Boogschutter – Zo vind je het sterrenbeeld Boogschutter
GIDS VOOR STERRENBEELDEN: Het sterrenbeeld Boogschutter is het op 14 na grootste sterrenbeeld van de 88 officiële. Boogschutter is ’s zomers van juni tot begin september te zien op het noordelijk halfrond en ’s winters op het zuidelijk halfrond. Zoek Boogschutter met onze sterrenbeeldengids en leer de hemel beter kennen.
Het sterrenbeeld Boogschutter
Het sterrenbeeld Boogschutter, in het Latijn ’Sagittarius‘, bevindt zich in het centrum van de Melkweg en is rijk aan heldere sterren en nevels.
Een van de helderste bolhopen aan de hemel, K22, staat in het sterrenbeeld Boogschutter en is tijdens een heldere nacht met een gewone verrekijker te zien.
Het theepotvormige sterrenbeeld stelde de mythische centaur Chiron voor, die half mens, half paard is. Volgens de Griekse mythologie was Chiron de zoon van de titaan Kronos en de nimf Philyra, die een seksuele affaire hadden gehad.
Toen Kronos‘ vrouw Rhea hun verhouding vermoedde, veranderde Kronos zichzelf in een paard om ontdekking te voorkomen. Daardoor werd zijn zoon Chiron geboren als half mens, half paard.
Chiron wordt vaak afgebeeld als een schutter met een boog in zijn handen, wat leidde tot andere mythologieën over het sterrenbeeld – onder meer dat het sterrenbeeld de zoon van Pan voorstelt.
In de Griekse mythologie vond Pan het boogschieten uit en werd hij door de goden naar de aarde gestuurd om de kinderen van Zeus en Mnemosyne, bekend als de negen muzen, te vermaken.
Boogschutter stuurde een beroemd radiosignaal
Op 15 augustus 1977 bekijkt astrofysicus Jerry Ehman gegevens van de Big Ear satellietschotel, op zoek naar radiosignalen uit de ruimte.
Wanneer een signaal binnenkomt, wordt het vertaald in lange reeksen cijfers of letters en op papier afgedrukt.
Een zwak signaal wordt weergegeven met cijfers tussen 1 en 9, terwijl een sterker signaal letters van A tot Z krijgt. Dat laatste gebeurt bijna nooit.
In 1977 werd Big Ear gericht op het sterrenbeeld Boogschutter, en toen astrofysicus Jerry Ehman de cijfer- en lettercombinatie die binnentikte zag, zette hij grote ogen op.
De reeks ’6EQUJ5‘ wees op radiogolven die 30 keer sterker zijn dan de gebruikelijke achtergrondstraling in de ruimte. Jerry Ehman omcirkelde het met zijn rode pen en schreef ’Wow!‘ ernaast.
In 1977 ving astrofysicus Jerry Ehman een krachtig radiosignaal op vanuit het sterrenbeeld Boogschutter. Het opmerkelijke signaal, de enige aanwijzing voor communicatie van buitenaardse levensvormen in het heelal, was voor de astrofysicus aanleiding om de reeks te omcirkelen en er 'Wow' bij te schrijven.
Het signaal staat sindsdien bekend als het ’Wow-signaal‘ en is tot dusver de enige aanwijzing van intelligent leven in de ruimte.
De maand na het Wow-signaal richtten astronomen Big Ear op het sterrenbeeld Boogschutter, waar de radiogolven vandaan kwamen. Maar het radiosignaal van 72 seconden werd nooit herhaald.
Sindsdien hebben astrofysici over de hele wereld gediscussieerd over de oorsprong van het signaal. Heeft Jerry Ehman die dag bewijs gevonden van buitenaards leven in het heelal, of had de schotel gewoon een vliegtuig of soortgelijke door mensen gemaakte technologie opgepikt waardoor hij uitsloeg?
In 2017 kwam de Amerikaanse professor astronomie Antonio Paris met een mogelijke verklaring voor het vreemde fenomeen.
Samen met zijn team kon hij documenteren dat twee kometen, 266P/Christensen en P/2008 Y2 (Gibbs), door het deel van het sterrenbeeld Boogschutter zijn gegaan van waaruit het Wow-signaal in 1977 werd opgevangen.
Antonio Paris denkt dat het signaal werd opgewekt door een zogenaamde waterstofwolk, die een van de kometen vergezelde.
Het verklaart ook waarom wetenschappers er nooit in slaagden het Wow-signaal weer op te pikken, ondanks diverse pogingen in de loop der jaren.
Zo vind je het sterrenbeeld Boogschutter
In dit overzicht vind je enkele van de meest zichtbare sterren in het sterrenbeeld Boogschutter. De lichtsterkte wordt gemeten in schijnbare helderheid, een astronomisch classificatiesysteem, dat aangeeft hoe lichtsterk hemellichamen zijn met het blote oog gezien vanaf het aardoppervlak.
Arkab Prior (β)
Alternatieve naam: Beta Sagittarii
Lichtsterkte: Vanaf de aarde heeft de ster Arkab Prior een lichtsterkte – of een zogeheten schijnbare helderheid – van 3,96.
Kleur: Blauw
**Afstand tot de aarde: 326,2 lichtjaar.
Rukbat (α)
Alternatieve naam: Alpha Sagittarii
Lichtsterkte: Vanaf de aarde heeft de ster Rukbat een lichtsterkte – of een zogeheten schijnbare helderheid – van 3,97. Rukbat betekent ’knie van de Boogschutter‘, en de ster is twee keer zo heet als de zon.
Kleur: Blauw
Afstand tot de aarde: 169,79 lichtjaar
Kaus Australis (ε)
Alternatieve naam: Epsilon Sagittarii
Lichtsterkte: Vanaf de aarde heeft de ster Kaus Australis een lichtsterkte – of een zogeheten schijnbare helderheid – van 1,85. Kaus Australis is de helderste ster in het sterrenbeeld Boogschutter en de op 36 na helderste ster aan de hemel.
Kleur: Oranje-blauw
Afstand tot de aarde: 143,2 lichtjaar
Ascella (ζ)
Alternatieve naam: Zeta Sagittarii
Lichtsterkte: Vanaf de aarde heeft de ster Ascella een lichtsterkte – of een zogeheten schijnbare helderheid – van 2,59.
Kleur: Blauw-wit
Afstand tot de aarde: 88 lichtjaar
Albaldah (π)
Alternatieve naam: Pi Sagittarii
Lichtsterkte: Vanaf de aarde heeft de ster Albaldah een lichtsterkte – of een zogeheten schijnbare helderheid – van 2,88.
Kleur: Blauw-wit
Afstand tot de aarde: 521,9 lichtjaar
Nunki (σ)
Alternatieve naam: Sigma Sagittarii
Lichtsterkte: Vanaf de aarde heeft de ster Nunki een lichtsterkte – of een zogeheten schijnbare helderheid – van 2,05. Daarmee is Nunki de op één na helderste ster in het sterrenbeeld.
Kleur: Blauw
Afstand tot de aarde: 228,3 lichtjaar
Kaus Borealis (λ)
Alternatieve naam: Lambda Sagittarii
Lichtsterkte: Vanaf de aarde heeft de ster Kaus Borealis een lichtsterkte – of een zogeheten schijnbare helderheid – van 2,82. De ster markeert de top van de boog van Sagittarius.
Kleur: Oranje
Afstand tot de aarde: 78,18 lichtjaar