OVER DE VIRGOCLUSTER
Het sterrenbeeld Maagd staat eind februari hoog aan de hemel, en in het donker kun je daardoor een eindeloze reeks sterrenstelsels zien. In het sterrenbeeld gaat de Virgocluster schuil met zijn circa 2000 sterrenstelsels.
Met het blote oog is de cluster niet te zien, maar als het meezit zie je de stelsels met een verrekijker of, nog beter, met een kleine telescoop.
Op het eerste gezicht lijken het misschien gewoon zwakke sterren, maar met een telescoop zie je dat er ronde, elliptische en onregelmatige vormen zijn.
Het licht dat je ziet komt van miljarden sterren.
De Melkweg en de Virgocluster bevinden zich allebei in de supercluster Laniakea.
Dat ze zo zwak lijken, komt doordat je naar heel verre sterren in andere sterrenstelsels kijkt in plaats van naar de heldere sterren van de Melkweg die je gewend bent.
Je ziet een aantal van de meest lichtsterke sterrenstelsels van de Virgocluster, zoals Messier 86 en 87, rechts boven Maagd – tussen de twee ‘armen’, die het hoofd en de ene hand van de mythologische maagd vormen.
De Virgocluster zelf bevindt zich op ongeveer 65 miljoen lichtjaar afstand.
Achter het verschijnsel: Cluster telt duizenden stelsels
De Melkweg valt onder de Lokale Groep, die samen met de Virgocluster en de Fornaxclustertot een supercluster behoort.
De Fornaxcluster
De Fornaxcluster is de op een na grootste in de supercluster en telt 58 sterrenstelsels.
De Lokale Groep
De Lokale Groep is de groep waar ook de Melkweg onder valt.
De Virgocluster
De Virgocluster telt bijna 2000 stelsels en is 65 miljoen lichtjaar van de aarde vandaan.
Melkweg huist in enorme supercluster
De Virgocluster vormt slechts een klein deel van een nog grotere cluster: de Virgosupercluster. De Melkweg en ons eigen cluster, de Lokale Groep, zijn ook onderdeel van deze reus.
De supercluster is een grote verzameling clusters, die 110 miljoen lichtjaar groot is en minstens 100 clusters als de Virgocluster bevat. Het is slechts een van de circa 10 miljoen superclusters in het zichtbare deel van het heelal.
De Virgosupercluster is zelf weer onderdeel van de veel grotere supercluster Laniakea, waaronder zo’n 100.000 sterrenstelsels vallen.
Laniakea, die pas in 2014 werd ontdekt, wordt bij elkaar gehouden door de Grote Aantrekker – een onbekend object met ruim 10.000 keer de massa van de Melkweg.
ZO VIND JE DE VIRGOCLUSTER
Zo doe je dat
Waar en wanneer?
In de nachten rond nieuwemaan, rond 20 april, is de Virgocluster goed zichtbaar. Rond 01.00 uur is de cluster 40-45 graden boven de zuidzuidwestelijke horizon te zien – iets boven het sterrenbeeld Maagd.
Zichtbaarheid?
Met een verrekijker of een kleine telescoop kun je meerdere van de meest lichtsterke stelsels observeren. En met een krachtige telescoop zie je ook de zwakkere sterrenstelsels.
Fotokans?
Om foto’s te maken zet je je camera met een 200 mm-telelens op je telescoop. Gebruik de motorbesturing en fotografeer de stelsels met een sluitertijd van 10 tot 30 seconden.