ICRAR
Magnetar verzendt geheimzinnige radiostraling

Periodiek radiosignaal uit de Melkweg verrast

Volgens een vast patroon razen er radiosignalen door de Melkweg met een kracht en een duur die de grenzen van de astrofysica tarten.

Met regelmatige tussenpozen komt er een radiosignaal uit de Melkweg. De radiogolven hebben een kracht en een ritme die volgens astronomen van de Curtin Universiteit in Australië ‘eng’ zijn.

Een dergelijk signaal hebben wetenschappers nog niet eerder gezien, en ze kunnen niet exact bepalen wat – of wie – de bron is.

Krachtige signalen volgen vast patroon

In data van de radiotelescoop Murchison Widefield Array in de Australische outback merkte een student uiterst krachtige radiogolven op die drie keer per uur uitgingen van een punt in de Melkweg op slechts 4000 lichtjaar afstand. Het signaal herhaalde zich gedurende drie maanden in 2018, maar is sindsdien stilgevallen.

Het signaal duurde een minuut en keerde terug met tussenpozen van 18 minuten en 18 seconden. Astronomen staan versteld.

VIDEO: Signaal overtreft alle radiobronnen in de Melkweg

Objecten als magnetars en pulsars zenden korte radiosignalen uit van een paar milliseconden: Fast Radio Bursts (FRB). Maar astronomen hebben nog nooit eerder objecten waargenomen die een volle minuut oplichten en zo snel terugkeren.

frb, fast radio burst

Astronomen weten nog niet waar de krachtige flitsen radiostraling vandaan komen.

© Danielle Futselaar/artsource.nl

3 feiten over fast radio bursts

Energie

Eén FRB produceert evenveel energie als de zon in enkele minuten of dagen.

Duur

De radiosignalen duren extreem kort: circa een duizendste seconde.

Signaalsterkte

Op aarde is de straling even zwak als de straling van een smartphone op de maan.

Telescoop focust op object

Sinds telescopen in 2007 de eerste FRB vonden, zijn de onbekende radiobronnen vrij vaak opgedoken.

Toch is hun oorsprong onbekend, en het pas ontdekte object is geen uitzondering.

Het signaal past niet binnen de huidige kennis van bronnen die radiogolven uitzenden: het is te sterk en te langdurig.

Je bent misschien geneigd te denken dat buitenaards, intelligent leven een boodschap aan ons doorseint. Maar dat is onwaarschijnlijk volgens de onderzoekers, want de bron zendt ook andere soorten straling uit.

Als het signaal verstuurd zou zijn om contact te maken, zou het enorm veel middelen kosten, en het zou verwarrend zijn om meerdere soorten straling uit te zenden.

Of het signaal nu een eenmalige gebeurtenis was of deel uitmaakte van een complex ritme, het object kan kennis opleveren over astrofysische extremen, bijvoorbeeld sterren die als supernova ontploffen en een neutronenster worden.

Onderzoekers kunnen zien dat het object extreem helder is en een sterk magnetisch veld heeft. Ze vermoeden dat het signaal van een langzaam roterende stervende ster komt, zoals een witte dwerg of neutronenster – die we nog niet hebben waargenomen.

De Australische astronomen denken dat het om een ultra-long period magnetar gaat: een neutronenster met een krachtig, grillig magnetisch veld dat langzaam ronddraait. Astronomen hebben zulke objecten voorspeld, maar nooit waargenomen.

VIDEO: Dit zeggen de astronomen over de oorsprong van het mysterieuze signaal

Het signaal uit 2018 is volgens de onderzoekers verdwenen omdat het werd veroorzaakt door een ‘sterrenbeving’.

De Australische radiotelescoop houdt het object in de gaten. Als het opnieuw toeslaat, gaan andere, krachtiger telescopen in dezelfde richting kijken om het mysterie op te helderen.