JESPER GRØNNE, HVADIHIMLEN.DK
Betelgeuze

Orions tijdbom geeft licht in het winterdonker

De superreus Betelgeuze kan elk moment een supernova worden, waarna hij verandert in een zwart gat of een neutronenster. Maar voor het zover is, kun je de gigant makkelijk spotten aan de nachtelijke hemel.

In de donkere nachten van het winterseizoen zijn je kansen uitstekend om een van de helderste sterren aan de hemel ontdekken, Alpha Orionis, die je misschien beter kent als Betelgeuze.

Net als andere rode superreuzen heeft Betelgeuze de waterstof in zijn kern opgestookt, waardoor hij snel zal zijn opgebrand. Wanneer dat gebeurt, explodeert de ster als supernova en is hij ook overdag zichtbaar.

Betelgeuze wordt al snel kleiner. In slechts 15 jaar, van 1993 tot 2008, kromp de diameter van de superreus 15 procent, en die trend zal zich voortzetten totdat hij ontploft, waarbij Betelgeuze eindigt als een neutronenster of een zwart gat.

Door de geringe brandstofvoorraad is Betelgeuze bovendien kouder dan andere sterren, waardoor hij door de tijd heen van kleur is veranderd: van witgloeiend tot rood.

Betelgeuze gaat instorten

De reus jaagt zijn energie er zo snel doorheen dat hij op instorten staat en dan zal veranderen in een zwart gat of een neutronenster.

© Shutterstock

8 mln jaar geleden

Betelgeuze ontstond toen stof en gas van een sterrennevel door de zwaartekracht opeengeperst werden.

© Shutterstock

Heden

Betelgeuze is nu 750 keer zo groot als de zon, en zal binnen een miljoen jaar als supernova exploderen.

© Shutterstock

Over 7,5 mrd jaar

Vervolgens wordt Betelgeuze een neutronenster of een zwart gat. Welke van de twee is nog niet bekend.

Gids voor Betelgeuze

Stjernehimmel-Betelgeuse
©

WAAR EN WANNEER?

In het begin van de maand staat Betelgeuze om 23.00 uur op 20 graden boven de horizon op het oostzuidoosten. Gedurende de maand trekt hij 10-15 graden omhoog naar het zuidoosten.

Kijk in zuidoostelijke richting en zoek de zes sterren van het sterrenbeeld Orion. De reus Betelgeuze is de ster linksboven en vormt daarmee de ene schouder van Orion.

ZICHTBAARHEID

Je kunt Betelgeuze goed met het blote oog waarnemen, maar zijn rode kleur zie je beter met een gewone verrekijker – en natuurlijk nog beter met een telescoop.