Kijk omhoog: 100.000 sterren schitteren in een kluitje

Nu kun je enkele van de oudste sterren in het heelal zien, in één gigantische, schitterende bol. Kijk hier hoe mooi die is.

De bolhoop Messier 15 bevat meer dan 100.000 sterren, die bijna net zo oud zijn als het heelal.

© NASA

Bolhopen behoren tot de mooiste verschijnselen aan de sterrenhemel. Elke bolhoop bestaat uit vele – vaak duizenden – sterren die in dezelfde gaswolk zijn ontstaan en bij elkaar zijn gebleven dankzij hun onderlinge aantrekkingskracht.

De bolhoop Messier 15 staat momenteel hoog aan de hemel, dus je hebt een goede kans om hem te zien.

Met 13,2 miljard jaar is hij een van de oudste bolhopen in het heelal. En ook een van de dichtste. De kern van Messier 15 bevat maar liefst 30.000 sterren binnen slechts 22 lichtjaar – astronomisch gezien een korte afstand. Nergens anders in ons sterrenstelsel, afgezien van het centrum, bevindt zich zo’n dichte verzameling sterren.

Daarnaast bevat de hoop een aantal interessante objecten, waaronder de restanten van een supernova en een zwart gat dat 4000 keer zo zwaar is als de zon.

Gaswolken baren sterrenhopen

Sterren worden geboren in reusachtige gaswolken, waar vaak veel sterren rond dezelfde tijd ontstaan. Daarom vormen ze vaak groepen.

© Shutterstock

1. Enorme wolk vormt sterren

Sterren ontstaan in dezelfde moleculaire wolk van gas en stof met een massa die duizenden malen groter is dan die van de zon.

© Shutterstock

2. Sterren houden elkaar vast

Als het gas verhit is en wegwaait, blijven de meeste sterren door de zwaartekracht nog bij elkaar.

© Shutterstock

3. Zware hopen houden het miljarden jaren vol

Sommige hopen hebben zo veel massa dat ze door de zwaartekracht miljarden jaren bij elkaar gehouden worden.

© Shutterstock

4. Lichte hopen vallen uiteen

Maar in de meeste gevallen is de massa zo klein dat de sterren al na een paar miljoen jaar uit elkaar drijven.

GIDS VOOR HET VERSCHIJNSEL

© Jesper Grønne

Zo ga je te werk

Wanneer?

Messier 15 is het best te zien in de dagen rond de nieuwe maan op 16 augustus. Om 1.00 uur ’s nachts vind je de bolhoop halverwege de hemel in het zuiden tussen de sterrenbeelden Pegasus en Dolfijn.

Waar?

In het oostzuidoosten vind je het heldere vierkant van Pegasus. Vanuit de rechterhoek loopt een tak van sterren naar een roodachtige ster. Iets verder naar rechts staat Messier 15.

Hoe?

Gebruik een gewone verrekijker met een statief of laat hem tegen een boom rusten. Met de roodachtige ster van Pegasus links onder in je verrekijker kun je Messier 15 goed vinden.