G.E. Marti/JILA

Wie bepaalt de tijd?

Wie coördineert eigenlijk de tijd waaraan de tijdzones zijn gekoppeld?

Gepubliceerd op 06.10.21

De internationale coördinatie van de tijd is in handen van de International Earth Rotation and Reference Systems Service – of IERS.

De IERS houdt de exacte rotatie van de aarde in de gaten, inclusief het toevoegen van zogeheten schrikkelseconden om de tijd synchroon te laten lopen met de rotatie van de planeet.

Die rotatie varieert namelijk iets tijdens bijvoorbeeld zware aardbevingen. Zo had de aardbeving van 11 maart 2011 in Japan tot gevolg dat de IERS het etmaal van 24 uur circa 1,8 microseconde moest inkorten.

Natuurkundig gezien wordt de tijd overal ter wereld bepaald door atoomklokken.

Die maken gebruik van de resonantiefrequentie van atomen, die per type atoom altijd dezelfde is. Door een elektromagnetisch veld te creëren dat meetrilt met de frequentie van de atomen, kunnen klokken de tijd met uiterste precisie meten.

De beste zitten er maximaal 1 seconde in de 5 miljard jaar naast.

En een nauwkeurige tijdmeting is belangrijk, zeker voor het wereldwijde netwerk van gps-satellieten die de positie bepalen van vliegtuigen, schepen en gewone weggebruikers.

Als de klok van een gps-satelliet 1 miljardste van een seconde afwijkt, verschilt de positie 30 centimeter. En als de klok van de satelliet er een volle seconde naast zit, zal bijvoorbeeld Google Maps aangeven dat je dichter bij de maan zit dan bij de aarde.

Wie bepaalt de tijd?

Fukushima 2011: Ergste nachtmerrie van Japan