De planeet Mercurius
De planeet Mercurius is de planeet in ons zonnestelsel die het dichtste bij de zon staat. Het oppervlak van Mercurius is een onvruchtbare, onbewoonbare, rotsachtige woestijn vol kraters.
Overdag kan de temperatuur op Mercurius oplopen tot 430 °C, maar ’s nachts daalt die tot -170 °C. Dat komt doordat Mercurius geen atmosfeer heeft die de warmte vast kan houden als de zon eenmaal is ondergegaan. Bij de polen is de temperatuur altijd onder de -90 °C.
Mercurius is de kleinste planeet van het zonnestelsel: de planeet is maar ietsje groter dan onze maan.
Desondanks heeft Mercurius de grootste metalen kern van alle planeten in het zonnestelsel. De kern beslaat 75% van de straal en 42% van het totale volume. De oorzaak hiervan is misschien dat de planeet, kort nadat hij ontstond, tegen een kleine planeet of grote asteroïde is aangebotst die het grootste gedeelte van de korst heeft weggeblazen.
Overigens draait Mercurius zo langzaam rond zijn as dat een dag hier even lang duurt als 176 dagen op aarde. Maar één jaar op Mercurius bestaat slechts uit 88 aardse dagen.
Mercurius heeft de grootste metalen kern van alle planeten.
Het oppervlak van Mercurius zit vol met kraters
Mercurius is een rotsachtige planeet, net als de aarde. Maar het oppervlak van de planeet is onvruchtbaar en onbewoonbaar.
Er vinden geen aardbevingen of vulkaanuitbarstingen op Mercurius plaats. En doordat er geen atmosfeer is die wind of regen veroorzaakt, zijn de ooit ontstane meteoorkraters nooit verdwenen.
De bodem van Mercurius is daarom bezaaid met kraters, net als onze maan.
Mercurius heeft zelf geen manen. Alle andere planeten in het zonnestelsel, met uitzondering van Venus, hebben er minstens één, en Jupiter heeft de meeste manen, namelijk 67.
Mercurius is net als de aarde een rotsachtige planeet, maar het oppervlak is net als dat van onze maan: onvruchtbaar, onbewoonbaar en vol met kraters.
Mercurius heeft geen seizoenen
Mercurius heeft geen jaargetijden, want de rotatieas van de planeet helt vrijwel niet. Wel is zijn baan om de zon ovaler dan die van de andere planeten. Als Mercurius op het verste punt van de zon staat, staat hij 1,5 keer zo ver als op het dichtstbijzijnde punt.
Soms is Mercurius vanaf de aarde te zien bij zonsopgang en zonsondergang, maar omdat hij zo dicht bij de zon aan de hemel staat, is de planeet lastig te ontwaren.
Twee sondes hebben de planeet Mercurius bezocht
Tot nu toe zijn er twee sondes langs geweest op Mercurius. De eerste was de Amerikaanse Mariner 10, die in 1974 en 1975 drie keer langs Mercurius vloog.
De tweede was de MESSENGER, ook een Amerikaanse ruimtemissie. Deze sonde bereikte Mercurius in 2008 en ging in 2011 in een baan om de planeet.
Nadat de MESSENGER vier jaar lang een baan om Mercurius had beschreven, werd ervoor gezorgd dat hij op 30 april 2015 gecontroleerd neerstortte op de planeet. Dit was de eerste keer dat er op Mercurius een door mensen gemaakt object terechtkwam.
In 2017 nam de ruimtevaartorganisatie ESA de estafette om Mercurius te verkennen over, toen zij de dubbelsonde Bepi-Colombo lanceerde. Naar verwachting zal die in 2024 bij Mercurius aankomen.
NASA’s ruimtesonde Messenger beschreef van 2011 tot 2015 een baan om Mercurius.
Sporen van water op Mercurius
Al staat Mercurius het dichtst bij de zon en kan het er meer dan 400 °C worden, toch ligt een aantal kraters bij de polen van de planeet eeuwig in de schaduw. En volgens NASA zouden deze kraters best wel eens bevroren water kunnen bevatten.
Telescopen op aarde lieten al in de jaren 1990 zien dat de gebieden rond de polen van Mercurius sterk reflecteerden, een aanwijzing voor ijs. Maar de MESSENGER van NASA heeft nu het bewijs geleverd dat de reflecterende gebieden van de polen precies overeenkomen met de in duisternis gehulde kraters.
Onderzoekers van het Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory vinden het nog te ver gaan om te zeggen dat er daadwerkelijk ijs in de kraters ligt, dat dan bedekt moet zijn met een laag die het koel houdt.
Great Valley op Mercurius.
Mercurius krimpt
De kleinste planeet van het zonnestelsel, Mercurius, wordt steeds kleiner. Een recent ontdekt, reusachtig dal op Mercurius – Great Valley – laat duidelijk zien hoe steile rotshellingen omhoog schieten naarmate de planeet inkrimpt.
‘Dat komt door de algehele samentrekking van een planeet met maar één plaat,’ aldus Dr. Thomas Watters van het Smithsonian National Air and Space Museum, die de ontdekking deed.
Dr. Watters maakte een topografische beeldanalyse van Mercurius die het 1000 km lange, 400 km brede en 3,2 km diepe dal aan het licht bracht.
Great Valley ontstond doordat de grote metalen kern van Mercurius langzaam afkoelt. Als gevolg daarvan trekt de planeet zich samen en komt de rotsachtige korst hier en daar omhoog. Op die manier ontstonden gaandeweg de steile hellingen van het reusachtige dal.
In tegenstelling tot de aarde bestaat Mercurius maar uit één continentale plaat. Daarom kan het oppervlak alleen omhoog schuiven en niet zijwaarts.
Inmiddels weten we dat het oppervlak van Mercurius zich sinds het ontstaan van de planeet, 4,6 miljard jaar geleden, ongeveer 14 km heeft samengetrokken.
Kijk hier hoe de beeldanalyse steeds verder wordt verfijnd: