Eerste ontdekking van een exoplaneet met de planetenjager SPHERE/VLT
Het instrument SPHERE planet imager, dat in 2014 is geïnstalleerd op de VLT (Very Large Telescope) in Chili, heeft voor het eerst een nieuwe exoplaneet ontdekt met behulp van een camera.
Voor het eerst heeft de SPHERE een exoplaneet ontdekt met behulp van een camera op aarde. Op de foto zie je de exoplaneet (b). Licht van zijn waardster (a) is geblokkeerd. De cirkel illustreert hoe ver de afstand van de ster tot de exoplaneet is: drie keer de afstand van Neptunus tot de zon.
Slechts een enkele exoplaneet wordt ontdekt met een camera.
Normaal is het licht van de ster waar een exoplaneet omheen draait zo krachtig dat het licht dat de planeet zelf weerkaatst, erdoor overstraald wordt. Dan moeten de onderzoekers indirecte methoden gebruiken om de vondst van een exoplaneet te kunnen vaststellen.
Nu is het de SPHERE gelukt een signaal van een planeet op te vangen en te fotograferen die een miljoen keer zwakker straalt dan zijn ster.
Het is net alsof je een kaars op 50 meter van een vuurtoren vandaan zet en dan het licht van de vlam kunt zien tegen de krachtige lamp van de vuurtoren, zelfs op een afstand van 775 km.
385 lichtjaar ver
De SPHERE is uitgerust met speciale, vervormde spiegels, die 1200 keer per seconde corrigeren voor piepkleine atmosferische storingen, tot op nanoschaal.
Daardoor kan de camera haarscherpe opnames maken van objecten op honderden lichtjaren hiervandaan.
Tegelijkertijd blokkeert de SPHERE het licht van de waardster met behulp van een zogeheten chronograaf, die met een klein schijfje een soort kunstmatige zonsverduistering creëert. Zo filtert hij veel weg van het licht dat het zwakkere licht van de exoplaneet overstraalt.
Oorspronkelijk een ster?
De exoplaneet, die HIP65426b is genoemd, bevindt zich op een opmerkelijk grote afstand van zijn waardster: drie keer zo ver als van de zon tot Neptunus, de verste planeet in ons sterrenstelsel.
Een verklaring kan zijn dat het oorspronkelijk twee sterren waren die tegelijk zijn ontstaan, waarbij de massievere van de twee veel deeltjes afving die de kleine ster zo goed had kunnen gebruiken.
Die ster in wording moest dus genoegen nemen met een loopbaan als planeet.
Als je met je gezicht naar de Oriongordel staat, kijk je naar dat deel van de hemel dat we de Scorpion-Centaurus Association noemen. Hier vond de SPHERE de nieuwe exoplaneet HIP65426b.