Stilstaan in de file terwijl je auto benzinedampen uitstoot, is slecht voor het klimaat én je humeur.
Maar dat is nog niet alles.
Een onderzoek gepubliceerd in Environmental Health keek naar wat er in de hersenen gebeurt als we uitlaatgassen van auto’s inademen.
Volgens de Canadese onderzoekers kun je al binnen twee uur veranderingen in delen van de hersenen als gevolg van luchtvervuiling vaststellen.
Voor het eerst waargenomen
De resultaten zijn gebaseerd op een onderzoek onder 25 gezonde volwassenen, die eerst in een laboratorium werden blootgesteld aan uitlaatgassen.
Vervolgens kregen ze schone, gefilterde lucht om te vergelijken wat de twee soorten lucht met hun hersenen doen.
Voor en na elke test werden hersenscans gemaakt. Nadat de deelnemers waren blootgesteld aan luchtvervuiling, vonden de onderzoekers een verandering in het zogeheten defaultnetwerk van de hersenen.
Het defaultnetwerk is een stelsel van zenuwcellen die geactiveerd worden wanneer je een ‘mentale pauze’ neemt, bijvoorbeeld tijdens mindfulnessoefeningen of meditatie, maar ook als je dagdroomt of eentonig werk verricht.
Het netwerk zorgt er dus onbewust voor dat je bovenkamer wordt opgeruimd.
Het is de eerste keer dat wetenschappers hebben waargenomen dat vervuiling dit soort veranderingen in het menselijk brein teweegbrengt.
‘Tientallen jaren dachten onderzoekers dat de hersenen wellicht beschermd waren tegen de schadelijke invloed van luchtvervuiling,’ zegt hoofdonderzoeker dr. Chris Carlsten.
‘Dit onderzoek, het eerste in zijn soort in de wereld, levert nieuw bewijs voor een verband tussen luchtvervuiling en cognitieve vermogens.’ Dr. Chris Carlsten, hoofdauteur
Risico op verminderd werkvermogen
Veranderde verbindingen in het defaultnetwerk van de hersenen worden wel in verband gebracht met verminderde cognitieve prestaties en symptomen van depressie, aldus medeauteur dr. Jodie Gawryluk.
‘Het is dan ook zorgwekkend om te zien dat luchtvervuiling door het verkeer diezelfde netwerken verandert,’ zegt ze.
Volgens de wetenschappers is er meer onderzoek op dit gebied nodig om de mogelijke gevolgen van de veranderingen volledig te kunnen doorgronden. Maar er is een kans dat ze kunnen leiden tot stoornissen in het denk- of werkvermogen, zo stelt het onderzoek.
Het goede nieuws is echter dat de waargenomen veranderingen in de hersenen van korte duur waren. Zodra er weer schone lucht door de longen stroomde, keerden de hersenen terug naar hun oorspronkelijke staat.
Toch zeggen de onderzoekers dat luchtvervuiling schadelijk kan zijn voor de hersenen als je chronisch wordt blootgesteld aan lucht met een hoog gehalte schadelijke deeltjes.
Deze kennis is mogelijk van groot belang voor grote delen van de wereldbevolking, die dagelijks een hoge dosis zwaar vervuilde lucht binnenkrijgen.