Over Messier 81
Het sterrenstelsel Messier 81 lijkt sprekend op dat van ons.
Net als onze Melkweg is Messier 81 een spiraalstelsel met miljarden sterren en een diameter van rond de 100.000 lichtjaar.
Botsing vormt spiraalarmen
Ruimtestof klontert samen
In het prille heelal trokken wolken van gas, stof en sterren elkaar aan en ontstonden grote klompen.
Klompen gaan draaien
Vanwege de onderlinge aantrekkingskracht tussen de wolken ontstond er een roterende beweging om het centrum van de klomp.
Klomp wordt samengeperst
De klomp draaide snel om zijn eigen as – circa één omwenteling per miljard jaar – en werd daardoor samengedrukt tot een platte schijf.
Botsing levert spiraalvormige banden op
Door botsingen met andere sterrenstelsels werd er aan de sterren en gaswolken van de schijf getrokken, zodat ze lange, spiraalvormige banden vormden.
Messier 81 is het grootste sterrenstelsel in de zogeheten M81-groep.
Het stelsel is vanaf de aarde duidelijker te zien dan enig ander sterrenstelsel buiten onze eigen Lokale Groep.
Messier 81 neemt aan de nachtelijke hemel bijna evenveel plek in als de maan, maar zijn licht is zo zwak dat je het alleen met een verrekijker kunt zien.
De spiraalarmen van Messier 81 zijn goed te zien met een telescoop, maar het stelsel zelf kun je ook ontwaren met een gewone verrekijker. Je vindt het vlak bij het zenit, het punt recht boven je, en iets ten westen van de Steelpan.
Gids voor Messier 81
ZO GA JE TE WERK
WAAR EN WANNEER?
De week voor en na nieuwemaan op 20 februari is ideaal om Messier 81 te observeren. De maan schijnt dan zwak, en het stelsel staat in die periode ongewoon hoog aan de hemel.
Rond 23.00 uur staat het stelsel circa 75 graden boven de horizon in noordelijke richting. Iets ten oosten ervan vind je de Steelpan – zo kun je Messier 81 makkelijk vinden.
ZICHTBAAR?
Met een telescoop van ten minste 6 inch krijg je de lichtsterke kern van het sterrenstelsel goed in beeld. Met een nog grotere telescoop zie je ook de zwakkere spiraalstructuur eromheen.