‘Roken is dodelijk.’ Iedereen kent de opvallende waarschuwingen op alle tabaksproducten, bedoeld om het minder aantrekkelijk te maken om een sigaret op te steken.
Nu vindt een groep onderzoekers van de School of Public Health in Groot-Brittannië dat er ook waarschuwingen moeten worden aangebracht op de verpakking van een bepaalde groep voedingsmiddelen die het risico op verschillende kankers en een vroege dood kunnen verhogen.
Die oproep volgt op een studie waarin de medische dossiers van 200.000 Britten 10 jaar lang werden geanalyseerd.
De onderzoekers keken naar de algemene gezondheid van de deelnemers in die periode, en hielden hun risico op 34 verschillende soorten kanker in de gaten. Bij iedere deelnemer werd ook meerdere malen per jaar een dag lang alle voeding gecontroleerd.
Toename van kankerpatiënten
Een van de bevindingen uit de enorme dataset was dat er een verband bleek te bestaan tussen een hoge inname van zogeheten ultrabewerkt voedsel en een hoger risico op het ontwikkelen van kanker – met name kanker in de eierstokken en hersenen.
Ultra- (of sterk) bewerkt voedsel is industrieel geproduceerd voedsel met veel zout, suiker, vet, additieven en kleurstoffen. Hieronder vallen bijvoorbeeld frisdranken, kant-en-klaarmaaltijden, lang houdbaar brood, chips en gebak. Maar ook bepaalde worstjes en ontbijtgranen zijn sterk bewerkte etenswaren.
De onderzoekers ontdekten dat elke 10 procent toename van de consumptie van deze voedingswaren, een toename van 2 procent betekende voor kanker in het algemeen en van maar liefst 19 procent voor eierstokkanker.
Het aantal sterfgevallen door kanker nam daarnaast met 6 procent toe voor elke 10 procent toename van de consumptie van sterk bewerkt voedsel. Zelfs nadat de onderzoekers de resultaten hadden gecorrigeerd voor factoren als roken, BMI en lichamelijke activiteit, bleven de correlaties overeind staan.
Bijzonder hoog in Groot-Brittannië
De onderzoekers zeggen zelf dat hun studie nadrukkelijk geen direct causaal verband bewijst, maar dat hun resultaten wel overeenkomen met een heleboel verschillende onderzoeken van de afgelopen jaren, die hetzelfde grimmige beeld schetsen.
‘Ons lichaam reageert misschien niet op dezelfde manier op deze bewerkte ingrediënten en additieven als op onbewerkt voedsel. Toch zijn ultrabewerkte voedingsmiddelen overal verkrijgbaar, en vaak juist voor lage prijzen en met uitnodigende verpakkingen,’ verklaart Kiara Chang, de hoofdauteur van de studie in een persbericht.
Ze legt uit dat de consumptie van sterk bewerkte voedingsmiddelen ongewoon hoog is in Groot-Brittannië: de gemiddelde Engelsman haalt meer dan de helft van zijn dagelijkse energie-inname uit porties bewerkt voedsel. Daarom roept ze op tot actie.
‘We hebben duidelijke waarschuwingsetiketten op ultrabewerkte voedingsmiddelen nodig om de consument te helpen bij zijn keuze,’ legt ze uit.
Andere onderzoekers denken echter dat we eerst meer onderzoek nodig hebben voordat we deze producten als een directe oorzaak van kanker bestempelen. Zo ook Duane Mellor, diëtist aan de Aston University. Hij denkt dat de negatieve gevolgen in de studie een gevolg kunnen zijn van het feit dat de deelnemers in het algemeen ook minder gezond voedsel eten. En dat het ultrabewerkte voedsel niet noodzakelijkerwijs de directe boosdoener is.
‘Als we kijken naar de voedselinname van mensen die meer ultrabewerkt voedsel aten, zien we dat deze mensen ook vaak minder groenten en ander voedsel eten dat geassocieerd wordt met een gezond voedingspatroon,’ zegt hij onder meer tegen het medium New Atlas’.