Tussen de heuvels in de jungle van Puerto Rico staat de Arecibo-telescoop met zijn diameter van 305 meter. Hij doet je denken aan een andere wereld – net als de verre planeten en onbeschreven hemelverschijnselen die de telescoop heeft ontdekt.
Maar nu is het over en uit voor ’s werelds op een na grootste radiotelescoop.
In augustus brak er een kabel en ontstond er een 30 meter lang gat in de grote parabool van de telescoop.
In november brak een dragende kabel.
De schade blijkt nu zo omvangrijk dat deze niet meer te repareren is, dus de 57 jaar oude radiotelescoop zal worden ontmanteld.
De Arecibo is misschien het best bekend vanwege zijn rol als alienjager in de tak van de wetenschap genaamd SETI: Search for Extra-Terrestrial Intelligence. De telescoop heeft onder andere informatie over het menselijk DNA het heelal in gestuurd, en ons sterrenstelsel gescand op radiogolven die worden uitgezonden door vreemde levensvormen.
Dankzij zijn speurwerk kreeg de Arecibo een rol in de Oscarwinnende film Contact uit 1997.
Volgens de plannen zal het werk aan de Arecibo worden voortgezet met een aantal andere, maar minder krachtige instrumenten van het observatorium, zoals LIDAR-faciliteiten, die de deeltjesontladingen van de zon en storingen in de magnetosfeer waarnemen.
Maar grote wetenschappelijke mijlpalen zitten er niet meer in voor de Arecibo, die bijna 60 jaar de ruimte in keek als geen andere telescoop.
📡 Zie 5 van de grootste prestaties van de Arecibo:
1. Strip de ruimte in gestuurd, 1974
Het Arecibo-bericht uit 1974 was het eerste radiosignaal met een bestemming buiten het zonnestelsel. Het telt 73 regels, elk met 23 karakters, die een grafische boodschap, vormen die vooral de scheikunde achter het leven op aarde beschrijft. Het signaal was gericht op de sterrenhoop M13 aan de rand van de Melkweg.
2. Verkenning van Venus, 1981
Venus gaat permanent schuil onder een dikke, giftige bewolking, maar met behulp van radargolven die de Arecibo verstuurde, konden astronomen voor het eerst het oppervlak van de planeet vanaf de aarde zien. Met de foto’s kregen astronomen veel nauwkeuriger kaarten van Venus.
3. Ontdekking van de eerste exoplaneten, 1992
Astronomen ontdekten met de Arecibo de eerste drie exoplaneten – planeten buiten ons zonnestelsel – die later de namen Draugr, Poltergeist en Phobetor kregen. Ze draaien om de pulsar PSR B1257+12, waar de telescoop radiogolven van kan opvangen.
4. Opsporen van water op gloeiend hete planeet, 1992
De Arecibotelescoop ontdekte ijs (gele vlekken) op het ruim 400 ºC hete oppervlak van Mercurius. Het water bevindt zich permanent in de schaduw in de kraters bij de polen. Al in 1963 registreerde de telescoop dat een jaar op de planeet 59 dagen duurt, en niet 88, zoals daarvoor werd gedacht.
5. Mogelijk maken van sondereis naar planetoïde, 2020
De sonde OSIRIS-REx landde in oktober 2020 op de planetoïde Bennu en nam er een monster, maar dat kon pas nadat de Arecibo in 1999, 2005 en 2011 radarbeelden (inzet) van de planetoïde had genomen. De beelden waren belangrijke puzzelstukjes voor het plannen van de reis van OSIRIS-REx. Al in 1989 ontdekte de Arecibo zijn eerste planetoïde, en sindsdien waarschuwt hij voor objecten die mogelijk op ramkoers met de aarde liggen.