Shutterstock
Botsing planetoïde en aarde

Planetoïde achter gigantische krater was veel groter dan wetenschappers dachten

Een planetoïde dubbel zo groot als de meteoriet die de dinosauriërs uitroeide, kan de oorzaak zijn van de grootste en oudste krater op aarde, blijkt nu uit een studie.

Naar schatting is hij honderden kilometers in diameter, en een wandeling van het ene uiteinde naar het andere zou je twee en een halve dag ononderbroken wandelen kosten.

De Vredefort-krater vlak bij Johannesburg in Zuid-Afrika is de grootste en oudste inslagkrater die op aarde bekend is.

Het gigantische litteken in de aardkorst is mogelijk ontstaan door een botsing met een reusachtige planetoïde zo’n 2 miljard jaar geleden.

Overzichtskaart Vredefort-krater

Circa 2 miljard jaar geleden beukte een planetoïde in op een gebied in de buurt van het huidige Johannesburg in Zuid-Afrika. Nieuwe analyses wijzen uit dat de planetoïde waarschijnlijk 20 tot 25 kilometer in diameter was, twee keer zo groot als de meteoriet die 66 miljoen jaar terug de planeet trof en de dinosauriërs uitroeide.

© NASA EARTH OBSERVATORY IMAGE BY LAUREN DAUPHIN / UNIVERSITY OF ROCHESTER ILLUSTRATION BY JULIA JOSHPE

En hoewel wind en water de krater hebben afgebroken, waardoor het moeilijk is de volledige omvang te meten, denken de onderzoekers dat het gat vlak na de inslag 180 tot 300 kilometer in doorsnee was.

Nu blijkt uit een studie, gepubliceerd in het Journal of Geophysical Research, dat de planetoïde die de krater veroorzaakte waarschijnlijk nog veel groter is dan wetenschappers dachten.

Catastrofale gevolgen voor de planeet

Eerder schatten onderzoekers dat de planetoïde 15 kilometer in diameter was en met een snelheid van 15 kilometer per seconde insloeg.

Maar uit de nieuwe analyse blijkt dat hij waarschijnlijk 20 tot 25 kilometer in doorsnee was en de aarde raakte met 15 tot 20 kilometer per seconde.

En dat betekent dat hij twee keer zo groot kan zijn geweest als de meteoriet die 66 miljoen jaar geleden op de aarde af raasde en een einde maakte aan de dinosauriërs.

Die inslag vernietigde de ozonlaag en veroorzaakte enorme golven, aardbevingen, zure regen en gigantische bosbranden.

Daarom kan de Vredefort-inslag ook een veel grotere impact op de planeet hebben gehad dan gedacht. Zo groot dat stof en deeltjes waarschijnlijk de hele aarde rondtrokken, het zonlicht tegenhielden en zo het aardoppervlak afkoelden.

‘Het kan verwoestende gevolgen hebben gehad voor alle fotosynthetische organismen, en het kan een paar uur tot tien jaar hebben geduurd voordat het stof en de deeltjes weer zijn gaan liggen. Vervolgens hebben broeikasgassen de temperatuur op aarde waarschijnlijk enkele graden verhoogd,’ meldt Miki Nakajima, assistent-professor aan de universiteit van Rochester en een van de onderzoekers van de studie.