdoor werden uitgeroeid.
Planetoïde-inslagen komen op aarde wel voor, maar ze zijn zeer zeldzaam. Grote planetoïde-inslagen vinden ongeveer eens in de 20 miljoen jaar plaats.