ESA/NASA

Kijk naar de meest nabije kraamkamer van de sterren

STERRENGIDS: De Orionnevel. De gigantische roodgloeiende stofwolk bevat honderden jonge sterren. En in zijn hart zoeken wetenschappers nu naar een enorm zwart gat.

Over de Orionnevel

In de Orionnevel bevinden zich minstens 700 jonge sterren, en er komen er steeds meer bij.

De gigantische gloeiende stofwolk met een diameter van maar liefst 24 lichtjaar is een kraamkamer van sterren, en rond nieuwemaan kun je de nevel in het sterrenbeeld Orion met het blote oog zien.

Het sterrenbeeld Orion bestaat uit een aantal heldere sterren.

De Orionnevel op slechts 1344 lichtjaar afstand is de meest nabije nevel.

© Shutterstock

Middenin staan er drie op een vrij rechte lijn (de gordel van Orion), en de vier sterren daaromheen (de voeten en schouders van Orion) vormen een vierkant rond de gordel.

De Orionnevel bevindt zich tussen de voeten en de gordel in en vormt mede het zwaard van Orion.

Met een afstand van ongeveer 1344 lichtjaar is dit de dichtstbijzijnde sterrennevel. Om die reden is hij ook flink uitgekamd.

Zo hebben de astronomen sterren in de nevel gevonden waar een grote wolk van stof en stenen omheen draait, waaruit uiteindelijk nieuwe planeten zullen voortkomen.

Achter het verschijnsel: Brokken in de gaswolk worden sterren

Kleine verstoringen in een wolk van gas en stof groeien in enkele miljoenen jaren uit tot gigantische sterren.

Door invloeden van buitenaf klonteren gas en stof samen. Het gewicht van de klomp trekt nog meer stof aan.

De klomp draait en vormt een platte schijf. Materie valt naar het midden toe, waar een protoster ontstaat.

Als de protoster heet genoeg is, begint zijn waterstof te fuseren en energie te vormen. Nu is er sprake van een ster.

Een onderzoek uit 2012 duidt er bovendien op dat de nevel mogelijk een groot zwart gat huisvest. Dit moet zich midden in de nevel bevinden, in de zogeheten Trapeziumcluster, die de helderste sterren van de nevel bevat.

Gids voor de Orionnevel

Oriontågen South East South
©

Waar en wanneer?

Ga naar buiten rond nieuwemaan op 2 januari. Om 21.00 uur vind je de Orionnevel – tussen de gordel en voeten van Orion – boven de
horizon op circa 25 graden op het zuidoosten.

Zichtbaar?

Op een plek zonder lichtvervuiling kun je de nevel met het blote oog waarnemen. Met een verrekijker of een telescoop zie hem echter beter.

Om foto’s van de nevel te nemen, zet je je camera op een statief. Kies een belichtingstijd van 10 tot 30 ­seconden. Gebruik de zelfontspanner om de camera zo stil mogelijk te houden.