Toen onlangs een drie meter hoge, driehoekige aluminiumzuil in de woestijn van Utah verscheen, was de vraag onmiddellijk:
Wie heeft die monoliet daar neergezet – en waarom?
De aluminiumzuil lijkt sprekend op een zuil uit de film 2001: A Space Odyssey, waarbij al snel naar aliens werd gewezen. En ook de nieuwe zuil werd op veel plaatsen op internet direct in verband gebracht met buitenaards leven.
Nu is de aluminiumzuil echter weer verdwenen, vermoedelijk midden in de nacht verwijderd door vier mannen.
Beelden van Google Earth laten zien dat de zuil is geplaatst tussen augustus 2015 en oktober 2016. Sommige mensen vermoeden dat er kunstenaars achter zitten. Andere denken aan film- en tv-opnames in het gebied, bijvoorbeeld voor de sf-serie Westworld, die in 2016 op enkele kilometers daarvandaan is opgenomen.
Al gonst het van de geruchten rond het mysterie, één ding is zeker: niemand heeft buitenaardse wezens in de woestijn waargenomen.
Eerdere wetenschappelijke onderzoeken hebben soortgelijke buitenaardse verschijnselen doorgeprikt. Wij nemen drie van de meer bekende onder de loep:
1. Magnetron tekende graangraffiti

Bewering: ‘Enorme patronen in graanvelden zijn berichten van buitenaardse beschavingen.’
Verklaring: De patronen van graancirkels zijn wiskundig zo ingewikkeld en nauwkeurig gemaakt dat mensen daar niet achter kunnen zitten, wordt gezegd. De theorie won terrein doordat de korenhalmen zijn omgebogen waar ze geknakt hadden moeten zijn.

Maar in 2010 toonde een Amerikaanse biofysicus aan dat zwaktes in de graansoorten kunnen worden gevormd met een magnetron en een batterij van 12 volt. Het graan kan vervolgens eenvoudig plat worden gelegd, en de precisie komt van moderne hulpmiddelen zoals laserwaterpassen en nauwkeurige satellietgegevens.
In 1991 gaven twee Britse kunstenaars toe dat ze sinds de jaren 1970 graancirkels in het zuiden van Engeland hadden gemaakt.
2. Beschaving op Mars is schaduwspel

Bewering: ‘Op de bodem van Mars zijn de resten van een teloorgegane beschaving te zien.’
Verklaring: Toen de sonde Viking 1 in 1976 langs Mars scheerde, nam hij een opzienbarende foto. In het stof op het noordelijk halfrond was duidelijk de aftekening van een gezicht te zien, en sommige mensen zagen er een teken van een oeroude beschaving in.
Sindsdien hebben nieuwe, gedetailleerdere foto’s van het gebied aangetoond dat het gezicht niets anders is dan een schaduwpartij van een winderige rots. Bovendien is uit later onderzoek gebleken dat leven op Mars waarschijnlijk hooguit het microbiologische stadium heeft bereikt.
3. Camera tovert ufo tevoorschijn

In de zogeheten Gimbal-video lijkt een object met hoge snelheid te draaien in het luchtruim.
Bewering: ‘Vreemde beschavingen bezoeken de aarde in ruimteschepen.’
Verklaring: Voor de meeste ufo’s is er een natuurlijke verklaring in de vorm van het weersverschijnsel rode elfjes of weerballonnen, die niet als luchtverkeer worden geregistreerd.
Drie moeilijk te verklaren waarnemingen hebben echter de aandacht voor ufo’s aangewakkerd. In die drie gevallen heeft een Amerikaans jachtvliegtuig een object zien vliegen met 100 tot 1000 g – dat wil zeggen de zwaartekrachtversnelling, die aan het aardoppervlak 1 is.
Al kunnen de autoriteiten de waarnemingen niet direct verklaren, volgens deskundigen versluieren infraroodcamera’s de vorm van het object, terwijl het voorwerp lijkt te draaien door een trackingmechanisme van de camera.
Ook kan het verschijnsel ‘parallax’ de snelheid verklaren. Een langsvliegend object kan enorm snel lijken te gaan ten opzichte van de achtergrond, wat je bijvoorbeeld vanuit een treinraam kunt zien.