The Martian: feit of fictie?
Je vrienden denken dat je dood bent. Je bent op Mars achtergelaten, 200 miljoen kilometer van huis. In de film The Martian, die nu in de bioscoop draait, probeert een astronaut te overleven in het barre Marsklimaat. Maar wat is feit en wat is fictie?
1. Kan een stofstorm een Marsmissie verstoren, zoals in The Martian?
? In The Martian: Tijdens een stofstorm op Mars moeten de astronauten van de Ares 3-missie hun basis verlaten en terugkeren naar de aarde. Mark Watney wordt achtergelaten op de rode planeet omdat zijn collega's denken dat hij dood is.
? WETENSCHAP: Mars wordt vaak geteisterd door stofstormen, die de hele planeet kunnen bedekken en wekenlang kunnen duren. Maar doordat de druk in de atmosfeer nog geen honderdste van die op aarde bedraagt, voelt zelfs een orkaan aan als een licht briesje. Het is dan ook onwaarschijnlijk dat astronauten Mars vanwege een stofstorm moeten ontvluchten. Tijdens een langdurige storm kunnen er echter wel problemen ontstaan als het stof de zonnepanelen van de basis bedekt, waardoor de elektriciteitsproductie stilvalt. NASA heeft echter noodscenario's klaarliggen, waarbij de astronauten stroom besparen en stroom uit accu's gebruiken.
? OORDEEL: Fictie.
Op Mars voelt een orkaan aan als een briesje. Foto: 20th Century Fox
2. Kun je raketbrandstof omzetten in water?
? In The Martian: Mark Watney heeft te weinig water, maar hij wint het uit de raketbrandstof hydrazine.
? WETENSCHAP: Als een astronaut over de juiste tweecomponentenraketbrandstof beschikt, kan hij daar water uit winnen. Hydrazine bestaat uit stikstof en waterstof, maar in de praktijk wordt de brandstof vaak samen met stikstofoxiden gebruikt. Als je dit mengsel in een brandstofcel verbrandt, is het restproduct water.
? OORDEEL: Feit.
3. Kun je aardappelen verbouwen op Mars?
? In The Martian: In zijn strijd om te overleven tot een reddingsmissie hem bereikt, teelt de gestrande astronaut aardappelen op de basis. Hij heeft wat aardse aarde bij zich, die hij mengt met Marsaarde en zelf bemest.
? WETENSCHAP: De Marsbodem is erg zout en bevat stoffen waar aardse planten niet tegen kunnen. Het is dan ook maar zeer de vraag of je aardse aarde kunt mengen met Marsgrond en er planten op kunt laten groeien. Bij experimenten met het kweken van planten in de ruimte, bijvoorbeeld in het internationale ruimtestation ISS, wordt een kunstmatige groeibodem gebruikt, die alle noodzakelijke voedingsstoffen bevat.
? OORDEEL: Fictie.
De Marsgrond is veel te zout voor aardappelen. Foto: 20th Century Fox
4. Kun je zoals in The Martian met de Pathfinder naar de aarde bellen?
? In The Martian: Mark Watney voorziet het Marswagentje van zijn basis van zonnepanelen en een extra accu om de 3200 kilometer af te kunnen leggen naar de plek waar astronauten vier jaar later zullen landen. Hij test zijn autootje door er het onbemande voertuig Pathfinder en de rover Sojourner mee op te halen. Met de communicatieapparatuur daarvan roept hij de aarde op om te vertellen dat hij in leven is.
? WETENSCHAP: Mark Watney moet zeer veel verstand hebben van techniek om de Marsrover te kunnen ombouwen onder de primitieve omstandigheden op Mars. En de Pathfinder weegt 264 kilo, dus een astronaut in een ruimtepak kan hem niet zomaar op een rover tillen en ermee wegrijden. De Sojourner weegt maar 10,5 kilo en is dus makkelijker te vervoeren. Als hij de onbemande voertuigen weet te bergen, kan hij er best mee naar Houston bellen.
? OORDEEL: Feit.
5. Kunnen astronauten naar Mars reizen en weer terugkeren?
? In The Martian: In de film reizen de astronauten naar Mars en weer terug.
? WETENSCHAP: Een retourtje naar de rode planeet is nu nog niet mogelijk, omdat er geen draagraketten bestaan die sterk genoeg zijn om de extra rakettrap naar Mars te sturen die nodig is voor de terugreis. Maar NASA is hard bezig dit probleem op te lossen met de ontwikkeling van het Space Launch System en de ruimtecapsule Orion. De organisatie wil na 2030 mensen in een baan om Mars brengen.
? OORDEEL: Nu nog fictie, maar spoedig feit.