Wetenschappers zetten planetenjager aan

Licht dat opgevangen wordt door de vier grote VLT-telescopen wordt gebundeld in een nieuw, nauwkeurig analyseapparaat via een ingenieus ondergronds spiegelsysteem.

Gepubliceerd op 07.05.18

Door De Redactie

In het noorden van Chili hebben astronomen een nieuw hulpmiddel in gebruik genomen in hun zoektocht naar planeten die om andere sterren dan de zon draaien. ESPRESSO is de naam van deze spectrograaf, die het licht van de vier grote VLT-telescopen analyseert en alle informatie in één plaatje bijeenbrengt.

Elk van de vier telescopen heeft een spiegel met een diameter van 8,2 meter, maar als de ESPRESSO het licht bundelt, komt het overeen met één telescoop met een spiegel van 16 meter. En dat is belangrijk, want hoe groter de spiegel, hoe hoger de resolutie van de foto’s.

De eerste test van de ESPRESSO heeft laten zien dat de spectrograaf perfect werkt, dus de zoektocht naar planeten kan beginnen.

1/1000 millimeter

Dat is de precisie van het systeem van spiegels en prisma’s dat het licht van de vier VLT-telescopen naar de spectograaf ESPRESSO leidt.

Zo werkt de ESPRESSO

De ESPRESSO analyseert het licht van verre sterren en zoekt daarbij naar kleine, periodieke veranderingen in de golflengte van het licht dat de aarde bereikt.

Als er een planeet om een ster draait, trekt de zwaartekracht van de planeet een klein beetje aan de ster omdat ster en planeet om een gemeenschappelijk zwaartepunt draaien. Als de ster daardoor een tikje verder weg komt te staan, wordt de golflengte van het licht iets langer.

Het werkt ook andersom: als de ster dichterbij komt, wordt de golflengte korter. Deze kleine schommelingen kan de ESPRESSO opvangen.

De nieuwe spectrograaf is de opvolger van HARPS op het La Silla-observatorium in Chili. HARPS was een groot succes, maar de metingen van de ESPRESSO aan de bewegingen van de sterren zijn zeker 20 keer zo nauwkeurig.