Het aftellen is begonnen. Drie toeristen en hun reisleider gorden zich vast in de vormgegoten stoelen.
Ze gaan dit jaar niet naar het zuiden, maar naar boven – de ruimte in, naar het internationale ruimtestation ISS, dat in een baan op 420 kilometer van de aarde draait.
De vier passagiers zitten in het ruimtevaartuig Crew Dragon boven op de 62 meter hoge ruimteraket Falcon 9. De raket versnelt sterk en de passagiers worden hard in de stoel geduwd.
Al na een minuut gaan ze sneller dan het geluid en zijn ze 9 kilometer boven de ruimtehaven in Florida.
Raket raast de atmosfeer uit
Na twee minuten en 33 seconden is de snelheid 6800 km/h en gaan de raketmotoren uit. En even is alles kalm. De eerste rakettrap ontkoppelt zich en valt terug naar de aarde.

Tijdens de lancering dragen toeristen ruimtepakken voor als de druk daalt.
27.000 km/h is de snelheid die een raket nodig heeft om los te komen van de aarde en een baan in te nemen.
Maar dan is het gedaan met de rust. De tweede rakettrap gaat aan en weer worden de passagiers in de stoelen gedrukt. Amper drie minuten na de lancering zijn ze op 100 kilometer hoogte.
Ze zijn nu officieel in de ruimte en mogen zich astronauten noemen. De aarde verdwijnt en de snelheid stijgt tot 27.000 km/h. Slechts negen minuten nadat de raket is opgestegen, is de Crew Dragon in een baan om de aarde gekomen. Binnen een paar uur nadert het ruimtevaartuig het ISS.
Elke ruimtetoerist heeft 55 miljoen dollar neergeteld voor de unieke ervaring, die al voor het einde van 2021 werkelijkheid kan worden. Het geld gaat naar het bedrijf Axiom Space, dat het transport bij het Amerikaanse bedrijf SpaceX en het verblijf op het ruimtestation bij NASA boekt.
En de reisbureaus stoppen hier niet – de volgende stappen zijn ruimtehotels in een baan rond de aarde en reizen van een week rond de maan.

Ruimtebus heeft zeven plekken
Het ruimtevaartuig Crew Dragon van SpaceX bestaat uit een laadruim en een capsule voor de astronauten. De capsule biedt plaats aan zeven personen, inclusief de piloten, die een cabine van 9,3 m3 delen – ongeveer de laadruimte van een bestelwagen.
Russen op ruimtewandeling
De komende jaren zal het hard gaan met het ruimtetoerisme. Na alle voorbereidingen kunnen Amerikaanse ruimtevaartbedrijven betalende gasten nu bijna naar de ruimte sturen.
Er zijn zelfs routes om uit te kiezen, van korte uitstapjes tot lange verblijven.

De eerste vier toeristen zijn geselecteerd
Het ruimtetoerismebureau Axiom Space heeft de namen bekendgemaakt van de eerste toeristen die een chartervlucht naar het internationale ruimtestation ISS nemen. Vier oudere heren trokken hun dikke portemonnee en betaalden ieder 55 miljoen dollar om in januari 2022 mee te gaan met het ruimteschip Crew Dragon van SpaceX.
De reisleider van het 10-daagse uitstapje is de voormalige NASA-astronaut en de huidige vice-president van Axiom Space, Michael Lopez-Alegria.
Reisleider:
- Michael Lopez-Alegria, 62 jaar.
- Spaans-Amerikaans
- Voormalig NASA-astronaut en nu vice-president van Axiom Space.
Piloot:
- Larry Connor, 71 jaar.
- Amerikaans
- Vastgoedspeculant en ondernemer.
Toerist:
- Eytan Stibbe, 63 jaar.
- Israëlisch
- Zakenman en voormalig jachtpiloot.
Toerist:
- Mark Pathy, 50 jaar.
- Canadees
- Directeur van een beleggingsonderneming.
Ruimtetoerisme is niet helemaal nieuw. Van 2001 tot 2009 boekten zes mannen en een vrouw een reis naar het internationale ruimtestation ISS.
De reizen werden destijds georganiseerd door het Amerikaanse Space Adventures. Dit ruimtereisbureau had een overeenkomst gesloten met het Russische ruimteagentschap Roskosmos, dat voor het transport zorgde.
Op die manier konden de Russen een klein deel van de kosten van het ruimteprogramma van de overheid dekken, en dat zal ook nu weer het geval zijn.

De eerste golf van ruimtetoeristen zal vooral vertrekken vanuit Florida, Texas en New Mexico in de VS. Een enkeling stijgt op vanuit de Russische ruimtehaven in Kazachstan.
Roskosmos heeft zojuist een nieuwe deal gesloten met Space Adventures, dat de kans krijgt om nog twee Sojoez-tickets naar het ISS te verkopen.
Een van de ruimtetoeristen die in 2023 meegaan, mag zelfs een ruimtewandeling maken – de ultieme sightseeing.
Met een Russisch ruimtepak aan zal hij het ISS verlaten en er tot anderhalf uur lang omheen klauteren. Een ruimtewandelpak is als een klein ruimteschip.
Het beschermt tegen het dodelijke vacuüm in de ruimte, en in zijn rugzak heeft de ruimtewandelaar zuurstof, airconditioning voor temperatuurregeling en ventilatie, en filters die kooldioxide uit de uitgeademde lucht verwijderen.

In 2023 kun je voor het eerst het ISS verlaten en de ruimte betreden. De astronauten maken nu al ruimtewandelingen om bijvoorbeeld onderhoud te plegen aan het ruimtestation.
De ruimtewandeling biedt uiteraard een uniek uitzicht, maar het is ook hard werken. Het ruimtepak is stijf en werkt niet erg mee tijdens het bewegen.
Bovendien is de druk in het ruimtepak slechts 40 procent van de normale atmosferische druk en ademt de astronaut pure zuurstof in.
In stressvolle situaties is het belangrijk om het hoofd koel te houden en allerlei veiligheidsprocedures te onthouden. Ruimtetoeristen moeten dan ook een aantal weken oefenen met het ruimtewandelen in ‘Sterrenstad’, het Russische astronautencentrum iets ten noordoosten van Moskou.
Miljardairs gingen voorop
Veruit de meeste ruimtetoeristen beginnen de reis echter in de VS. Hier staat dan ook een doorbraak te wachten in de bemande ruimtevluchten. De nieuwe mogelijkheden om de ruimte in te gaan zijn ontstaan met de komst van de commerciële ruimtevaart.
Het bouwen en lanceren van raketten is zeer duur, en historisch gezien een taak voor een natie. Maar voor miljardairs speelt geld geen rol, en sommige hebben astronomische bedragen in de ruimtevaart gestoken.
Veruit het meest succesvolle particuliere ruimtevaartbedrijf is het Amerikaanse SpaceX van Elon Musk. Op 30 mei 2020 stuurde SpaceX als eerste particuliere bedrijf mensen in een baan rond de aarde en naar het ISS.

De Crew Dragon krijgt een lift naar de ruimte van de krachtige, herbruikbare raket Falcon 9. Aan het aardoppervlak levert de raket een kracht van ruim 7 miljoen newton.
De klant was NASA, en aan boord van de Crew Dragon waren de twee ervaren astronauten Bob Behnken en Doug Hurley. SpaceX heeft nu van NASA te horen gekregen dat de Falcon 9-raket en de Crew Dragon aan alle vereisten voor bemande ruimtevluchten voldoen, en dat maakt de weg vrij voor ruimtetoerisme.
Net als Axiom Space heeft het ruimtevaartagentschap Space Adventures plannen om de Crew Dragon te boeken voor gasten die ervoor betalen, maar zonder verblijf op het ISS; drie of vier ruimtetoeristen blijven in het ruimtevaartuig terwijl het rond de aarde raast.
De reis kan de toeristen twee tot drie keer zo ver de ruimte in brengen als de afstand waarop het ruimtestation cirkelt.
Zo ver verwijderd van de aarde is de mens niet meer geweest sinds de Apollomissies naar de maan van een halve eeuw geleden.
Snel naar baan om de aarde
Een raket kan alleen opstijgen als zijn vermogen tegen de zwaartekracht op kan. Het heelal begint bij 100 kilometer hoogte en is al te bereiken met een kleine raket.
Maar om in een baan rond de aarde te komen, zijn er een complexe raketmotor en honderden tonnen brandstof nodig.
(Rechtsboven: De Starliner van Boeing en daaronder de SpaceShip Two van Virgin Galactic.)

Virgin Galactic
4000 km/h is genoeg voor gewichtloosheid
Op een korte ruimtereis, zoals met Virgin Galactic, stijgt het vaartuig 100 km op en landt het weer dicht bij de lanceerplaats. Dit vereist een snelheid van circa 4000 km/h, wat een simpele raket met één rakettrap kan bereiken. Ruimtetoeristen zijn een paar minuten gewichtloos tijdens een korte vrije val.

Boeings Starliner
Alleen een kolossale raket ontkomt aan de aarde
Voor een baan rond de aarde, zoals met de Starliner van Boeing, is minimaal 27.000 km/h nodig. Alleen een kolossale raket met meer dan één rakettrap haalt dit. In hun vrije val zijn de toeristen gewichtloos. En omdat de val de kromming van de aarde blijft volgen, kan deze in principe eeuwig duren.
De Crew Dragon kan tot vijf dagen in een baan rond de aarde draaien. De capsule is vanbinnen zo groot als een bestelwagen en biedt voldoende ruimte voor passagiers om gewichtloos rond te zweven.
Maar als de reis meerdere dagen gaat duren, wordt het erg krap in de kleine cabine, dus de toeristen mogen geen last hebben van claustrofobie.
Space Adventures verwacht eind 2021 klaar te zijn voor vertrek, en de prijs bedraagt waarschijnlijk tegen de 30 miljoen euro.
Gewichtloosheid voelt als een val
SpaceX krijgt concurrentie van een meer gevestigd lucht- en ruimtevaartbedrijf – Boeing zal ruimtetoeristen welkom heten in zijn Starliner.
Net als SpaceX is Boeing door NASA ingehuurd, die astronauten liever met een Amerikaanse raket vanaf Amerikaanse bodem naar het ISS stuurt in plaats van de Russen te betalen voor de lanceringen. Sinds de laatste spaceshuttle in 2011 heeft NASA zelf geen astronauten naar het ISS kunnen brengen, maar SpaceX en dus binnenkort ook Boeing kunnen dit overnemen.

Amerikaanse toeristen trainen in het Johnson Space Center in Houston. Onder water bevindt zich een kopie van het ISS, zodat toeristen het ruimtestation kunnen leren kennen.
In vergelijking met SpaceX loopt Boeing een jaartje achter, en het bedrijf heeft nog geen mensen de ruimte in gevlogen. Maar er zijn plannen voor ruimtetoerisme met de Starliner, die mee kan met een Atlas V-raket van het bedrijf United Launch Alliance en plaats biedt aan zeven ruimtereizigers.
De hoogtepunten van de reis zullen het uitzicht op de aarde en de gewichtloosheid zijn. Beide worden het best ervaren als de reis een verblijf op het ISS omvat. Dat heeft volop ruimte om in te zweven en zelfs een speciale uitkijkmodule met zeven grote ramen.

De Cupola-observatiemodule van het ruimtestation biedt een prachtig uitzicht op de aarde.
Iedere dag draait het ISS wel 16 keer rond de aarde, en het landschap onder het ruimtestation verandert voortdurend.
Toeristen kunnen foto’s maken van de Amazone die door Zuid-Amerika slingert, van de laars van Italië die de Middellandse Zee in steekt of van de Bahama’s en het turkooizen water van het Caribisch gebied.
Zweven door het ISS is ook bijzonder, maar gewichtloosheid kan een last zijn. Het is moeilijk om het lichaam eraan te laten wennen, en aangezien de gewichtloosheid ontstaat doordat het ISS zich in een vrije val rond de aarde bevindt, zullen veel mensen het gevoel hebben dat ze constant vallen.
Bovendien kunnen astronauten last krijgen van ruimteziekte, die lijkt op reisziekte.
Ruimtehotel koppelt aan
Het ISS is geen budgethotel: NASA vraagt 35.000 dollar per overnachting. En dan zijn de toeristen niet eens verzekerd van een privékamer, want het ruimtestation heeft maar zes kleine slaapcabines.
Ruimtehotel staat los van ISS
In circa tien jaar tijd zal Axiom Space in de VS het eerste privéruimtestation bouwen. In eerste instantie zullen de Axiom-modules zich koppelen aan het ISS, maar als het ruimtehotel vliegklaar is, zal het het moederschip verlaten.

Ruimtestation krijgt uitkijkruimte
De eerste module van het Axiom-ruimtehotel gaat in 2024 naar het ISS. De module, een grote aluminiumbuis, heeft een uitkijkruimte, zodat ruimtetoeristen kunnen genieten van het uitzicht op de aarde. In 2025 geeft de tweede module het ISS acht extra slaapplaatsen.

Toeristen maken ruimteommetje
In 2026 komt er een onderzoeksmodule bij. Hier kunnen bedrijven experimenten met gewichtloosheid uitvoeren. In 2027 koppelt een module met grote zonnepanelen aan en kan het ruimtehotel in zijn eigen energie voorzien. De module bevat ook een sluis voor ruimtewandelingen.

Toeristenhotel komt los
In 2028 verlaat het Axiom Space Station het ISS en wordt het het eerste privéruimtestation in een baan rond de aarde. Tegen die tijd is het ISS uitgediend en zal het in de Stille Oceaan zinken. Een extra module met slaapcabines biedt plaats aan nog eens acht ruimtetoeristen en extra laboratoria.
Als die bezet zijn, moeten ze de nacht doorbrengen op een willekeurige plek op het ruimtestation – met een vastgesnoerde slaapzak, zodat ze niet in hun slaap rondzweven.
Maar er is hoop voor wie per se een kamer alleen wil. In 2025 zal Axiom Space het ISS voorzien van een extra woonmodule met acht cabines. Zodra het ruimtestation een echt ruimtehotel krijgt, compleet met uitkijkmodule, kan het toerisme een vlucht nemen.
Naarmate ruimtevaartbedrijven op stoom komen en de concurrentie toeneemt, zullen de prijzen dalen, maar in de nabije toekomst zal een reisje rond de aarde nog miljoenen dollars kosten.
Want zelfs met een toenemend hergebruik van raketten en ruimtevaartuigen blijft het een uitermate kostbare aangelegenheid om mensen naar het ruimtestation te sturen.

De Franse architect Philippe Starck richt de slaapcabines in, die voorzien zijn van ramen en een touchscreen.
Het heelal in voor een habbekrats
Gelukkig is er een alternatief voor mensen die niet tot de rijksten der aarde behoren. Als je genoegen neemt met slechts een paar minuten in de ruimte, kun je een ‘discount’-ruimtereis boeken bij Virgin Galactic en Blue Origin.
De ticketprijs ligt rond de 250.000 dollar, en de eerste vakantiereizen zullen plaatsvinden in 2021 of 2022.
Toeristen worden naar iets meer dan 100 kilometer hoogte geschoten en dalen dan weer af. In de vrije val ervaren ze drie tot vijf minuten gewichtloosheid.
Blue Origin is eigendom van ’s werelds rijkste man, Jeff Bezos. In de capsule op zijn 5 meter hoge, volledig herbruikbare raket New Shepard passen zes mensen.
Vanuit de ruimtehaven van Texas schiet de raket 2,5 minuut lang omhoog, waarna de raketmotor afslaat.
Dan wordt de ruimtecapsule gescheiden van de raket en zweven de passagiers gewichtloos rond in de 15 m3 grote cabine. Na slechts 11 minuten landt de capsule weer op aarde.
🎬: Stijg op met het ruimtechartertoestel SpaceShipTwo
Virgin Galactic heeft verschillende geslaagde testvluchten met de SpaceShipTwo uitgevoerd.
2 ton kost een uitstapje naar de ruimte met Virgin Galactic.
Met Virgin Galactic duurt de reis, met het ruimtevaartuig SpaceShipTwo, iets langer. Het draagtoestel WhiteKnightTwo brengt het naar 15 kilometer hoogte. Daar wordt het ruimtevaartuig losgekoppeld, waarna het de raketmotor aanzet en bijna loodrecht omhoog schiet tot het in de ruimte is.
Hier zijn de toeristen vijf minuten gewichtloos, waarna de SpaceShipTwo zal afdalen naar de landingsbaan op aarde.
Zodra Blue Origin en Virgin Galactic zo veel toeristen hebben gelanceerd dat de investering zichzelf terugverdient, zullen de prijzen van dit soort ruimtereizen verder dalen. Over een aantal jaar is het daarom niet alleen meer weggelegd voor miljonairs om de aarde tijdelijk te verlaten.
Maan wordt een toeristenoord
Voor sommige toeristen is een ruimtetrip of een langer verblijf in het ISS niet genoeg. Ze willen veel verder – helemaal tot aan het punt waarop de aarde is gereduceerd tot een kleine, blauwe bol in de verte.
SpaceX bouwt een gigantische raket om rond de maan te kunnen reizen.

Een vloot van Starship-ruimteschepen moet de ruimte veroveren. Ze gaan eerst toeristen vervoeren en later de maan en Mars koloniseren.
Prototypen van het 50 meter hoge ruimteschip Starship worden nu getest in Texas, terwijl de draagraket Super Heavy Rocket nog in de vroege ontwikkelingsfase verkeert.
De Japanner Yusaku Maezawa wil de eerste ruimtetoerist zijn die 400.000 kilometer de ruimte in vliegt en een rondje om de maan draait. Maezawa zal daarbij worden vergezeld door een groep kunstenaars van het project #dearMoon.
Volgens de rooskleurigste plannen vindt de maanreis plaats in 2023. Maar aangezien raket en ruimteschip eerst gebouwd en dan getest moeten worden, zal het wel een paar jaar later worden.
En de Starship gaat niet alleen maancruises verzorgen – NASA wil hem gebruiken als landingsvaartuig voor het Artemis-programma, dat volgens plan in 2024 astronauten naar de maan zal brengen om er een permanente basis te bouwen.