500 lichtjaar van ons vandaan bevindt zich een planetenstelsel dat op gespannen voet staat met de bestaande theorieën over het ontstaan van planeten rond een jonge ster.
De ster CI Tau is maar 2 miljoen jaar oud, maar heeft toch al vier grote gasplaneten om zich heen verzameld.
Astronomen van de University of Cambridge in Groot-Brittannië bekeken het planetenstelsel met de ALMA-telescoop. Die bestaat uit 66 antennes die samen de zwakke straling van koude objecten in het heelal kunnen opvangen.
Drie planeten tarten de theorieën
De gasplaneten rond de ster CI Tau zijn ieder op zich verrassend. Zo is de afstand van de binnenste tot de buitenste alleen al groter dan bij enig ander bekend planetenstelsel.
Te dichtbij
Een planeet die 10 keer zo zwaar is als Jupiter beschrijft een baan op slechts 60 miljoen kilometer van CI Tau. Zo’n gasreus zou niet zo dicht bij zijn ster moeten kunnen ontstaan.
Te groot
De ster is 2 miljoen jaar oud, maar heeft al planeten ter grootte van Saturnus. Die zouden nooit zo veel gas hebben moeten kunnen aantrekken.
Te ver weg
De buitenste gasreus staat op zo’n 60 miljard kilometer van zijn ster. Volgens de theorieën kan een gasplaneet ter grootte van Saturnus niet op die enorme afstand ontstaan.
Hete planeet verbaast wetenschappers
Met name de binnenste planeet van CI Tau doet de astronomen versteld staan.
Het is een zogeheten hete Jupiterplaneet, die dicht bij zijn ster staat en een zeer korte omlooptijd heeft. Hete Jupiterplaneten zijn doorgaans honderden miljoenen jaren oud.
Tot nu toe was de verklaring voor de positie van de gasreuzen dat ze niet gevormd zijn rond de ster, maar dat het om exoplaneten gaat die zijn ingevangen door de zwaartekracht van de ster.
Deze theorie komt echter op losse schroeven te staan als je de geringe ouderdom van CI Tau in aanmerking neemt.
In nevelen gehuld
Ook de twee buitenste gasplaneten zijn een mysterie: ze zijn beide ongeveer even groot als Saturnus, maar zouden niet zo ver in hun ontwikkeling moeten zijn.
Bovendien staat de buitenste planeet ver van zijn ster, op een plek waar grote planeten helemaal niet zouden moeten kunnen ontstaan.
Mogelijk hebben de planeten elkaar beïnvloed met hun zwaartekracht, waardoor de hete Jupiterplaneet dichter bij de ster is komen te staan en de twee buitenste er juist verder vandaan raakten, maar wellicht moeten de theorieën over de vorming van gasplaneten herzien worden.