Naidu et al, P. Oesch, T. Treu, GLASS-JWST, NASA/CSA/ESA/STScI
Sterrenstelsel ruimte

Oudste sterrenstelsel ooit wellicht ontdekt

De oerknal vond 13,8 miljard jaar geleden plaats, en we komen steeds dichter bij het begin.

De James Webb-ruimtetelescoop heeft pas net zijn eerste, fantastische beelden uit de ruimte naar de aarde gestuurd, en nu lijkt hij ook al een sterrenstelsel te hebben ontdekt dat ouder is dan alle andere die we kennen, schrijft New Scientist.

Het stelsel, GLASS-z13, zou slechts 300 miljoen jaar na de oerknal zijn ontstaan. Daarmee is het 100 miljoen jaar ouder dan de eerdere recordhouder, GN-z11, dat ontdekt werd door de Hubble-telescoop.

De ontdekking staat op naam van Rohan Naidu en zijn collega’s aan het Harvard–Smithsonian Center for Astrophysics. Ze vonden ook een stelsel dat even oud is als GN-z11: GLASS-z11. Dat zou de vorm van een bord hebben vanwege de rotatie.

Beide pas ontdekte sterrenstelsels zijn klein. GLASS-z13 heeft een diameter van maar 1600 lichtjaar, en GLASS-z11 zou 2300 lichtjaar breed zijn. De Melkweg heeft een diameter van 100.000 lichtjaar.

De grote vragen

De stelsels zijn ontdekt na analyse van de eerste Deep Field-foto van de Webbtelescoop, waarop er duizenden te zien zijn.

Nu moet de datering van de nieuwe stelsels bevestigd worden. Alleen de Webbtelescoop kan de benodigde gegevens aanleveren.

Astronomen hadden al verwacht dat de zeer krachtige James Webb vroege sterrenstelsels zou ontdekken. En ze hopen nóg oudere sterrenstelsels en sterren te zullen vinden, die van zo’n 200 miljoen jaar na de oerknal dateren.

Wanneer de eerste sterren en sterrenstelsels zijn gevormd, is nog een van de open vragen rond het ontstaan van het heelal.