NASA/USGS
Maan oppervlak

China heeft nieuw mineraal en gewild materiaal ontdekt op de maan

Het nieuwe mineraal is gevonden in maanmonsters. Maar ook de vondst van de zeldzame isotoop helium-3 baart opzien. Die kan namelijk worden gebruikt voor effectieve en schone energie.

De wedloop om kolonisatie van de maan loopt nu hoog op, want China heeft onlangs bekendgemaakt dat er een nieuw mineraal is gevonden op onze hemelbuur.

Het nieuwe materiaal heet Changesiet-(Y), vernoemd naar de Chinese maangodin Chang’e (net als de Chinese maanmissies).

Changesiet-(Y) is een fosfaatmineraal met een radius van 10 micrometer en neemt de vorm aan van een zuilvormig, doorzichtig kristal.

kristal maan Changesite-Y

Een afbeelding van een kristal van een nieuw maanmineraal dat Changesiet-(Y) is genoemd.

© Beijing Research Institute of Uranium Geology

Het is echter niet zozeer het kristal waar de wereld met interesse naar keek, maar de ontdekking van een zeldzame isotoop die zich ook in het monster bevond: helium-3.

Dat meldt The International Mineralogical Association volgens het door de Chinese staat gecontroleerde medium Global Times.

Change-5 landingsplaats maan

Op deze afbeelding van 2 december 2020 zie je in het vakje de sonde Chang’e-5 als licht stipje op de verlaten vlaktes van Oceanus Procellarum.

© NASA/GSFC/Arizona State University/Wikimedia Commons

Vondst in maangrond

De Chinese maansonde Chang’e-5, die in 2020 terugkeerde naar aarde, bracht monsters van maangrond mee. De laatste maanmonsters dateerden uit 1976.

De monsters bevatten maangrond van ruim 6,5 meter onder het maanoppervlak uit een gebied waar wellicht 1,2 miljard jaar geleden vulkanische activiteit is geweest.

Change-5 bodemmonsters maan

Dit zijn twee bodemmonsters van de maanmissie Change’e-5. De sonde heeft 1,73 kilo maangrond verzameld. Daarin is het nieuwe fosfaatmineraal Changesiet-(Y) aangetroffen.

© Hui Ren/Wikimedia Commons

In deze steen- en bodemmonsters hebben onderzoekers van het Beijing Research Institute of Uranium Geology het fosfaatmineraal Changesiet-(Y) geïdentificeerd.

Het mineraal Changesiet-(Y) is pas het zesde nieuwe materiaal dat de mens gevonden heeft op de maan sinds de laatste maanmonsters die Apollo 11 in 1969 meebracht.

Fosfaat komt op aarde veel voor als essentiële bouwsteen voor plantengroei, maar het is hier nog nooit gevonden in kristalvorm. Alleen al daarom is de vondst interessant.

Vervolgens werd het mineraal opgesplitst in meer dan 140.000 minideeltjes, die werden geanalyseerd middels een reeks geavanceerde mineralogische methoden.

De sleutel tot schone fusie-energie

Hoewel het nieuwe mineraal de interesse heeft gewekt van wetenschappers over de hele wereld, ging de aandacht vooral uit naar het helium-3. Deze isotoop bevond zich in dezelfde monsters als het Changesiet-(Y).

We wisten al lang dat er helium-3 op de maan te vinden is. Helium-3, een variant van het element helium, is heel zeldzaam op aarde – maar niet op onze satelliet.

De maan heeft namelijk niet dezelfde beschermende atmosfeer en magneetveld. Daarom wordt de maan gebombardeerd door enorme zonnewinden met helium-3.

Helium-3 is zo aantrekkelijk door zijn eigenschap om energie te maken. En we hebben er maar weinig van nodig om de hele aarde van energie te kunnen voorzien.

Hoewel onze technologie nog niet toereikend is, kan helium-3 al gebruikt worden als brandstof voor toekomstige fusiereactoren.

En in tegenstelling tot de fusiereactoren van nu, creëert helium-3 geen radioactief afval waar we moeilijk van afkomen.

De fusiereactoren van nu gebruiken tritium en deuterium, waarbij helaas veel moeilijk af te breken bijproducten ontstaan. En de reactoren verliezen meer energie dan ze opwekken.

Met helium-3 zal de energie dus effectiever, duurzaam en schoon zijn, want het is de enige stabiele grondstof die meer protonen dan neutronen bevat.

Chang'e-5 maanlander

De maanlander Chang’e-5 maakt zich hier los van zijn raket. Deze lander heeft de bodemmonsters met het nieuwe mineraal naar de aarde gebracht.

© China News Service/Wikimedia Commons

Omdat helium-3 makkelijk te winnen is op de maan, bedenken grote landen hoe ze mijnbouw op de maan in gang kunnen zetten voor deze zeldzame isotoop.

China heeft voor de komende tien jaar al drie onbemande maanmissies op de planning staan om de mogelijkheid van een maankolonie te onderzoeken.

Naast de ontdekking van helium-3 kan het gesteente ook een belangrijke leemte dichten in onze kennis over de geschiedenis van de maan, namelijk over de periode van één tot drie miljard jaar geleden.