Het is een van de meest voorkomende aandoeningen ter wereld: tussen de 20 en 50 procent krijgt ermee te maken.
Tandvleesontsteking of gingivitis veroorzaakt bloedend, gezwollen en vaak stinkend tandvlees.
Maar de laatste jaren heeft een aantal onderzoeken aangetoond dat de miljoenen micro-organismen in de mond ook tot de rest van het lichaam kunnen doordringen en de ontwikkeling van andere, ernstige ziekten kunnen versnellen.
Lees hier de details.
Alzheimer: Arts onderzocht dode hersenen
In 2019 heeft de arts Stephen Dominy het hersenweefsel van een aantal overleden patiënten met alzheimer bestudeerd en vergeleken met dat van overleden gezonde mensen.
Onder de microscoop ontdekte Dominy in de hersenschors van de alzheimerpatiënten een bacterie die niet aanwezig was bij de gezonde groep.
De bacterie heet Porphyromonas gingivalis en is een micro-organisme dat gedijt in de mond van mensen met tandvleesontsteking en parodontitis.
In het hersenweefsel van de alzheimerpatiënten werd ook een giftig eiwit gevonden, gingipaïne, dat wordt afgescheiden door de bacterie P. gingivalis.
Je hebt al bacteriën in je hersenen
Nieuw onderzoek duidt erop dat iedereen bacteriën in zijn hersenen heeft, en dat dat niet per se erg is. Deze hersenbewoners konden best eens een gunstige werking hebben op je hersencellen en je humeur opvijzelen.
Lees meer:
Bacteriën in je brein maken je blij
Toen de onderzoekers een groep muizen besmetten met deze bacterie, zagen ze hoe die zich in slechts zes weken van de mond naar de hersenen verplaatste en de ontwikkeling van alzheimer bij de muizen versnelde.
Andere grote studies hebben ook een verband gevonden tussen tandvleesaandoeningen en alzheimer.
Zo was de conclusie van een onderzoek uit 2017 in het tijdschrift Alzheimer’s Research & Therapy dat mensen die meer dan 10 jaar lijden aan chronische tandvleesontsteking 70 procent meer kans hebben om alzheimer te ontwikkelen dan mensen zonder de aandoening.
Diabetes type 2: Tandvlees beïnvloedt suikerspiegel
Bij diabetes type 2 reageren de cellen niet adequaat op het hormoon insuline. En tandvleesontsteking, parodontitis en schimmelinfecties in de mond zijn bekende complicaties van diabetes.
Maar het verband lijkt ook de andere kant op te gaan. Zo toonden onderzoeken aan dat parodontitis samenhangt met een hogere nuchtere bloedsuikerspiegel bij mensen die geen diabetes hebben. En dat ernstige parodontitis een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes lijkt op te leveren.
Bacteriën zijn tot de tanden gewapend
Microben laten immuunsysteem voor zich werken
Mondbacteriën en het immuunsysteem hebben een intensieve wisselwerking, en sommige goedaardige bacteriën (rood) kunnen immuuncellen (geel) aanzetten tot het vernietigen van schadelijke bacteriën (geel) of het vergiftigen ervan met cytokinen (groen).
Giftige naald houdt vijand op afstand
Veel bacteriën scheiden gifstoffen uit die andere bacteriën doden of de groei ervan remmen. Maar sommige hebben een geavanceerd wapen, T6SS genoemd: een giftige naald die ze door de celwand van andere bacteriën steken.
Bacteriën bouwen een verdediging
Bacteriën kunnen zichzelf beschermen tegen aanvallen van andere microben (paars) door een zogeheten biofilm (rood) te vormen. Ze zitten dicht op elkaar op de tanden onder een schild van o.a. eiwitten en koolhydraten dat ze zelf hebben aangemaakt.
Kanker: Aandoening maakt cellen kwetsbaar
Onderzoekers hebben ook een verband gevonden tussen tandvleesaandoeningen en verschillende soorten kanker.
In een studie in het wetenschappelijke tijdschrift Gut ontdekten Harvard-onderzoekers dat mensen die zelf aangaven eerder te maken te hebben gehad met tandvleesproblemen 43 procent meer kans hadden om slokdarmkanker te ontwikkelen en 52 procent meer kans op maagkanker.
We weten nog niet waaróm er een verband is. Maar de onderzoekers suggereren dat de ontsteking die rond de cellen optreedt, ze ook vatbaarder kan maken voor onder meer kanker.
Hart- en vaatziekten: Grootste killer begint mogelijk in tandvlees
Hart- en vaatziekten veroorzaken jaarlijks meer dan 18 miljoen doden, en dat komt overeen met maar liefst 30 procent van alle sterfgevallen wereldwijd. Daarom zijn hart- en vaatziekten uitgeroepen tot ’s werelds grootste killer.
Verschillende onderzoeken laten zien dat sommige dodelijke hartkwalen wellicht ook hun oorsprong vinden in het tandvlees.
In een onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Periodontology ontdekten onderzoekers dat mensen met actieve parodontitis of andere tandvleesaandoeningen een hoger risico lopen op hartaanvallen of trombose in de hersenen.
De onderzoekers geloven dat tandvleesontsteking ook ontstekingen aan de binnenkant van de bloedvaten kan veroorzaken, waardoor die kwetsbaarder worden.
De beste verdediging tegen tandvleesaandoeningen is een goede mondhygiëne en regelmatige gebitscontrole.