Drie zwarte vrouwen wonnen de ruimtewedloop voor de VS
60 jaar geleden droegen drie zwarte vrouwen eraan bij dat de ruimtewedloop in Amerikaans voordeel werd beslecht.
Het is 1961. De ruimtewedloop is volop aan de gang en de Amerikanen liggen ver achter.
De Sovjet-Unie heeft vier jaar eerder haar eerste sateliet, de Spoetnik 1, in een baan rond de aarde gebracht. En nu hebben ze piloot Joeri Gagarin als eerste mens de ruimte ingestuurd en hij is weer heelhuids teruggekomen.
De ingenieurs en wiskundigen bij de NASA zijn gefrustreerd. Ze kunnen de cijfers voor de ruimtevluchten niet kloppend krijgen en de computers zijn nog niet stabiel en krachtig genoeg om de ingewikkelde berekeningen uit te voeren.
Hier komen onze drie hoofdpersonen in beeld.
Want Dorothy Vaughan, Mary Jackson en Katherine Johnson hielpen het machtsevenwicht in de ruimtewedloop te laten kantelen in het voordeel van de VS. Drie donkere vrouwen, door NASA ‘Coloured Computers’ genoemd, die een verschil maakten in een sterk gesegregeerd land.
Dorothy Vaughan
Dorothy Vaughan (links)
Met een bachelorgraad in wiskunde kreeg Dorothy Vaughan een baan bij de NASA (toen heette het de NACA), terwijl in 1943 de Tweede Wereldoorlog volop woedde. Door de oorlog begon de overheid vrouwen met wiskundige vaardigheden aan te stellen om betere vliegtuigen te ontwikkelen. Er was namelijk een tekort aan mannelijke arbeidskracht.
Ze ging deel uitmaken van de eenheid West Area Computers: een groepje zwarte vrouwen met een wiskundige achtergrond die als taak had om ingewikkelde berekeningen uit te voeren.
Een knappe programmeur
In 1949 werd ze toezichthouder van de afdeling – de eerste donkere toezichthouder in de geschiedenis van de NASA.
Toen de eerste niet-menselijke computers door NASA in gebruik werden genomen, leerde zij al snel hoe je deze kon programmeren. Haar kennis speelde onder meer een grote rol bij de ontwikkeling van de Scout-raketten.
Dorothy Vaughan ging in 1971 met pensioen, nadat ze 28 jaar bij de NASA had gewerkt. Ze overleed in 2008 op 98-jarige leeftijd.
Mary Jackson
In 1958 werd Mary Jackson de eerste donkere vrouwelijke ingenieur bij NASA. Voor die tijd had ze er hard voor gevochten om dit te bereiken. Het feit dat ze vrouw was, maar vooral haar huidskleur vormden daarbij een belemmering.
Haar loopbaan bij NASA begon in 1951, waar ze onder leiding van Dorothy Vaughan bij West Area Computers wiskundige problemen oploste. Na twee jaar als menselijke computer kreeg ze een vaste baan onder ingenieur Kazimierz Czarnecki, die ruimtecapsules in windtunnels testte.
Hij spoorde Mary Jackson aan om ingenieur te worden. Voor die baan moest ze cursussen aan een universiteit voor blanken gaan volgen. De gemeenteraad in Hampton, waar ze wilde gaan studeren, verleende haar ontheffing om de cursussen ondanks haar huidskleur te kunnen volgen.
Streed voor de gewone vrouw
Als ingenieur werkte ze mee aan de ontwikkeling van de vorm van de ruimtecapsules en vliegtuigen van NASA, zodat deze de aerodynamica optimaal konden benutten. Tijdens haar tijd bij de organisatie publiceerde ze ook 12 wetenschappelijke artikelen.
In de 34 jaar dat ze bij NASA werkte, streed Mary Jackson voor de rechten van minderheden.
Ze ging in 1985 met pensioen en overleed in 2005 op 83-jarige leeftijd.
Katherine Johnson
Toen de astronaut John Glenn in 1962 de eerste Amerikaan werd die in een baan rond de aarde vloog, had een computer alle berekeningen uitgevoerd.
Maar Glenn had geen vertrouwen in het elektronische wonder. Daarom verzocht hij uitdrukkelijk dat de cijfers nagerekend werden door Katherine Johnson, voordat hij de ruimte inging.
Katherine Johnson was in de jaren 1950 en 1960 een van de beste wiskundige breinen van de NASA. Ze rekende onder meer de baan van de ruimtecapsules uit, toen Alan Shepard de eerste Amerikaan in de ruimte werd.
Vrouw bracht Amerikanen op de maan
Eind jaren 1960 waren het haar berekeningen die de Apollomissies naar de maan mogelijk maakten. En ze speelde ook een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het ruimteveerprogramma.
In de 28 jaar dat ze bij de NASA werkte, schreef ze 26 wetenschappelijke artikelen. Ze ging in 1986 met pensioen en NASA heeft een afdeling naar haar vernoemd.
In 2016 kreeg ze de hoogste erkenning die een Amerikaanse burger kan bereiken, toen Barack Obama haar een Presidential Medal of Freedom overhandigde. Deze medaille wordt toegekend aan mensen die iets buitengewoons hebben gedaan voor hun land.
Katherine Johnson overleed in 2018 op 101-jarige leeftijd.
