Waarom is het noorderlicht meestal groenig?

Noorderlicht en zuiderlicht ontstaan als deeltjes, vaak elektronen, van de zon bij de magnetische polen botsen op zuurstof en stikstof in de bovenste atmosfeer van de aarde, de magnetosfeer.

Poollicht heeft dus een directe link met de activiteit en cyclus van de zon.

Energie van de elektronen gaat over op de zuurstof- en stikstofmoleculen, die ‘actiever’ worden. En als deze moleculen terugkeren naar hun normale toestand, komen er fotonen vrij in de vorm van zichtbaar licht.

Dit proces, waardoor noorderlicht ontstaat, vindt 100-400 kilometer boven het aardoppervlak plaats. Ondanks de grote afstand is het licht zo intens dat je het op aarde goed kunt zien.

Poollicht heeft de mens altijd gefascineerd, en we bestuderen het al lang.

De oudst bekende astrologische waarnemingen gaan terug tot 680-650 v.Chr.

Het noorderlicht is normaal gesproken te zien in een band rond de aarde tussen 60 en 70 graden noorderbreedte. Het zuiderlicht zien we op dezelfde breedtegraad, maar dan aan de andere kant van de aardbol.

Als de zon erg actief is, kan het poollicht zelfs op 50 graden verschijnen. Dat komt neer op het noorden van Midden-Europa. In extreme gevallen is aan de evenaar poollicht te zien.

Noorderlicht is gewoonlijk te zien in het noorden van Noorwegen en Zweden, Finland, IJsland, het zuiden van Groenland, Canada en het midden van Alaska.

In deze video zie je het groene licht dansen aan de nachtelijke hemel.

Het noorderlicht is het meest actief tussen 60 en 70 graden noorderbreedte in het zogeheten noorderlichtovaal. Dit spectaculaire verschijnsel is dan ook goed te zien in het noorden van bijvoorbeeld Noorwegen, Zweden en Finland.

In de winter of de late herfst maak je meer kans om het noorderlicht te ontwaren, want het is beter te zien in donkere nachten.

Het zwakke noorderlicht komt het hele jaar door dag en nacht voor, maar in de zomer is het meestal te licht om het verschijnsel met het blote oog te kunnen zien.

De beste tijd om het noorderlicht te zien is daarom tussen september en april, als het oplicht in het donkere winterseizoen.

In koude, heldere nachten is het makkelijker om de lichtshow aan de hemel te zien. Daarnaast kun je het beste de stad uit gaan om lichtvervuiling te vermijden

Waarom ziet noorderlicht er groen uit?

De kleur van het noorderlicht wordt bepaald door de atomen of moleculen waar de geladen zonnedeeltjes tegenaan botsen, op welke hoogte de botsingen plaatsvinden en wat de energie en snelheid van de elektronen is.

De deeltjes raken meestal zuurstofatomen op zo’n 100 kilometer hoogte, en die botsingen leiden tot een groene aurora borealis.

Op deze hoogte heeft het zonlicht een klein deel van de zuurstof in de atmosfeer afgebroken tot vrije zuurstofatomen, en als elektronen met hoge energie op zo’n zuurstofatoom botsen, zorgt de klap ervoor dat een elektron in het atoom eventjes een hoger energieniveau krijgt.

Op het moment dat het elektron weer terugkeert naar een lager energieniveau, zendt het licht uit op een bepaalde golflengte. Dit zorgt voor de karakteristieke geelgroene kleur.

Als elektronen met lagere energie op zuurstof botsen, wordt er rood licht uitgezonden. Worden er stikstofatomen geraakt, dan resulteert dat in blauw licht.

Verschillende combinaties van deze processen leiden tot verschillende kleuren, zoals wit, roze en paars.

Het noorderlicht komt in veel oude verhalen en mythen voor.

In de Scandinavische mythologie werd het verschijnsel beschouwd als een hek dat door de goden was gebouwd om de reuzen uit Midgaard (de mensenwereld) te houden.

Het werd ook wel beschouwd als een weerkaatsing van de harnassen van de walkuren. Die bepaalden wie een gevecht zou overleven en wie er zou sterven. Het noorderlicht werd dan ook wel gezien als de aankondiging van een grote veldslag.

Bestaat het poollicht ook op andere planeten?

Poollicht komt niet alleen op aarde voor.

Alle planeten met een atmosfeer en een magnetisch veld kunnen reageren op deeltjes van de zon.

Saturnus en Jupiter hebben magnetische velden die parallel liggen aan hun draaiingsas en ze hebben daarom een ring van licht rondom de noord- en zuidpool.

Als het magneetveld niet parallel loopt aan de as van de planeet, zoals op Uranus en Neptunus, ziet het er allemaal wat rommeliger uit.

Omdat ruimteweer invloed kan hebben op satellieten en elektronica op aarde, wordt de activiteit van de zon continu in de gaten gehouden.

Toch is het moeilijk noorderlicht meer dan twee uur van tevoren te voorspellen.

Hier vind je prognoses van het noorderlicht.