Al tientallen jaren vragen astronomen zich af hoe het zit met de staart die altijd van de nieuwe maan afstraalt. De staart werd ontdekt in 1998 en beschreven als een stroom natriumatomen – ofwel zout.
De maandelijkse zoutstaart gaat gepaard met een oranje gloed, die alleen te zien is met een telescoop. En vooral die gloed is raadselachtig, want hij varieert in intensiteit.
Nu hebben Amerikaanse wetenschappers de verklaring gevonden – na 14 jaar onderzoek en 21.000 foto’s.
Meteoren schieten zout de ruimte in
De maanstaart ontstaat wanneer meteorieten het maanoppervlak treffen. Elke dag regent het zo’n 2800 kilo aan meteoorstenen op de maan.
De inslagen wervelen fijn stof op, dat door de stroom lichtdeeltjes van de zon honderdduizenden kilometers de ruimte in wordt gesleurd. De maan heeft namelijk geen atmosfeer om het vast te houden.
Kijk hier naar een visualisatie van de deeltjes die de aarde bundelt (a en c) tot een gloed aan de hemel (b):
De deeltjesstroom is vanaf de aarde slechts één keer per maand zichtbaar tijdens nieuwe maan, wanneer de maan tussen de zon en de aarde staat en de staart dus de aarde omsluit.
Het zwaartekrachtsveld van de aarde werkt als een magneet op de zoutdeeltjes en verzamelt ze in een geconcentreerde stroom. Die brengt de wisselende gloed aan de hemel voort wanneer de telescoop in de tegenovergestelde richting van de zon is gericht.
Door het verschijnsel 14 jaar lang met krachtige telescopen te observeren, hebben onderzoekers van de universiteit van Boston ontdekt dat het ritme van de staart nauw samenhangt met bombardementen van willekeurige meteorieten.
Reuzenmeteoriet kan een zichtbare flits creëren
Van 2006 tot 2019 hebben astronomen de sterkte van de zoutgloed gevolgd door 21.000 foto’s van de maan te maken met een camera die golflengten van elementen – zoals zout – kan zien.
De observaties tonen het volgende aan:
- De gloed is feller als de maan dichter bij de aarde staat.
- De gloed is sterker als de maan ten noorden van de ecliptica van de aarde staat – boven de rechte lijn tussen de kern van de aarde en de zon – bij nieuwe maan.
- De lichtsterkte varieert in een patroon dat het aantal willekeurige meteorieten volgt die de aarde – en dus de maan – hebben geraakt.
Dat de willekeurige meteorieten en de sterkte van de gloed zo nauw samenhangen, kwam voor de onderzoekers als een verrassing. Zij hadden een sterkere correlatie verwacht met de meteorieten die de maan raken in terugkerende zwermen.
Een mogelijke verklaring is dat de sporadische meteorieten groter zijn en meer langgerekte, onvoorspelbare paden volgen, waardoor ze meer snelheid en energie hebben.
Wanneer dit type meteorieten de maan raakt, waait er meer stof op, en krijgt de maanstaart er dus meer zout bij.
Willekeurige meteorieten hebben meer invloed op de zoutgloed van de maan dan bijvoorbeeld de Leoniden, de meteorenzwerm die wetenschappers eigenlijk zochten in 1998 toen zij het verschijnsel ontdekten.
Met de juiste timing en grootte zou een grote meteorietinslag op de maan volgens de onderzoekers een flits kunnen veroorzaken die zo krachtig is dat hij vanaf de aarde met het blote oog kan worden gezien.