Rond de 30 jaar terug hadden astronomen geen idee of er planeten waren rond andere sterren dan de zon – maar een gloednieuwe generatie telescopen heeft ze veel wijzer gemaakt.
In 2022 is het aantal bekende exoplaneten 5000, en nu denken onderzoekers dat er rond de meeste sterren aan de hemel planeten draaien.
Het zoeken naar leven richt zich uiteraard op planeten die omstandigheden kunnen hebben die lijken op die van de aarde. De beste kandidaten zijn daarom te vinden bij de rotsplaneten en zogeheten superaardes, die tot tien maal zo zwaar kunnen zijn als onze eigen planeet.
Bovendien moeten exoplaneten op een geschikte afstand van hun ster staan, zodat de temperatuur vloeibaar water op het oppervlak toelaat. Tot nu toe zijn er 21 rotsplaneten en 38 superaardes bekend die aan deze eis voldoen.
Maar er zijn er ongetwijfeld veel meer. We zijn nog maar net exoplaneten aan het waarnemen, dus het aantal bewoonbare hemellichamen in de Melkweg zal in de honderden miljoenen lopen.
ROTSPLANETEN
187 lijken op de aarde
Type: 4 procent van de bekende exoplaneten is ongeveer zo groot als onze planeet. Net als de aarde hebben ze waarschijnlijk een metalen kern omgeven door rots, en mogelijk continenten en oceanen.
Omvang: Minder dan 1,25 maal de diameter van de aarde en minder dan drie maal de massa van de aarde.
Kans op leven: Met de juiste atmosfeer zouden de aardeachtige rotsplaneten in de bewoonbare zone leven kunnen herbergen.
SUPERAARDES
1572 zijn superaardes
Type: 31 procent van de exoplaneten is groter dan de aarde, maar kleiner dan Neptunus. De zogeheten superaardes kunnen rotsplaneten zijn, misschien met diepe zeeën, of grotendeels uit gas bestaan.
Omvang: Van 1,25 tot twee keer de diameter van de aarde en van drie tot tien keer de massa van de aarde.
Kans op leven: Als de atmosfeer van de superaarde niet te dik is, kan er leven zijn, mogelijk in een grote oceaan.
IJSREUZEN
1767 lijken op Neptunus
Type: 35 procent van de exoplaneten lijkt op Uranus en Neptunus, althans in grootte. Ze kunnen een kern van metaal en rots hebben, een mantel van methaan, water en ammoniak, en een dichte atmosfeer van vooral waterstof en helium.
Omvang: Twee tot zes keer de diameter van de aarde en van tien tot 40 keer de massa van de aarde.
Kans op leven: In de dichte atmosfeer is de druk zo hoog dat leven hier weinig kans heeft.
GASPLANETEN
1512 zijn gasreuzen
Type: 30 procent van de exoplaneten is een gasreus als Saturnus of Jupiter. Ze bestaan meestal uit waterstof en helium, die in het binnenste van de planeten vloeibaar zijn door de hoge druk.
Omvang: Meer dan zes keer de diameter van de aarde en meer dan 40 keer de massa van de aarde.
Kans op leven: Zonder vast oppervlak en vloeibaar water heeft leven weinig kans, maar de gasreuzen kunnen grote manen hebben waar leven kan gedijen.
Nu gaan we achter leven op exoplaneten aan
De 5000 ontdekte exoplaneten zijn nog onbekende werelden – omdat we alleen de schaduw ervan gezien hebben. Maar de nieuwe Webb-telescoop kan daar verandering in brengen. Met behulp van een ingenieuze techniek kan de telescoop uitwijzen of er levenstekens zijn in de atmosferen van de planeten. Zie hier hoe.