Shutterstock

Tandenpoetsen houdt je hersenen jong

Japanse onderzoekers hebben een duidelijk verband gevonden tussen een gezond gebit en cerebrale atrofie – en het aantal tanden is daarbij van belang.

Als je goed wilt blijven in verjaardagen en namen onthouden, ook als je ouder wordt, zorg er dan voor dat je je tanden altijd goed en grondig poetst.

Er is een enigszins onverwachte correlatie ontdekt tussen de conditie van ons gebit en tandvlees en de grootte van een bijzonder belangrijk deel van onze hersenen.

Het ietwat controversiële onderzoek werd gepubliceerd in Neurology, het wetenschappelijke tijdschrift van de American Academy of Neurology.

Belangrijk bij de ziekte van Alzheimer

Volgens de onderzoekers, die verbonden zijn aan de Japanse Tohoku University in Sendai, is vastgesteld dat er een meetbare correlatie is tussen de ontstekingsgraad in je tandvlees (gingivitis), het aantal tanden en de snelheid waarmee de linkerhippocampus in de hersenen krimpt.

De hippocampus is vooral belangrijk voor het geheugen. Daarom speelt het een sleutelrol in de ontwikkeling van alzheimer. Het Japanse onderzoek toont echter niet aan dat gingivitis of tandverlies alzheimer veroorzaakt – alleen het verband is blootgelegd.

Nog een reden om je tanden goed te verzorgen

‘Het verliezen van tanden en gingivitis, ontstoken weefsel rondom de tanden, komt veel voor. Het is dus een belangrijke ontdekking dat er nu een verband met dementie is geconstateerd,’ legt onderzoeksleider Satoshi Yamaguchi, promovendus en kaakchirurg, uit.

‘Ons onderzoek laat zien dat deze factoren mogelijk een rol spelen in het deel van de hersenen dat zich bezighoudt met denkkracht en geheugen, waardoor mensen nog een extra goede reden hebben om beter voor hun gebit te zorgen,’ vervolgt hij.

Tandvlees gecontroleerd en tanden geteld

Het onderzoek werd uitgevoerd bij een groep van 172 mensen met een gemiddelde leeftijd van 67 jaar. Geen van de deelnemers had geheugenproblemen aan het begin van het onderzoek.

Alle deelnemers lieten voorafgaand aan de studie hun tanden en tandvlees onderzoeken en hun geheugen testen. De onderzoekers maakten ook hersenscans om de grootte van hun linkerhippocampus te meten, zowel vóór het onderzoek als vier jaar erna.

De onderzoekers telden de tanden van alle proefpersonen en controleerden ook op gingivitis door te meten in welke mate het tandvlees was teruggetrokken. Hoe verder teruggetrokken, hoe erger de ontsteking.

Toen ze vervolgens het aantal tanden en de mate van gingivitis vergeleken met de grootte van de hippocampus, zagen ze een duidelijk patroon.

Een jaar hersenveroudering per tand

Bij mensen met milde gingivitis ging het verlies van tanden gepaard met een snellere krimp van de linkerhippocampus. Aan de andere kant was opvallend genoeg te zien dat bij mensen met vergevorderde gingivitis juist méér tanden verband hielden met een snellere krimp van de hippocampus.

Na correctie voor leeftijdsverschillen ontdekten de Japanse onderzoekers dat bij deelnemers met milde gingivitis één tand minder overeenkwam met één jaar versnelde hersenveroudering. Bij mensen met vergevorderde gingivitis kwam één tand meer overeen met 1,3 jaar hersenveroudering.

Het onderzoek bewijst nadrukkelijk niet dat meer tanden in het ene geval een voordeel is en in het andere geval het tegenovergestelde. Het onderzoek toont alleen maar aan dat het in sommige gevallen beter is om zieke en slechte tanden weg te halen, om zo gezonder tandvlees te behouden en de hersenen te beschermen.

‘Onze studie benadrukt het belang van gezonde tanden en tandvlees, en dat wellicht niet koste wat kost voorkomen moet worden dat tanden uitvallen. Het behouden van ongezonde tanden met vergevorderde tandvleesontsteking wordt in verband gebracht met cerebrale atrofie,’ aldus Satoshi Yamaguchi, die dus aanbeveelt om deze tanden te verwijderen en te vervangen door tandprothesen.