‘Je zult nooit de wind in je haar voelen. Nooit het geluid horen van je voetstappen in de sneeuw. Je hoort de vogels buiten niet meer fluiten.’
De pregnante woorden zijn van Bas Lansdorp. In 2012 trok de ondernemer de aandacht van de wereld toen hij zijn enorme project Mars One bekendmaakte.
Hij wilde al in 2023 mensen naar Mars sturen.
En in tegenstelling tot alle eerder gepubliceerde plannen voor bemande Marsmissies was er geen terugreis gepland.
De deelnemers zouden op Mars blijven – en dus nooit meer de wind voelen of vogels horen.
De wilde visie van de Nederlander viel ook op andere punten op.
Ten eerste zouden de kolonisten die de 55.758.006 kilometer naar de rode planeet zouden afleggen geen professionele astronauten zijn, maar ‘mensen zoals jij en ik’, die zich konden aanmelden en vervolgens een langdurig selectieproces zouden doorlopen.
Het idee was geënt op het realityprogramma Big Brother.
Ten tweede had Bas Lansdorp een heel ander idee over hoe hij en zijn 10-koppige bedrijf de reeks dure ruimtemissies naar Mars, die nodig zouden zijn om een permanente kolonie in het rode stof te bouwen, zouden financieren.
Alles moest gestreamd worden. Het idee was geënt op het realityprogramma Big Brother, waarin een groep mensen wordt opgesloten in een huis dat 24 uur per dag door camera’s in de gaten wordt gehouden.
VIDEO: Mars One kreeg steun van Nobelprijswinnaar
In deze video kondigt Mars One met veel ophef en uitspraken van een Nobelprijswinnaar zijn plan aan om mensen op een enkele reis naar Mars te sturen.
Kijkers over de hele wereld zouden het leven van de Marskolonisten van dichtbij kunnen volgen.
De hoop was dat het streamen zo’n succes zou worden, dat de missies naar Mars en het onderhoud van de kolonie ervan bekostigd konden worden.
Vanaf het begin liet Mars One iedereen toe om zich – tegen betaling – aan te melden om als een van de uitverkorenen naar Mars te vliegen en er een kolonie te stichten.
En de belangstelling was groot. In het najaar van 2013 kondigde Mars One aan wel 202.586 aanmeldingen te hebben ontvangen van mensen uit 140 landen, en dat nu het langdurige selectieproces kon beginnen.
Maar toen begon de indrukwekkende façade barsten te vertonen, en algauw was het de vraag: zou het er nou echt van komen?
Critici staan in de rij
Toen Mars One werd gelanceerd, stonden de media bol van de positieve berichten over het ambitieuze project, maar stilaan begon de kritiek binnen te stromen.
Een voor een kwamen onderzoekers, ingenieurs en ruimtevaartdeskundigen uit de hele wereld met de kritiek dat het project onrealistisch en onethisch was.
De lijst met gebreken en valkuilen werd snel langer.
Voordat hij Mars One oprichtte, was Bas Lansdorp betrokken bij Ampyx Power, een bedrijf dat windenergietechnologie ontwikkelde.
De atmosfeer op Mars bevat bijvoorbeeld geen zuurstof, en daar had Mars One te weinig rekening mee gehouden bij het ontwerpen van de basis waarin de kolonisten zouden leven. Alles wees erop dat ze gewoon zouden stikken, was de harde kritiek.
En volgens ruimtevaartdeskundigen zouden de deelnemers een groot risico lopen om van dorst te sterven, omdat nog niet bewezen was dat de technologie klaar was om het water te zuiveren en te recyclen – om te drinken en om planten water te geven.
En als de teelt zou mislukken, liepen de bewoners het risico te verhongeren.
Een andere kritiek was dat kolonisten longziekten zouden kunnen krijgen als ze het ultrafijne stof in de atmosfeer van Mars in hun longen kregen.
Psychologen bekritiseerden Mars One vanuit een andere hoek: een missie met een enkele reis legt een enorme mentale druk op de deelnemers. Er bestaat gevaar voor depressie door het verlies van contact met vrienden en familie op aarde.
Het zou ook een grote psychologische belasting zijn als een kolonist zich gedwongen voelde om zich met een teamgenoot voort te planten.
In 2014 schoten deskundigen van het Massachusetts Institute of Technology Mars One lek met een kritische review van de elementen van de missie.
En toen een van de aanvragers in 2015 Mars One één grote oplichterij noemde, leek het project gedoemd.
Mars One liep voortdurend tegen technische en financiële problemen aan. In december 2016 trok Bas Lansdorp de consequentie en stelde de lancering van de eerste kolonisten uit tot 2031.
De oprichter probeerde wanhopig meer kapitaal bijeen te krijgen en beweerde meermaals dat hij nu dicht bij een deal was met nieuwe investeerders die Mars One zouden kunnen redden.
Maar het lukte Lansdorp niet, en in februari 2019 was het gedaan: Mars One werd failliet verklaard.
Maar hoewel het project formeel is afgesloten, heeft Bas Lansdorp het blijkbaar niet opgegeven. De website van Mars One is nog beschikbaar en nodigt mensen uit om contact op te nemen als ze iets zien in een bijzondere reis.
Ze hoeven alleen maar een e-mail te sturen.