Maansverduistering
Bij een zonsverduistering wordt de aarde in het donker gehuld. Een maansverduistering is eigenlijk een mooier natuurverschijnsel om te zien.
Onder de juiste omstandigheden wordt de maan bloedrood, waardoor dit fenomeen ook wel een ‘bloedmaan’ wordt genoemd.
Je hebt bij een maansverduistering niet zoals bij een zonsverduistering een beschermende bril nodig.
Het licht is bij een maansverduistering namelijk zwakker dan het licht van een gewone volle maan.
Wat is een maansverduistering?
Een maansverduistering ontstaat wanneer een volle maan achter de aarde schuift en in de schaduw ervan verdwijnt.
Doordat de baan van de maan rond de aarde circa 5 graden helt ten opzichte van de ecliptica (de baan van de aarde rond de zon), vindt er lang niet bij elke volle maan een maansverduistering plaats.
Dat gebeurt alleen als de zon, de aarde en de maan precies op één lijn staan en de maan de ecliptica snijdt.
De zon vormt een kegelvormige schaduw achter de aarde, en als de maan door die schaduw – de umbra – beweegt, ontstaat er een maansverduistering.
De schaduw kan worden opgedeeld in een aantal gebieden.
De bijschaduw wordt penumbra genoemd en de kernschaduw umbra. De umbra is kegelvormig en strekt zich tot een miljoen kilometer achter de aarde uit. Aangezien de maan ‘slechts’ 384.400 kilometer van de aarde ligt, kan hij in de kernschaduw belanden.
Drie soorten maansverduistering
Een maansverduistering kan drie vormen hebben:
- Een volledige maansverduistering
- Een gedeeltelijke maansverduistering
- Een penumbrale maansverduistering.
Hieronder kun je meer lezen over de verschillende typen maansverduistering.
Bloedmaan - Totale maansverduistering
Bij een volledige maansverduistering bevindt de maan zich in de kegelvormige kernschaduw van de aarde, de umbra. Hier komt geen zonlicht. Bij dit type maansverduistering ontstaat het verschijnsel ‘bloedmaan’.
De maan straalt zelf geen licht uit – net zo min als de aarde. Het lijkt daarom misschien vreemd dat de maan juist in de umbra, waar geen zonlicht is, rood wordt.
Dat komt echter doordat de atmosfeer van de aarde het licht afbuigt, zodat alleen het rode en oranje licht met lange golflengten de atmosfeer kunnen passeren en kunnen doordringen in de umbra.
Blauw licht met een korte golflengte wordt door luchtmoleculen en luchtdeeltjes verspreid en bereikt de maan niet. Wanneer het rode licht op de aarde valt, wordt het weerkaatst en krijgt de maan een rode gloed.
Als de aarde geen atmosfeer had, zou de maan tijdens de verduistering helemaal donker worden.
Bekijk de video: NASA legt een totale maansverduistering vast
Op 31 januari 2018 trok de maan achter de aarde langs en kwam hij in de schaduw van onze planeet. Dat leidde tot een totale maansverduistering, waarbij de maan rood kleurde. Dit astronomische verschijnsel werd vastgelegd door NASA, en in de video zie je een compilatie van opnamen uit die nacht.
De volgende volledige maansverduistering in in Nederland en België op 7 september 2025.
Gedeeltelijke maansverduistering
Een gedeeltelijke maansverduistering ontstaat als slechts een deel van de maan door de umbra gaat.
Het lijkt dan alsof het deel dat zich in de umbra bevindt, weg is – alsof iemand een hapje uit de maan heeft genomen.
De maan trekt de kernschaduw in en wordt daardoor gedeeltelijk verduisterd.
De volgende gedeeltelijke maansverduistering is in Nederland te zien op 28 oktober 2023.
Penumbrale maansverduistering
Bij een penumbrale maansverduistering komt de maan alleen in de bijschaduw of penumbra. Bij dit type verduistering ziet de maan er donkerder uit dan normaal.
Een volledige maansverduistering omvat dus altijd een gedeeltelijke maansverduistering. Want de weg naar de umbra leidt altijd door de penumbra.
De volgende penumbrale maansverduistering is bij ons op 5 mei 2023 te zien.
Hoe lang duurt een maansverduistering?
Een maansverduistering duurt veel langer dan een zonsverduistering. Een volledige zonsverduistering duurt maar een paar minuten, terwijl een maansverduistering uren duurt.