Gezondheid

Wetenschappers: Kankervaccins kunnen over vijf jaar klaar zijn

Sommige vaccins zijn gebaseerd op de ervaringen met de coronavaccins.

Kankervaccin

De afgelopen jaren is er grote vooruitgang geboekt op het gebied van vaccins tegen huidkanker, melanoom en alvleesklierkanker.

© Shutterstock
Gepubliceerd op 30.06.23
Door Simon Clemmensen

Na tientallen jaren van beperkt succes in het onderzoek naar kankervaccins melden onderzoekers nu dat er een keerpunt is bereikt.

Onderzoekers van het Cancer Vaccine Institute van UW Medicine en Weill Cornell Medicine voorspellen dat er over vijf jaar goede vaccins op de markt zijn.

‘Vaccins worden waarschijnlijk de volgende grote poging om het aantal sterfgevallen door kanker te verminderen,’ zegt hoogleraar geneeskunde Steve Lipkin van Weill Cornell Medicine.

De onderzoekers voegen eraan toe dat sommige van deze vaccins gebruikmaken van mRNA-technologie, een vrij nieuwe technologie die voor het eerst werd gebruikt voor het ontwikkelen van coronavaccins.

De ‘vaccins’ werken echter niet zoals traditionele ziektepreventieboosters. Ze laten alleen tumoren krimpen en voorkomen dat de kanker terugkeert.

Onderzoekers testen momenteel de mogelijkheden van nieuwe vaccins voor de behandeling van borst- en longkanker. Het afgelopen jaar is er vooruitgang geboekt met vaccins tegen huidkanker, melanoom en alvleesklierkanker.

‘Eenmaal getraind kunnen T-cellen overal in het lichaam heen om achter de bedreiging aan te gaan,’ zegt Nora Disis, hoogleraar immunologie aan het Cancer Vaccine Institute van UW Medicine.

Volgens de onderzoekers zelf begrijpt de medische wetenschap beter dan ooit hoe kanker zich verbergt voor het immuunsysteem. Kankervaccins stimuleren de afweer om kankercellen op te sporen en te doden, maar moeten de T-cellen van het immuunsysteem eerst leren om kanker als een gevaar te herkennen.

Het ontwikkelen van kankervaccins is een hele uitdaging geweest. Het eerste vaccin, Provenge, werd in 2010 in de VS goedgekeurd voor de behandeling van uitgezaaide prostaatkanker. Hiervoor worden de immuuncellen van de patiënt in een laboratorium bewerkt en via een infuus teruggegeven.

Medisin
Medisin

Nytt kart avslører kreftens svake punkt

20 000 gener i hver av 20 000 typer kreft. I et ambisiøst prosjekt vil forskere nå teste hvert eneste gen i kreftceller for å finne svake punkter – og utvikle nye medisiner som utnytter svakhetene.

Lees ook

Vaccinfabrikanten Moderna en Merck ontwikkelen samen een persoonlijk mRNA-vaccin voor melanoompatiënten, en dit jaar gaat er een groot onderzoeksproject van start. De vaccins worden voor elke patiënt op maat gemaakt op basis van de vele mutaties in het kankerweefsel.

Een vaccin dat op deze manier is aangepast, kan het immuunsysteem trainen om op zoek te gaan naar de mutatie van de kanker en deze cellen te doden.

Zulke vaccins zijn echter duur omdat ze voor elke patiënt afzonderlijk moeten worden gemaakt, en niet voor de bevolking als geheel, zoals het vaccin tegen het coronavirus.