Wetenschappers bevelen erotiek in de ruimte aan: Missie seks

Toen Mark C. Lee en Nancy Jan Davis in januari 1991 trouwden, gaven ze daar weinig ruchtbaarheid aan. Hun werkgever, NASA, had geen idee van hun romance, en kreeg niets te horen over het huwelijk. De astronauten waren verliefd geworden terwijl ze trainden voor een shuttlemissie, maar wisten dat de liefde hun droom – de ruimte veroveren – in de weg kon staan.

Volgens NASA mochten echtgenoten niet deelnemen aan dezelfde missie, dus Lee en Davis hadden goede redenen om zich gedeisd te houden.

Pas toen de twee astronauten een punt in hun opleiding bereikt hadden waarop ze onmogelijk vervangen konden worden, brachten ze hun geheim naar buiten, en op 12 september 1992 werden ze het eerste en tot nu toe enige echtpaar in de ruimte ooit.

Grappig genoeg moesten ze tijdens hun week aan boord van het ruimteveer Endeavour onder meer experimenteren met kunstmatige bevruchting van kikkereitjes. Dichter bij seks kwam het niet, en tot nu toe is van geen mens bekend dat hij in de ruimte seks heeft gehad.

NASA verbiedt nog steeds dat stellen op missie gaan om een professionele werkomgeving te garanderen en spanningen onder de bemanning te voorkomen. Maar Canadese psychologen dringen er nu bij ruimtevaartorganisaties op aan om het liefdesleven en de seksuele behoeften van ruimtereizigers serieus te nemen.

‘Liefde en seks moeten in de ruimte kunnen plaatsvinden als we langeafstandsreizen willen maken en een interplanetaire soort willen worden,’ schrijven onderzoekers van Concordia University en Université Laval in een artikel in het tijdschrift The Conversation.

De realiteit is echter dat erotiek in een ruimtecapsule of op een maanbasis vraagt om geduld en vindingrijkheid: het grootste probleem is het gebrek aan zwaartekracht, waardoor het moeilijk is seks te hebben – en misschien onmogelijk om kinderen te baren.

NASA ontkent geruchten over ruimteseks

In het boek The Final Mission beweert de Franse astronoom Pierre Kohler dat NASA in de jaren 1980 een astronautenstel tien seksstandjes heeft laten uitproberen op een spaceshuttle, in sessies van een uur.

Volgens Kohler bleek uit het geheime experiment dat de missionarishouding het minst geschikt was voor seks in de ruimte, terwijl andere standjes zoals de soixante-neuf makkelijker gaan in gewichtloze toestand – zij het met allerlei hulpmiddelen om de lichamen bij elkaar te houden, zoals elastieken of een opblaasbare buis die de minnaars tegen elkaar aandrukt.

NASA ontkent de seksmissie bij hoog en bij laag, en doet de geruchten af als een broodje aap. In een rapport van de Amerikaanse National Academy of Sciences heeft een panel van vooraanstaande wetenschappers zelfs gewaarschuwd dat seks en affaires tussen astronauten een gevaar kunnen vormen voor toekomstige Marsmissies.

‘Een seksueel conflict of overspel kan het functioneren en het samenwerken van de hele bemanning belemmeren,’ aldus Lawrence Palinkas, medisch antropoloog aan de Universiteit van Zuid-Californië in Los Angeles en een van de auteurs van het rapport.

Palinkas erkende echter ook dat buitenaardse seks niet per se verkeerd is, en juist missies kan verrijken door een soort stabiliteit of normaliteit te scheppen.

Seks in de ruimte is een actueel onderwerp nu NASA, ESA en particuliere bedrijven als SpaceX plannen maken om permanente bases op de maan en Mars te bouwen. De reis naar Mars alleen al zal negen maanden duren, en toekomstige ruimtekolonisten zullen jaren op de hemellichamen doorbrengen.

Nu al brengen astronauten een half of heel jaar door op het ISS. Daarom is het volgens onderzoekers van Concordia University en Université Laval hoog tijd om onder ogen te zien dat ruimtereizigers ook seksuele behoeften hebben.

‘Onthouding is geen oplossing. Integendeel, het toestaan van masturbatie en seks met een partner kan astronauten ontspanning en een betere slaap geven en pijn verzachten,’ benadrukken de psychologen in het nieuwe artikel. Zo willen ze een kader scheppen voor intimiteit in ruimtecapsules en op ruimtestations, waarbij ze denken aan cabines met ruimte voor privacy.

Partners strelen elkaar weg

Regelmatige seks verbetert aantoonbaar het psychologisch welzijn en welbevinden. Maar of ruimtereizigers in de praktijk geslachtsgemeenschap kunnen hebben, blijft de vraag.

De grootste uitdaging voor verliefde astronauten is dat ze het risico lopen hun partner weg te duwen – precies het tegenovergestelde van wat ze willen.

Gewichtloosheid geeft maximale bewegingsvrijheid waarbij elke denkbare houding mogelijk is, maar zonder zwaartekracht zullen de geliefden door een kusje of een streling al elk hun eigen kant op zweven, tenzij ze vastgebonden worden. Dit heeft te maken met de 3e wet van Newton, die stelt dat een lichaam dat met een kracht een ander lichaam beïnvloedt, met een gelijke en tegengestelde kracht zal worden beïnvloed.

Daarbij komen biologische problemen. Op aarde helpt de zwaartekracht het bloed naar beneden te trekken, maar in gewichtloze toestand wordt het bloed van het onderlijf omhoog gepompt naar vooral het hoofd en de borst. Hierdoor kan het voor een man lastig zijn om een erectie te krijgen en voor een vrouw om opgewonden te raken.

Op de vraag of het wel mogelijk is om in de ruimte een erectie te krijgen, stelt NASA-astronaut Ronald Garan ons echter gerust.

‘Ik kan niets bedenken wat er op aarde met het menselijk lichaam gebeurt dat niet in de ruimte kan gebeuren,’ was Garans enigszins cryptische antwoord op de socialmediasite Reddit.

Maar mocht het toch lukken met de ruimteseks, dan is de volgende vraag of het biologisch mogelijk is om gezonde kinderen ter wereld te brengen op de maan of Mars. Hier op aarde zijn de biologische processen van conceptie tot geboorte afgestemd op een omgeving waarin zwaartekracht een sleutelrol speelt.

Wetenschappers hebben tal van experimenten uitgevoerd met muizen, ratten, insecten, salamanders, kikkers en vissen – maar nog niet met mensen – om uit te zoeken wat een zwakke zwaartekracht en kosmische straling doen met het voortplantingsvermogen. Maar de resultaten zijn schaars en vaak tegenstrijdig.

Ruimteratten krijgen miskraam

Een experiment uit september 1970 pakte teleurstellend uit. De Sovjet-Unie stuurde ratten mee met de satelliet Kosmos 1129. Toen de knaagdieren op de aarde terugkeerden, ontdekten de wetenschappers dat er verscheidene tijdens de 19-daagse ruimtevlucht gepaard hadden. Twee vrouwtjes waren zwanger geworden, maar kregen beide een miskraam.

In juni 1995 toonde NASA-onderzoeker April Ronca aan dat ruimtevluchten gevolgen hadden voor zwangere ratten. Na negen dagen zwangerschap werden de ratten de ruimte in gestuurd, waar ze de volgende negen dagen – 40 procent van de draagtijd – doorbrachten.

In de ruimte kwamen de ratten aan en waren ze even actief en gezond als de controlegroep op aarde. Maar toen ze terugkeerden, hadden ze moeite de jongen eruit te persen. De geboortecomplicaties waren waarschijnlijk het gevolg van de verzwakte spieren tijdens de ruimtereis.

Kikkers daarentegen kunnen goed worden verwekt en geboren in gewichtloosheid, bleek uit experimenten op het ruimteveer Atlantis van NASA. En ook een van de laatste muisproeven uit juni 2021 biedt enige hoop dat mensen zich ooit in de ruimte kunnen voortplanten.

Uit dit Japanse experiment bleek dat muizensperma lang goed blijft op het ruimtestation ISS. Na zes jaar in de ruimte werd het sperma naar de aarde teruggebracht en gebruikt om verse muizeneitjes te bevruchten.

De eitjes werden ingebracht bij vrouwtjesmuizen, die acht kerngezonde jongen baarden. De muisjes weken genetisch niet af van andere muisjes, al was het sperma blootgesteld aan een straling die zeker 100 keer zo sterk is als die op aarde.

Als gevriesdroogd sperma van mannen ook na jaren in de ruimte nog even vruchtbaar is, zouden toekomstige ruimtekolonisten bevroren sperma als reservevoorraad mee kunnen nemen voor het geval kosmische straling de eigen spermaproductie van de astronauten verstoort.

Wanneer het eerste mensenkind buiten de aarde geboren zal worden is onmogelijk te voorspellen. Maar astronoom Chris Impey van de universiteit van Arizona doet toch een gooi. Impey heeft tal van artikelen geschreven over de toekomst van de mens in de ruimte, en denkt dat de eerste ruimtebaby rond 2040 geboren zal worden.

Volgens Impey zullen de ouders toeristen zijn op een langdurig verblijf op het ISS of een ander ruimtestation. Dat zal het begin zijn van een multiplanetaire beschaving.

‘Als de eerste baby buiten de aarde geboren wordt, zal dat een even monumentale mijlpaal zijn als de eerste stap van de mens buiten Afrika,’ aldus Impey.