Cenk E. Tezel &Tunç Tezel/TWAN
Merkur i retrograd

Mercurius retrograad 2023 – Wanneer is Mercurius retrograad?

Een retrograde Mercurius krijgt vaak de schuld van pech. De wetenschap legt uit wat een retrograde Mercurius is en wanneer het verschijnsel optreedt.

Mercurius retrograad in 2023

Je wordt niet begrepen en kleine obstakels op je pad groeien uit tot enorme bergen.

Volgens astrologen komt dat doordat Mercurius vanaf de aarde gezien eventjes de andere kant op beweegt.

Het periodieke verschijnsel wordt retrograde Mercurius genoemd, en het is de volgende keer te zien tussen 23 augustus en 15 september 2023.

De vorige keer dat Mercurius retrograad was, was van 21 april 2023 tot 14 mei 2023.

Maar hoe komt het dat de binnenste planeet van koers lijkt te veranderen en klopt het dat een retrograde Mercurius het leven op aarde beïnvloedt?

Retrograde Mercurius is optische illusie

Maar in feite is er niets veranderd aan de baan van Mercurius, hoewel hij retrograad beweegt.

Er is sprake van een optische illusie die ontstaat doordat planeten op verschillende afstanden en met verschillende snelheden, maar in dezelfde richting om de zon draaien.

Mercurius doet 87,97 dagen om een rondje om de zon; de aarde 365,26 dagen. Daardoor haalt Mercurius de aarde zo’n vier keer per jaar in.

Alle planeten draaien tegen de klok in om de zon, maar elke vier maanden lijkt het een paar weken lang alsof Mercurius met de klok mee gaat

Drie zaken zijn van belang voor het verschijnsel van een retrograde Mercurius:

  • De positie van de aarde
  • De positie van Mercurius
  • De achtergrond

De illusie ontstaat doordat Mercurius vanaf de aarde gezien een achtergrond vol sterren heeft, die vanwege de enorme afstanden vaste punten aan de hemel lijken.

Baan van Mercurius misleidt de ogen – en de astrologen

Als Mercurius retrograad beweegt, lijkt hij een tijdje ‘achteruit’ te gaan aan de hemel. Volgens de astrologie is dat een slecht teken, maar het is slechts een optische illusie die ontstaat doordat Mercurius veel sneller gaat dan de aarde.

Mercurius retrograad - aarde, Mercurius en zon
© Malene Vinther & Shutterstock

Mercurius en de aarde gaan altijd dezelfde kant op

Mercurius is de planeet die het dichtst bij de zon staat. De aarde is nummer 3. Waar Mercurius op minimaal 46 miljoen kilometer van de zon staat, is de kortste afstand van de aarde tot de zon 150 miljoen kilometer, ruim drie keer zo ver. Beide planeten draaien tegen de klok in om de zon.

Mercurius retrograad - aarde, Mercurius en zon
© Malene Vinther & Shutterstock

Mercurius gaat voornamelijk naar ‘links’

Vanaf de aarde lijkt Mercurius meestal van rechts naar links over de hemel te trekken. Dat komt doordat de planeet in slechts 88 dagen om de zon draait, tegen 365 dagen voor de aarde. Mercurius lijkt zo’n drie maanden dezelfde kant op te gaan, waarna hij de aarde inhaalt in haar baan om de zon.

Mercurius retrograad - aarde, Mercurius en zon
© Malene Vinther & Shutterstock

Mercurius ‘draait om’

Mercurius haalt de aarde in. Terwijl de planeet ons passeert, lijkt het alsof hij van richting verandert ten opzichte van zijn normale koers. Mercurius doet er zo’n drie weken over om de aarde in te halen, waarna hij weer zo’n drie maanden van rechts naar links over de hemel trekt.

Alle planeten bewegen retrograad

Een retrograde beweging is geen zeldzaam verschijnsel.

Ook andere planeten bewegen retrograad, zoals Mars circa elke twee jaar, en de aarde kan ook retrograad bewegen ten opzichte van andere planeten.

Kijk hoe Mars in 2020 retrograad bewoog

Astronomen kunnen Mercurius bijna nooit rechtstreeks retrograad zien bewegen, want de zon vormt altijd een verblindende achtergrond.

Mars is een stuk makkelijker waar te nemen.

Mars retrograad

Als de aarde Mars inhaalt, beschrijft onze buurplaneet een looping aan de nachtelijke hemel.

© Socrates Linardos / Wikimedia Commons

Zo kreeg een retrograde Mercurius een slechte naam

Vroege astronomen braken zich het hoofd over retrograde bewegingen, wat ertoe leidde dat de Griekse wetenschapper Ptolemaeus complexe, bloemvormige planeetbanen opstelde.

Sinds Copernicus in de 16e eeuw het heliocentrische wereldbeeld introduceerde met de zon als centrum, weten we echter dat een retrograde Mercurius slechts een illusie is.

De oorzaak dat een retrograde Mercurius de schuld krijgt van allerlei onheil, is dat er in de 18e eeuw een notitie over stond in de almanakken die boeren gebruikten.

Noodweer en pech werden daarom vaak willekeurig verbonden met een retrograde beweging van Mercurius.

Dit misverstand kwam in de astrologie terecht, en ook nu nog adviseren horoscopen om geen belangrijke beslissingen te nemen in de ruim 60 dagen per jaar dat Mercurius retrograad beweegt.

De massa van Mercurius zou de lichaamssappen aantrekken, waardoor o.a. de zenuwbanen in de hersenen verstoord raken – net als de maan het water op aarde aantrekt.

Mercurius is slechts iets groter dan de maan, maar staat wel 80 miljoen kilometer ver weg, terwijl het maar 380.000 kilometer naar de maan is.

De maan veroorzaakt weliswaar de getijden, maar de aantrekkingskracht tussen een gewicht van 100 kilo en een mens op 10 meter afstand is 100 keer zo groot als de aantrekkingskracht van de maan.

De zwaartekracht van de binnenste planeet heeft dus geen meetbare invloed op aarde.

Mercurius
© Shutterstock

Feiten over Mercurius:

  • Mercurius en Venus hebben als enige planeten in het zonnestelsel geen manen. Alle andere hebben er minstens één, en Jupiter, die de meeste manen heeft, telt er maar liefst 79.
  • De temperatuur op Mercurius kan schommelen tussen -173 °C ’s nachts en 427 °C overdag. De planeet heeft namelijk vrijwel geen atmosfeer die warmte en kou kan tegenhouden.
  • Mercurius draait met 180.000 km/h rond de zon. Daarmee is hij de snelste planeet van het zonnestelsel.