Over de sterrennevels
Halverwege de maand november zijn er in zeer dichte gebieden vol met stof en gas buiten het zonnestelsel donkere sterrennevels te zien.
Deze zenden geen licht uit en zijn daarom alleen zichtbaar doordat ze het licht van de sterren daarachter blokkeren.
In deze donkere nevels ontstaan sterren, dus ze bevatten moleculaire verbindingen waaruit sterren bestaan, zoals waterstof en helium. Meestal vormen ze zich uit de resten van een supernova- of hypernova-explosie.
Hoewel de gebieden er leeg uitzien, vormen ze de meest compacte delen van de gigantische moleculaire nevels, die bestaan uit dicht opeengepakte stof- en gasdeeltjes. De stofdeeltjes zijn veelal nog geen micrometer groot, en sommige deeltjes blokkeren het zichtbare licht vanwege hun omvang.
De inhoud bepaalt de kleur
Waterstofwolk
Een rode gloed duidt op een overwicht van waterstof in de sterrennevel, waarvan de atomen straling uitzenden als ze afkoelen.
Stofwolk
Deze wolk zendt zelf geen licht uit, maar allerlei stof- en gasdeeltjes reflecteren het licht van de sterren eromheen.
Dichte stofwolk
Sommige sterrennevels zijn te compact om licht van de sterren eromheen door te laten. Die zijn dus te zien als zwarte vlekken aan de hemel.
De E-nevel bevindt zich op circa 2000 lichtjaar hiervandaan en heeft die naam gekregen vanwege de vorm van alle nevels bij elkaar: een E.
De E-nevel is genoemd naar de Amerikaanse astronoom Edward Emerson Barnard. Hij bracht rond het jaar 1900 een groot aantal donkere sterrennevels in kaart, waaronder B142 en B143, die half november in de avond dus te zien zullen zijn.
Gids voor de sterrennevels
WAAR EN WANNEER?
Half november, rond nieuwe maan, trekken de sterrennevels van 35 graden zuidwest naar het westen en duiken ze naar de horizon (rond het sterrenbeeld Arend, zie het vizier. Je ziet ze het best vroeg in de avond.
ZICHTBAARHEID
Als het donker genoeg is waar je je bevindt, zullen de sterrennevels te zien zijn met een gewone verrekijker. Daarvoor moet de hemel wel helemaal helder zijn.
Barnards E-nevel is ongeveer dubbel zo breed als de maan aan de hemel, dus met een telelens en een klein motortje is de dubbele sterrennevel zichtbaar in de nacht.