Onderzoekers gaan achter aliens aan – in zee
Decennialang luisteren we vergeefs naar signalen van buitenaardse wezens, maar misschien moeten we zoeken naar hun vaartuigen. In 2014 viel een object uit een ander zonnestelsel hier neer – en onderzoekers willen de brokstukken uit zee vissen.
Op 8 januari 2014 werd de lucht ten noorden van Papoea-Nieuw-Guinea verlicht door een gloeiende vuurbal. Circa 300 kilometer van het eiland Manus knalde er een meteoroïde door de dampkring van de aarde en fragmenten ervan regenden neer in zee.
Nu gaat een team astronomen op een bijzondere reis. Het expeditieschip gaat uit vissen op de plek waar de meteoriet (zodra het brokstuk hier landt, spreken we van een meteoriet) in de Stille Oceaan viel. Niet met een visnet, maar met sterke magneten gaan de wetenschappers op zoek naar een vreemd ruimteschip.
Het was geen gewoon object dat in 2014 door de atmosfeer vloog. De kei kwam niet uit ons zonnestelsel, maar uit een ander sterrenstelsel ver weg. Volgens de onderzoekers valt niet uit te sluiten dat de meteoriet een object was dat door niet-aardse wezens is gemaakt.
De organisatie achter de ongewone expeditie is Galileo Project, geleid door de prominente Harvard astrofysicus Avi Loeb. Het doel van de organisatie is het zoeken naar voorwerpen gemaakt door buitenaardse wezens – maar het moet er wel wetenschappelijk aan toe gaan.
Het object 'Oumuamua bezocht het zonnestelsel in 2017 en was de eerste gast van een vreemde wereld die ontdekt werd.
Vier buitenaardse objecten hebben ons bezocht
Sommige objecten uit andere sterrenstelsels, interstellaire objecten genoemd, verlaten het zonnestelsel weer met hoge snelheid, terwijl andere door onze atmosfeer razen en op aarde vallen.
2014: Het leger registreerde een meteoroïde
Op 8 januari 2014 schoot er een object de atmosfeer van de aarde in. Het werd geregistreerd door militaire sensoren, en in 2019 identificeerden astrofysici Avi Loeb en Amir Siraj het object als een interstellaire meteoroïde.
2017: 'Oumuamua was uniek
Het eerste interstellaire object, 'Oumuamua, werd in oktober 2017 ontdekt met behulp van de Hawaiiaanse Pan-STARRS-telescoop. De langwerpige of zelfs helemaal afgeplatte vorm is uniek in het zonnestelsel.
2017: Object stortte neer in de Atlantische Oceaan
Een meteoriet viel op 9 maart 2017 in de Atlantische Oceaan ten westen van Portugal. Het object werd geregistreerd door militaire sensoren en later geïdentificeerd als een interstellaire meteoriet door Avi Loeb en Amir Siraj.
2019: Borisov leek op een gewone komeet
In augustus 2019 spotte amateurastronoom Gennadij Borisov een nieuwe komeet aan de hemel. Die bleek afkomstig van een ander sterrenstelsel en werd 2I/Borisov genoemd. Hij heeft een unieke baan, maar gedraagt zich als kometen in het zonnestelsel.
Het zoeken naar meteorietfragmenten op de zeebodem is nog maar het begin. De particulier gefinancierde organisatie zal ook high-tech meetstations opzetten over de hele wereld om de hemel te scannen op niet-aardse bezoekers – ofwel ufo’s. Het doel is om een gefundeerd antwoord op de vraag te vinden: Is de aarde bezocht vanuit de ruimte?
Speuren naar vreemde vaartuigen
Al tientallen jaren scannen astrofysici de hemel op signalen – radiogolven of laserstralen – van buitenaards leven.
Tot dusver hebben we alleen geluisterd naar signalen van intelligente buitenaardse wezens. Nu gaat het Galileoproject zoeken naar hun ruimtevaartuigen.
Maar het zogeheten SETI-onderzoek (Search for Extraterrestrial Intelligence) heeft tot nu toe alleen nog maar stilte opgevangen. Daarom vinden astrofysici als Avi Loeb het zinvoller om te zoeken naar buitenaardse objecten. SETI moet dus worden aangevuld met SETA (Search for Extraterrestrial Artifacts).
Loeb heeft een groep wetenschappers, ingenieurs, ufofanaten en rijke sponsors bijeengebracht in het ambitieuze Galileoproject, dat zal zoeken naar ufo’s op aarde en interstellaire objecten in de ruimte.
Toen de Amerikaanse sondes Pioneer en Voyager in de jaren 1970 gelanceerd werden, moesten ze de groeten doen aan de intelligente buitenaardse wezens die ze na duizenden of miljoenen jaren zouden kunnen vinden.
Maar wij mensen kunnen ook een sonde vinden die lang geleden gelanceerd is door andere intelligente wezens – en de aarde kan al eens bezocht zijn.
Twee vergulde platen met geluiden en beelden van de aarde gingen in 1977 met de sonde Voyager mee. Ooit worden ze misschien gevonden door intelligente wezens.
Als een sonde van een buitenaardse wereld recht op onze planeet afkomt, zal hij eerst de atmosfeer van de aarde raken. Door de wrijvingsweerstand zullen het object en de lucht eromheen opwarmen tot duizenden graden en licht gaan geven.
NASA’s Center for Near-Earth Object Studies (CNEOS) houdt planetoïden en kometen die dicht bij de aarde komen nauwlettend in de gaten, en het centrum houdt een database bij van de meteoren (dus de lichtsporen) die het felst oplichten.
Data over deze zogeheten vuurbollen of boliden komen voornamelijk van de Amerikaanse overheid. Het leger en de inlichtingendiensten willen namelijk raketten kunnen opsporen, en daarbij worden ook meteorieten geregistreerd.
Meteoroïden lichten op in de atmosfeer, en NASA registreert alle grote lichtflitsen. Sommige meteoroïden kunnen uit andere zonnestelsels komen. De blauwe zijn het minst energierijk, de rode het meest.
In april 2022 stemde het Amerikaanse leger ermee in tientallen jaren aan data vrij te geven, waardoor wetenschappers wereldwijd zich konden verdiepen in een archief van 932 vuurbollen.
Meteoriet was sterker dan ijzer
Nog voordat het leger de exacte gegevens over de boliden had gepubliceerd, waren Avi Loeb en astrofysicus Amir Siraj op zoek naar interstellaire meteoroïden. In de spaarzame gegevens die beschikbaar waren in 2019, vonden ze een meteoriet die in 2014 bij Papoea-Nieuw-Guinea viel.
90 cm was de diameter van de interstellaire meteoriet die in 2014 in de Stille Oceaan belandde.
De meteoroïde raakte de dampkring met een enorm hoge snelheid van circa 160.000 km/h, en een nadere analyse van de baan toonde aan dat het snelle object niet in het zonnestelsel kon zijn ontstaan, maar van buitenaf moest zijn gekomen.
Het object had een diameter van zo’n 90 centimeter en het lijkt 18,7 kilometer boven het aardoppervlak uiteengevallen te zijn. Dit betekent dat hij verder door de atmosfeer viel dan meteoroïden meestal doen, voordat hij verbrokkelde door de luchtweerstand.
Mysterieus object stortte neer in de Stille Oceaan
1. Camera’s nemen vuurbol aan de hemel waar
Toen de meteoroïde de dampkring in schoot, lichtte ze op als een vuurbol, en ze werd vastgelegd door camera’s. De open baan van het object vertelde astrofysici dat het niet uit ons eigen zonnestelsel afkomstig kan zijn.
2. Wetenschappers berekenen de inslagplaats
De luchtweerstand sloeg de meteoroïde aan diggelen, en uit de baan van de vuurbol maakten de onderzoekers op dat de brokstukken in de Stille Oceaan vielen op 300 kilometer van het eiland Manus ten noorden van Papoea-Nieuw-Guinea.
3. Brokstukken worden opgepikt van de zeebodem
Wetenschappers willen een gebied van 100 km2 doorzoeken met een magnetische slee die over de zeebodem wordt getrokken. De methode is eerder gebruikt om meteorietfragmenten uit ons zonnestelsel uit zee te vissen.
Op basis van drukberekeningen stelden Loeb en Siraj vast dat de interstellaire meteoriet van een materiaal was dat veel sterker was dan ijzer. Dit maakt hem nog interessanter om te bestuderen, want buitenaardse beschavingen gebruiken wellicht zeer duurzame materialen.
Uit de baan van de meteoroïde en de plaats waar ze uiteenviel, maakte het duo op dat de brokstukken – meteorieten – in een gebied van 100 km2 in de Stille Oceaan ten noorden van Papoea-Nieuw-Guinea terecht moeten zijn gekomen.
Hier zullen de wetenschappers van het Galileoproject een plastic slee met sterke magneten heen en weer slepen over de zeebodem op circa 1700 meter diepte. Naar verwachting vertrekt de expeditie in de loop van 2023.
Wetenschappers hebben eerder meteorietfragmenten verzameld door magneten over de oceaanbodem te trekken. Het Galileoproject zal voor het eerst interstellaire meteorietresten oppikken.
Dat de meteoriet ongewoon stevig was en uit een ander sterrensysteem kwam, hoeft natuurlijk niet te zeggen dat hij door buitenaardse wezens is gemaakt. Het kan bijvoorbeeld een metalen object zijn dat uit een ster werd geslingerd toen die als supernova explodeerde.
Maar de mogelijkheid dat de scherven in zee de resten zijn van een buitenaards ruimteschip, wordt volgens Loeb versterkt door een andere interstellaire bezoeker, 'Oumuamua, die in 2017 waargenomen is. Uit berekeningen blijkt dat 'Oumuamua een ongewone pannenkoekvorm had, en Loebs controversiële theorie luidt dat het object het losse zonnezeil was van een buitenaards ruimteschip.
Onderzoekers gaan op aliens af
1. Telescopen scannen voortdurend het luchtruim
Elke nacht fotografeert de Hawaïaanse Pan-STARRS-telescoop de hemel. Van uur tot uur vergelijkt een computer de beelden, en als er een nieuw interstellair object als 'Oumuamua verschijnt, krijgen astronomen daar automatisch bericht van.
2. Baan duidt op een vreemd object
Telescopen volgen het object gericht enkele dagen om zijn baan te bepalen. Terwijl de planeten, planetoïden en kometen in ons zonnestelsel gesloten banen hebben, hebben interstellaire objecten een open hyperbolische baan (geel).
3. Sonde zet de achtervolging in
In de toekomst kan een ruimtevaartuig in het heelal op de loer gaan liggen en het interstellaire object achtervolgen, voordat het het zonnestelsel weer verlaat. Sensoren kunnen bepalen of het object natuurlijk is of gemaakt door een buitenaardse beschaving.
De grote Vera C. Rubin-telescoop die in Chili in gebruik wordt genomen, geeft een veel betere kans om meer interstellaire objecten te ontdekken die door het zonnestelsel trekken. Maar Loeb en de anderen van het Galileoproject gaan ook dichterbij zoeken naar buitenaardse bezoekers – in de atmosfeer van de aarde.
In de loop der jaren zijn er allerlei al dan niet gedocumenteerde ufo-observaties geweest rond de aarde, maar in juni 2021 bracht het Amerikaanse ministerie van Defensie een rapport uit over 144 waarnemingen van UAP’s (unidentified aerial phenomena), zoals ze tegenwoordig heten.
Ook zijn er video’s van de vliegende verschijnselen. De Amerikaanse regering heeft geen idee wat daar eigenlijk op te zien is, maar het Galileoproject wil deze puzzel oplossen door wetenschappelijke gegevens te verzamelen.
De regering van de VS heeft video’s gepubliceerd van onverklaarbare vliegende objecten. Avi Loeb wil een netwerk van sensoren maken om vast te stellen of de aarde bezoek uit de ruimte krijgt.
Op zo’n 400 locaties wereldwijd zullen wetenschappers hightech meetstations opzetten om dag en nacht de hemel af te speuren met camera’s en andere sensoren zoals radars, microfoons, geigertellers en magnetometers. Het eerste meetstation staat al op het dak van een gebouw van Harvard University en wordt nu getest.
Als er genoeg geld is om de ambitieuze plannen te verwezenlijken, zal het Galileoproject de zoektocht naar niet-aardse beschavingen een stevige upgrade geven.
Avi Loeb weet niet zeker of de aarde bezoek krijgt van andere werelden. Maar een systematische wetenschappelijke inspanning is volgens hem een vereiste om het te kunnen ontdekken als het gebeurt.