NASA’s Artemisprogramma

Artemis is de naam van NASA’s drie geplande missies rond en naar de maan.

Op 16 november 2022 werd Artemis 1 na een paar mislukte pogingen eindelijk gelanceerd. De onbemande missie is een test van NASA’s Space Launch System (SLS) en het ruimtevaartuig Orion, dat na een rondje om de maan in de Stille Oceaan landde.

In 2024 zal Artemis 2 de mens verder de ruimte in brengen dan we ooit geweest zijn.

Tijdens de Apollo 13-missie in 1970 kwamen de astronauten 254 kilometer boven de verre kant van de maan, waarmee ze 400.171 kilometer van de aarde verwijderd raakten.

Artemis 2 moet zijn bemanning rond de maan sturen tot een hoogte van 7402 kilometer boven het oppervlak, waardoor ze wel 430.000 kilometer van de aarde verwijderd zijn.

Voor het zover is, moet de raket SLS (het lanceervoertuig dat op alle Artemismissies gebruikt zal worden) eerst de vierkoppige bemanning in een baan rond de aarde brengen.

Daarna gaan de astronauten in de Orion verder naar de maan, en als ze het gravitatieveld van de maan bereikt hebben, maken ze een rondvlucht en keren ze naar de aarde terug.

Artemis 3 moet op z’n vroegst in 2025 de eerste bemande maanlanding worden sinds het Apollo 17-programma van 1972.

Voortbouwend op de ervaringen van Artemis 2 zullen vier astronauten een baan om de maan maken. Twee van hen landen vervolgens op de zuidpool van de maan, waar nog nooit een mens is geweest.

Artemis is in de Griekse mythologie de tweelingzus van Apollo en godin van de maan.

Er is dus een duidelijk verband met zowel de maan als NASA’s vroegere ruimteprogramma, Apollo, dat de mens meer dan 50 jaar geleden voor het eerst naar de maan bracht.

Het ruimteschip Orion is genoemd naar een van de meest herkenbare sterrenbeelden aan de nachtelijke hemel, en in de klassieke mythologie waren Artemis en Orion jachtgezellen. Het Artemisprogramma staat dus op de schouders van het verleden, zowel technologisch als semantisch.

Met Artemis wil NASA niet zomaar het verleden nog eens dunnetjes overdoen.

Het plan is deze keer om naar de maan te gaan en daar te blijven. Daarom is het doel op termijn een basis te vestigen in een baan rond de maan en op de maan zelf.

Het hoofddoel van Artemis 1, 2 en 3 is echter dat mensen halverwege de jaren 2020 weer voet in het maanstof kunnen zetten.

Speerpunten van NASA’s Artemisprogramma:

• Gelijkheid: Een hoofddoel van NASA is de eerste vrouw en de eerste persoon van kleur naar de maan te brengen.
• Samenwerking: Het Artemisprogramma is NASA’s eerste grote samenwerking met commerciële bedrijven als SpaceX, Blue Origin en Dynetics.
• Langer verblijf: De Apollo 17-bemanning verbleef drie dagen op de maan. Het Artemisprogramma moet een basis oprichten die het verblijf kan verlengen tot enkele weken en uiteindelijk maanden.
• Hulpbronnen: De ontdekking van water op de maan in 2020 en de mogelijkheid om er grondstoffen als silicium, magnesium, ijzer en aluminium te winnen kunnen grote economische winst en wetenschappelijke doorbraken opleveren. Zo kan het vele ijs op de maan, als het gesmolten wordt, gesplitst worden in waterstof en zuurstof en gebruikt worden om ruimtevaartuigen van brandstof te voorzien. Tegelijk is helium-3, een zeldzame isotoop op aarde, overvloedig aanwezig op de maan. Het kan dienen als een zeer schone brandstof zonder radioactief afval voor fusiereactoren op aarde.

Bron: Royal Museums Greenwich

In april 2021 wees NASA Elon Musks ruimtevaartbedrijf SpaceX aan om de maanlander te bouwen die astronauten in 2025 veilig naar de maan zal brengen tijdens Artemis 3.

Voorheen werkte NASA met minstens twee particuliere bedrijven per project om de concurrentie te bevorderen en om minder kwetsbaar en afhankelijk te zijn.

Zo ging NASA ook te werk met het Commercial Crew-programma voor het internationale ruimtestation ISS, waarbij ze contracten sloot met zowel SpaceX als Boeing om ruimtevaartuigen te bouwen voor het vervoer van astronauten.

De bedrijven Blue Origin en Dynetics, die ook meedongen naar het NASA-contract, vonden dat ze oneerlijk bejegend waren en Jeff Bezos, oprichter van Blue Origin, klaagde uiteindelijk NASA aan.

Hij verloor de zaak in augustus 2021, maar het kostte SpaceX maanden waarin de ontwikkeling van het ruimtevaartuig stillag.

VIDEO: Kijk hoe NASA weer naar de maan zal gaan met het Artemisprogramma.

Naar schatting zullen de totale kosten van de Artemismissies zeker 93 miljard dollar bedragen.

Mensen naar de maan sturen is dus enorm duur, en daarom is het verkennen van de ruimte het onderwerp van veel politiek getouwtrek.

De strategische doelstellingen van de Artemismissies en de toekomstige voordelen van het programma moeten daarom duidelijk omschreven worden en voortdurend worden afgewogen tegen andere politieke belangen.

Na een paar mislukte pogingen werd Artemis 1 op 16 november 2022 gelanceerd.

Door verschillende storingen in het SLS-systeem werd de uitgebreide generale repetitie, wet dress rehearsal, waarbij bijna elke stap van een lancering wordt voltooid zonder dat de brandstof daadwerkelijk wordt ontstoken, een paar keer uitgesteld.

Een van de belangrijkste onderdelen van deze test is het vullen van de brandstoftanks van het SLS, vandaar ‘wet’.

Dit is een zeer belangrijke test, want het is de laatste kans voor de ingenieurs om de gebreken en defecten in het systeem op te sporen die voor de eigenlijke lancering gecorrigeerd moeten worden.

Uitstel van lanceringsdata is heel gebruikelijk. Omdat er veel systemen moeten samenwerken en storingen tijdens de daadwerkelijke lancering rampzalige gevolgen kunnen krijgen, zijn geslaagde generale repetities absoluut essentieel.

Daarom bestaan de geplande lanceerdagen van NASA vaak uit tijdsintervallen waarbinnen een lancering verwacht wordt.

Artemis 2 en 3 krijgen naar verwachting ook te maken met vertragingen en uitstel van lanceringsdata.

Artemis 1 had al in 2021 gelanceerd moeten worden, maar door fouten vóór de wet dress rehearsal is dat het najaar van 2022 geworden. De uiteindelijke lancering vond plaats op 16 november 2022.

De SLS-raket moet in mei 2024 een bemanning van vier astronauten in het ruimtevaartuig Orion 8889 kilometer voorbij de maan sturen. Ze gaan een maanflyby uitvoeren en belangrijke gegevens verzamelen.

Anders dan tijdens het Apolloprogramma is de Orion ontworpen om hergebruikt te worden – en de tijd zal leren of het er daadwerkelijk van komt.

Als Artemis 2 voltooid is, moet er begonnen worden met de bouw van de Lunar Gateway – het permanente ruimtestation dat in een baan om de maan zal draaien.

Met Artemis 3 zullen vier astronauten in de Orion aankoppelen bij de Lunar Gateway en 30 dagen in de ruimte blijven.

Het Chinese ruimtevaartprogramma ontwikkelt zich snel en NASA-directeur Bill Nelson heeft gezegd dat China steeds beter in staat zal zijn om taikonauten (Chinese astronauten) op de maan te laten landen.

Waar de vorige ruimtewedloop tussen de VS en de Sovjet-Unie ging, neemt NASA het nu op tegen China om als eerste natie voet op de maan te zetten in de 21e eeuw.