In de nacht van 16 op 17 april 2018 lanceerde NASA een Falcon 9-raket met een bijzondere lading aan boord: de ruimtetelescoop TESS, die exoplaneten dicht bij de aarde met kans op leven moest gaan zoeken.
Afgelopen zomer vond de TESS-telescoop de planeet GJ 357 d, die op het randje van de bewoonbare zone om zijn ster draait – dat wil zeggen in het gebied waar de temperatuur vloeibaar water en leven zoals wij het kennen mogelijk maakt.
En nu heeft de TESS weer beet.
Deze keer heeft de supertelescoop een aardeachtige planeet gevonden binnen de bewoonbare zone van de rode dwerg TOI 700. Deze nieuwe planeet heeft dan ook de naam TOI 700 d gekregen.
De TESS-telescoop heeft voor het eerst een aardeachtige exoplaneet ontdekt, TOI 700 d, binnen de bewoonbare zone. Om de rode dwerg TOI 700 vond de TESS ook twee andere planeten: TOI 700 b, vermoedelijk een rotsplaneet, en TOI 700 c, die een gasplaneet zou zijn.
De planeet is naar schatting 20 procent groter dan de aarde, en omdat hij op ‘slechts’ 105 lichtjaar afstand staat, willen astronomen hem graag nader onder de loep nemen.
Om te bepalen of TOI 700 d leven kan huisvesten, moet eerst worden vastgesteld hoe het oppervlak eruitziet en of de planeet een atmosfeer heeft.
Als het oppervlak uit gesteente bestaat en hij een dikke atmosfeer heeft die de temperatuur gelijkmatig kan houden, zijn we een heel stuk dichter bij het vinden van leven in de ruimte.
Sterrenlicht verraadt planeten
De TESS-telescoop bewaakt meer dan 200.000 sterren met zijn vier camera’s, die kleine schommelingen in de lichtsterkte registreren en zo exoplaneten aan het licht brengen.
Als een planeet voor zijn zon langs trekt, zal de lichtsterkte een tikje afnemen.
Als dat herhaaldelijk met dezelfde intensiteit en volgens een vast interval gebeurt, is dat een duidelijke aanwijzing dat er een planeet om de ster draait.
Als een planeet voor zijn ster langs trekt, daalt de lichtsterkte. Dat pikt de TESS-telescoop op, en zo kan NASA nieuwe exoplaneten ontdekken.
De ruimtetelescoop moet vooral planeten onderzoeken die om rode dwergsterren draaien. Die vormen driekwart van de sterren in het heelal en blijven het langst in stand.
Doordat de fusie van waterstof er een stuk langzamer verloopt dan in onze zon, is een rode dwerg ’slechts’ circa 3500 °C warm.
Rode dwergen kunnen biljoenen jaren leven, wat de kans verhoogt dat er op enig moment leven in de buurt ontstaat.
Supertelescopen ontsluieren exoplaneten
De komende jaren krijgt de TESS-telescoop gezelschap van andere supertelescopen, die zuurstof, methaan en kooldioxide gaan opsporen in de atmosfeer van exoplaneten: aanwijzingen voor het bestaan van leven.
Superscherpe telescoop speurt naar water
Naam: James Webb Space Telescope, JWST
Lancering: 2021
Type: Infraroodtelescoop
De ruimtetelescoop James Webb is voorzien van een spiegel met een diameter van 6,5 meter en kan de warmtestraling opvangen van planeten rond sterren in de buurt van het zonnestelsel. Uit een analyse van het sterrenlicht dat door de atmosfeer van een planeet getrokken is, kan onder meer blijken of er water voorkomt.
34 minitelescopen zoeken kopieën van de aarde
Naam: Planetary Transits and Oscillations of Stars, PLATO
Lancering: 2024
Type: Multitelescoop
PLATO bestaat uit 34 kleine telescoopjes, waardoor hij een groot deel van de sterrenhemel kan afspeuren. De ruimtetelescoop moet een miljoen sterren gaan bekijken en in de bewoonbare zone meer dan 1000 exoplaneten vinden van ongeveer het formaat van de aarde of iets groter.
Keplers opvolger kijkt rechtstreeks naar planeten
Naam: Wide-Field Infrared Survey Telescope, WFIRST
Lancering: Begin jaren 2020
Type: Infraroodtelescoop
De vele exoplaneten die de Keplertelescoop heeft gevonden, zijn het doel van de WFIRST. Deze telescoop gaat volgens plan de atmosfeer van deze planeten rechtstreeks observeren met behulp van coronagrafie: een plaat in de telescoop houdt het licht van de ster tegen, waardoor alleen de omtrek van het licht te zien is.
Reuzentelescoop zoekt de bouwstenen van het leven
Naam: Advanced Technology Large-Aperture Space Telescope, ATLAST
Lancering: 2025
Type: Optisch, ultraviolet en nabij-infrarood
Met een spiegel van 10 meter en een afzonderlijk zonnescherm gaat de ATLAST exoplaneten tot 100 lichtjaar ver rechtstreeks observeren en naar chemische sporen van leven zoeken.