Hij is ruim 4000 lichtjaar van ons verwijderd, maar je kunt hem met een verrekijker zien. De enorme Lagunenevel – circa 110 lichtjaar in doorsnee – is een prachtig tafereel in de zomernacht.
De sterrennevel bevindt zich in het sterrenbeeld Boogschutter, die in de winter vanaf het noordelijk halfrond niet te zien is.
Ultraviolette straling zorgt voor kleurrijk licht
Boven de Lagunenevel zie je ook de wat kleinere Trifidnevel. De twee bevatten allebei zogeheten emissienevels: gaswolken die worden getroffen door straling van de nabije sterren en daardoor felgekleurd licht uitstralen, vooral rood.
Achter het verschijnsel: Atomen leveren bonte lichtshow
Ultraviolette straling valt op waterstofatomen
De sterren van de Lagunenevel zenden een felle ultraviolette straling uit, die valt op de waterstofatomen waar de nevel vooral uit bestaat.
Waterstofatomen vallen uiteen in protonen en elektronen
De straling is sterk genoeg om elk waterstofatoom te splijten in een positief geladen proton (rood) en een negatief geladen elektron (blauw).
Protonen en elektronen komen weer bij elkaar
Het proton en elektron vinden elkaar weer, maar er zit nu meer ruimte tussen dan in het oorspronkelijke atoom.
Elektronen staan rood licht af
Het elektron springt terug naar zijn oude plek vlak bij het proton. Daarbij komt energie in de vorm van rood licht vrij.
De kleuren zijn alleen zichtbaar met een telescoop, maar de nevels zelf zijn te zien met een verrekijker of met het blote oog.
De Lagunenevel dankt zijn vorm vooral aan één ster in het midden.
Straling blaast gat in de nevel
Deze ster, Herschel 36 geheten, straalt ongeveer 200.000 keer zo krachtig als de zon, en zijn intense straling heeft enorme gaten in de nevel geblazen.
De grote gaten zijn een cadeautje voor de astronomen, die hierdoor meer inzicht krijgen in wat er zoal gebeurt binnen in de nevel, bijvoorbeeld hoe nieuwe sterren kunnen ontstaan uit brokken materie in de gaswolken.
GIDS VOOR DE LAGUNENEVEL:
WAAR EN WANNEER?
Rond middernacht in de nacht van 28 op 29 juli is de lucht zo donker dat je de Lagunenevel en Trifidnevel kunt zien. Ze staan laag – op nog geen 10 graden boven de zuidelijke horizon.
ZICHTBAAR?
Zoek een donker plekje zonder kunstlicht en met een vrij uitzicht op de zuidelijke horizon. Laat je ogen een kwartiertje wennen aan het donker, dan vangen ze daarna meer licht op.
Richt rond middernacht je verrekijker op het zuiden. Richt hem steeds iets hoger, tot je twee vage witte vlekken ontwaart: de Lagunenevel en de Trifidnevel.